فیلتر ممبران

فیلتر ممبران صنعتی برای استفاده در کاربردهای تصفیه آب در مقیاس بزرگ، مانند تصفیه خانه های آب شهری، نیروگاه ها و فرآیندهای صنعتی طراحی شده اند. کاربردهای فیلتر ممبران بسیار زیاد است اما مهمترین آنها عبارتند از: میکروفیلتراسیون، اولترافیلتراسیون، اسمز معکوس، الکترودیالیز، جداسازی گاز و تبخیر.

فیلتر ممبران از چندین لایه نازک یا ورقه‌های فیلم که به هم فشرده، و به صورت مارپیچ دور یک لوله پلاستیکی پیچیده شده، تشکیل میشود. مواد تشکیل دهنده ممبران از نوع مواد نیمه نفوذ پذیر یا نیمه تراوا میباشد که مانع عبور آلودگیهای شیمیایی، املاح نا مطلوب، ویروس ها و باکتری ها میگردد.

غشاء ممبران توانایی حذف املاح نا مطلوب موجود در آب تا ابعاد 0.0001 میکرون را دارد و آبی پاک و سالم در اختیار ما قرار میدهد.

فیلتر ممبران چیست؟

فیلتر ممبران صنعتی، یک غشای نیمه‌تراوا است که به‌طور انتخابی اجازه می‌دهد برخی مواد از آن عبور کنند، در حالی که مواد دیگر را در خود نگه می‌دارد. این فیلترها قادر به حذف 99.6 درصد از آلودگی‌های شیمیایی، نیترات، نیتریت و آرسنیک از آب هستند. همچنین، این فیلترها می‌توانند املاح موجود در آب را تا 0.0001 میکرون حذف کنند. به همین دلیل، فیلترهای ممبران صنعتی در شیرین‌سازی آب و حذف مواد محلول موجود در آب نقش مهمی ایفا می‌کنند.

فیلترهای ممبران صنعتی یکی از اجزای اصلی در تصفیه آب به روش‌های اسمز معکوس و اولترافیلتراسیون هستند. این فیلترها با حذف مواد آلاینده از آب، تأثیر بسزایی در بهبود کیفیت آب آشامیدنی، آب صنعتی و آب کشاورزی دارند.

نحوه عملکرد فیلتر ممبران

در طبیعت و رفتار طبیعی مولکول‌ها همیشه حلال از طریق یک غشای نیمه تراوا از جایی که محلول رقیق‌تر است به جایی که محلول غلیظ تر است، نفوذ می‌کند، یعنی اگر ظرفی داشته باشیم که در یک سمت محلول غلیظ (مثلاً آب نمک غلیظ) و در طرف دیگر محلول رقیق (مثلا آب مقطر) داشته باشیم و بین آنها غشا نیمه تراوا باشد (این غشا دارای منافذی است که ملوکول آب می‌تواند از آن عبور کند ولی مولکول‌های نمک نمیتواند)، در این حالت آب که حلال است در حالت طبیعی از سمت آب مقطر به آب نمک غلیظ میرود و به این شکل آب نمک غلیظ به دلیل افزایش آب رقیق تر می‌شود و آب مقطر، آب از دست میدهد. به این فرایند در اصطلاح اسمز یا گذرندگی میگویند.

فیلتر اسمزی با اختلاف فشار و اختلاف غلظت کار می‌کند و با تشخیص فشار و غلظت انواع ناخالصی‌های موجود در آب جلو عبور ناخالصی‌ها را می‌گیرد. اگر بخواهیم بهتر توضیح دهیم تصور کنید آب و انواع باکتری‌ها قصد دارند از داخل ممبران عبور کنند. قطر مولکول آب 0.005 میکرومتر است و قطر باکتری موجود در آب 0.02 میکرومتر است. فضای متخلخل ممبران و سوراخ‌های موجود روی آن به گونه‌ای طراحی شده‌اند که تنها مولکول‌های آب از آن عبور کنند و بقیه ناخالصی‌ها که ابعاد بزرگتری دارند نمی‌توانند از داخل این ممبران عبور کنند و تنها آب خالص باقی می‌ماند.

انواع فیلتر ممبران صنعتی

ممبرانهای صنعتی عموماً در دو سایز با قطر 4 اینچ و 8 اینچ تولید شده و انواع مختلفی از جمله برای آب دریا، آب لب شور، آب تصفیه شده شهری، نانوفیلتراسیون، مقاوم در برابر رسوب و… دارند. همچنین برای بازیابی پسابهای صنعتی و شهری استفاده میشوند.

معیار اصلی در تعیین نوع ممبران مناسب میزان TDS است. همچنین ممبران ها بر اساس ظرفیت سیستم تصفیه، در ابعاد مختلفی عرضه میشوند. این ماژول ها را میتوان در قطر 2.5، 4 و 8 تهیه کرد. ماژولهای 4 و 8 اینچ برای مصارف صنعتی هستند.

ممبرانهای صنعتی از مواد پلیمری مختلفی ساخته میشوند و از لحاظ شکل هندسی و مواد به کار رفته بسیار متنوع هستند. مهمترین فیلترهای ممبران عبارتند از:

• ممبران لوله ای: از ترکیب پلی سلولز استات به شکل لوله ای به قطر 30-20 mm و با طول 250-200 cm ساخته شده است.
• ممبران حلزونی شکل: از ترکیب پلی سلولز استات با ضخامت 100 میکرون ساخته شده است. دو یا سه لایه از این ممبران که در بین آنها تور پلاستیکی قرار داده شده را به دور یک لوله پلیمری مشبک و یا فولادی مشبک میپیچند و مجموعه را درون قاب قرار میدهند.
• ممبرانهای الیافی: الیاف پلاستیکی مجوف از جنس پلی آمید هستند. یک دسته این الیاف شامل هزاران رشته از آن در درون یک قاب قرار میگیرند. آب از روی ممبران عبور و آب تصفیه شده به درون حفره طولی الیاف تراوش میکند و آبهای تراوش شده به بیرون از قاب هدایت میشود.
• نانوفیلتراسیون NF: قابلیت حذف ذرات تا ابعاد حدود 0.001 میکرون را دارند که این نوع دارای حفره‌های ریز تری نسبت به میکروفیلتراسیون و اولترافیلتراسیون است که میتواند تمامی ذرات را حذف کند و باعث کاهش میزان قلیائیت در آب میشود که آب خروجی این ممبران خاصیت خورندگی خواهد داشت و میتوان با افزایش قلیائیت در آب خروجی خاصیت خورندگی آب را تا میزان قابل توجهی کاهش داد. ممبرانهای نانوفیلتراسیون قادر به حذف سختی آب نیز میباشد.

• اولترافیلتراسیون UF: قابلیت جداسازی ذرات تا ابعاد 0.002 تا 0.1 میکرون را در فشار کاری بین 30psi تا 100psi را دارد که علاوه بر حذف تمامی موادی که میکروفیلتراسیون آنها رو حذف میکند قادر خواهد بود بخش عمده ویروس ها رو حذف نماید که برای اطمینان بیشتر از حذف تمامی میکروارگانیسم ها استفاده از یک وسیله ضدعفونی کننده جانبی توصیه میشود.

• میکروفیلتراسیون MF: قابلیت حذف ذرات تا اندازه تقریبی 0.03 تا 10 میکرون از آب را در فشار پایین حدود 15psi تا 60psi را دارد که شامل شن، گل و لای، لجن، ماسه، جلبک و خاک و گونه‌های انگل و باکتری میباشد اما معمولا ویروس ها را نمیتواند حذف کند. هنگامی که یک وسیله ضدعفونی کننده جانبی استفاده شود تمامی میکروارگانیسم ها از جمله ویروس ها را حذف میکند. کاربرد دیگر این ممبران برای جلوگیری از تشکیل رسوب و کاهش سطح عملکرد و عمر این سیستم ها جلوگیری میکند.

اجزای تشکیل دهنده فیلتر ممبران

فیلترهای غشایی از چندین جزء کلیدی تشکیل شده‌اند که با هم کار می‌کنند تا مواد را بر اساس اندازه، بار یا شکل مولکولی آنها به‌طور مؤثر جدا کنند. در اینجا یک مرور کلی از اجزای اصلی فیلترهای ممبران آورده شده است:

1. غشا: قلب فیلتر ممبران ، خود غشا است که یک ماده نازک و متخلخل است که به طور انتخابی اجازه می دهد برخی مواد از آن عبور کنند و بقیه را دفع می کند. غشاها معمولاً از مواد مختلف مانند پلیمرها، سرامیک ها و فلزات ساخته می شوند، هر کدام با خواص خاص خود و مناسب برای کاربردهای خاص هستند.
2. لایه پشتیبان: لایه پشتیبان استحکام ساختاری و پشتیبانی مکانیکی را برای غشا فراهم می کند و اطمینان حاصل می کند که در فرآیندهای فیلتراسیون پایدار و طولانی مدت باشد. معمولاً از یک ماده متخلخل مشابه خود غشا ساخته می شود، اما با اندازه منافذ بزرگتر برای اجازه حمل آب یا مایع فیلتر شده ساخته می شود.
3. کانال پرفیوژن: کانال پرفیوژن یک مسیر اختصاصی در امتداد غشا است که به آب یا مایع فیلتر شده اجازه عبور می دهد. معمولاً با حکاکی یا مجسمه سازی سطح غشا برای ایجاد یک الگو جریان خاص ایجاد می شود.
4. کانال تغذیه: کانال تغذیه ورودی است که آب یا مایع فیلتر نشده به فیلتر غشایی وارد می شود. معمولاً به گونه ای طراحی شده است که تغذیه را به طور مساوی در سطح غشا توزیع کند تا فیلتراسیون کارآمد را تضمین کند.
5. عایق بندی: بخش عایق یک محفظه ایمن و ضد نشت برای غشا و لایه پشتیبان فراهم می کند و از ورود ناخالصی ها به جریانهای تغذیه یا پرفیوژن جلوگیری می کند. این عایق همچنین غشا را از عوامل خارجی مانند نوسانات فشار و دما محافظت می کند.
6. مکانیزم جریان: مکانیسم جریان نیرویی را مانند فشار یا میدان الکتریکی به غشا اعمال می کند تا جداسازی مواد را هدایت کند. برای مثال، در اسمز معکوس، فشار بالا اعمال می شود تا مولکول های آب را از طریق غشا مجبور کند و ناخالصی های محلول را دفع کند.
7. سیستم کنترل: سیستم کنترل فرآیند فیلتراسیون را نظارت و تنظیم می کند تا عملکرد مداوم و حذف بهینه ناخالصی ها را تضمین کند. معمولاً شامل سنسورها، شیرها و پمپ ها برای تنظیم فشار، جریان و سایر پارامترها در صورت نیاز است.
8. سیستم تصفیه پس از تصفیه (اختیاری): برخی از سیستم های فیلتراسیون غشایی شامل یک سیستم تصفیه پس از تصفیه برای تصفیه بیشتر آب یا مایع خالص شده هستند. این ممکن است شامل فرایندهایی مانند فیلترهای جلا، یون زدایی یا ضدعفونی اشعه فرابنفش باشد که ناخالصی های باقیمانده را از بین می برد و اطمینان حاصل می کند که کیفیت آب مورد نظر است.

معروف ترین برندهای فیلتر ممبران

1) ممبران فیلمتک (FILMTEC):

ساخت شرکت آمریکایی DOW میباشد. از پرکاربرد ترین ممبرانهای تصفیه آب صنعتی و نمک زدایی و تولید آب آشامیدنی شهری است. مناسب ترین فیلتر تصفیه آب صنعتی برای دستگاه‌های اسمز معکوس است که بالا ترین کارایی را در تصفیه آبهای لب شور دارد. بسیار سازگار با انواع سیستمهای اسمز معکوس (RO) و به دلیل داشتن تکنولوژی به روز غشای نیمه تراوا دارای طول عمر بسیار زیاد و بالا ترین کیفیت و خلوص آب تصفیه شده را نیز دارد که کلیه آلودگیهای شیمیایی، املاح و شوری، نیترات و نیتریت، آرسنیک، جیوه، آلاینده‌های میکروبیولوژیکی، ویروس ها، باکتری ها، فلزات سنگین و سایر ناخالصیهای موجود در آب را حذف میکند. بیشترین کاربرد را در تصفیه آبهای صنعتی جهت تصفیه آب کارخانه‌های صنایع مختلف از جمله صنایع لبنی، داروسازی، آب معدنی، نساجی، بویلر ها، دیگهای بخار و سیمهای سرمایی و گرمایی دارد.

2) ممبران CSM:

ممبران CSM برای تولید آب زلال از آب دریا، تولید آب فوق خالص برای شست و شوی قطعات الکترونیکی و اهداف پزشکی و دارویی، در صنایع و چرخه بازیافت فاضلاب و… میباشد. از کمپانیهای معروف کشور کره جنوبی میباشد که فیلترهای ممبران با دقت و مقاومی را در ابعاد مختلف خانگی، نیمه صنعتی و صنعتی تولید میکند که مدل BE-RE9040 بسیار مناسب و با کیفیت برای انواع دستگاه‌های تصفیه آب صنعتی است. غشای فیلتر از جنس کامپوزیت پلی آمید است. ممبران صنعتی 14 اینچ CSM برای دستگاه تصفیه آب صنعتی و تصفیه آبهای لب شور بسیار پر کاریرد است. املاح سخت و نمک و رسوبات به طور کامل حذف و آن را به آب شیرین ولرم تبدیل میکند.

3) ممبران TORAY:

کمپانی TORAY یکی از بزرگترین منابع شیمیایی ژاپن است که در زمینه تولید الیاف کربن، داروشناسی و علوم زیستی فعالیت میکند. این فیلتر جزو یکی از بهترین فیلترهای موجود در بازار بوده و از رقیبان فیلتر فیلمتک آمریکا میباشد. این فیلتر سختی آب را تا حد بالایی کاهش داده ودر بهبود عملکرد دستگاه نقش ویژه ای دارد. فیلتر ممبران تورای دارای چندین لایه غشاء کامپوزیتی خیلی نازک با دقت 0.0001 mm است. بیش از 98% ذرات را رد میکند و آبی زلال و شفاف در اختیار شما قرار میدهد. فیلتر تورای موفق به اخذ تأییدیه NSF تصفیه آب و Water Quality شده است که تأیید کیفیت بسیار بالای آن است. نسبت به فیلترهای دیگر از دوام بالایی برخوردار بوده. عمر طولانی دارد که حداقل آن 2 تا 3 سال است.

4) ممبران KEENSEN:

از جمله ممبرانهای صنعتی تولید کشور چین میباشد. برای تصفیه و نمک زدایی از آبهای سطحی، زیرزمینی با غلظت نمک بین 2000 تا 8000 ppm استفاده میشود. به دلیل کیفیت و تکنولوژی برتر روز استفاده شده در طراحی و ساخت این ممبران از آن به طور گسترده در صنایع داروسازی، الکتریکی، شیمیایی و دیگر صنایع استفاده میشود. از مزیتهای ممبران 8 اینچ کینسن میتوان به نرخ بالای دفع نمک، دبی بالای تولید شده و نرخ فولینگ پایین اشاره کرد.

5) فیلتر CCK:

ساخته شده در کشور تایوان که این برند دارای کارایی بسیار بالایی است و این فیلتر ها بیشتر برای خود دستگاه‌های CCK استفاده میشوند.

6) از سایر برندهای ممبران میتوان به:  ASPRINN، AQUA، FLUXTEK، NANOTEK، EASYWELL، SOFT WATER اشاره کرد.

ممبران اسمز معکوس RO

ممبرانهای اسمز معکوس تمامی مواد معدنی محلول در آب را به خوبی حذف میکنند و حتی قادرند رادیم، مواد آلی طبیعی، انگل، باکتری و ویروس ها را هم به طور کامل حذف کنند. اگر همزمان با چند روش دیگر تصفیه اب ترکیب شود اثر بخشی آن به حداکثر خواهد رسید. تصفیه آب نیمه صنعتی با روش RO در محلهایی که آب ورودی دارای مقادیر بیش از حد نرمال جامدات محلول میباشد مثل ادارات، سازمان ها و رستوران ها استفاده میشود.

ممبران صنعتی تمامی جامدات محلول (TDS) آب را کاهش میدهد. مانع عبور آلاینده‌هایی از قبیل نیترات و نیتریت، جیوه، آلاینده‌های میکروبیولوژیکی، آرسنیک، باکتری ها و ویروس ها، فلزات سنگین، انواع نمک ها و املاح را خواهد شد و آب خالص و سالم تنها ماده خروجی خواهد بود.

از جمله مهترین کاربردهای این فیلتر ممبران میتوان در دستگاه RO صنعتی جهت تصفیه آب کارخانه‌های مختلف مثل صنایع لبنی، داروسازی، آب معدنی و نوشابه، نساجی و ریسندگی، دیگهای بخار، سیمهای سرمایی و گرمایی اشاره کرد.

انواع ممبران اسمز معکوس

ماژولهای SW که برای تصفیه آب دریا مناسب هستند و ماژولهای BW برای آبهای شور کاربرد دارند.

مزایای استفاده از فیلتر ممبران صنعتی

• بصرفه و اقتصادی بودن سیستم اسمز معکوس نسبت به روشهای دیگر.
• کاهش مصرف انرژی نسبت به روشهای تقطیری
• عدم عبور باکتری، ویروس ها و مواد تب زا
• امکان بازگرداندن پساب حاصله به محیط زیست و یا استفاده مجدد از آب در دستگاه تصفیه آب اسمز معکوس.
• دارای استانداردهای بین المللی می باشد.

قیمت و خرید فیلتر ممبران صنعتی

قیمت و خرید فیلتر ممبران صنعتی تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می گیرد، از جمله:

• نوع کاربرد: اولین و مهم ترین نکته در خرید فیلتر ممبران صنعتی، توجه به نوع کاربرد آن است. فیلترهای ممبران صنعتی در طیف گسترده ای از کاربردها، از جمله تصفیه آب آشامیدنی، تصفیه آب صنعتی، تصفیه آب کشاورزی، تصفیه آب استخر و جکوزی، تصفیه آب صنایع غذایی و دارویی، و تصفیه آب فاضلاب استفاده می شوند. بنابراین، قبل از خرید فیلتر ممبران صنعتی، باید مشخص کنید که قصد دارید از آن برای چه کاربردی استفاده کنید.
• نوع غشا: فیلترهای ممبران صنعتی از انواع مختلف غشاها ساخته می شوند که هر کدام دارای خواص و کاربردهای متفاوتی هستند. به عنوان مثال، فیلترهای ممبران پلیمری معمولاً برای تصفیه آب آشامیدنی و تصفیه آب صنعتی استفاده می شوند، در حالی که فیلترهای ممبران سرامیکی معمولاً برای تصفیه آب فاضلاب و تصفیه آب صنایع غذایی و دارویی استفاده می شوند. بنابراین، باید با توجه به نوع کاربرد خود، نوع غشا را انتخاب کنید.
• اندازه منافذ: اندازه منافذ غشا تعیین می کند که چه اندازه ذرات می توانند از آن عبور کنند. به عنوان مثال، اگر قصد دارید از فیلتر ممبران برای حذف ذرات معلق در آب استفاده کنید، باید فیلتری با منافذ کوچکتر انتخاب کنید.
• دبی: دبی فیلتر ممبران تعیین می کند که چه مقدار آب یا مایع می تواند در واحد زمان از آن عبور کند. اگر قصد دارید از فیلتر ممبران برای تصفیه آب در حجم زیاد استفاده کنید، باید فیلتری با دبی بالاتر انتخاب کنید.
• میزان حذف ناخالصی: میزان حذف ناخالصی فیلتر ممبران تعیین می کند که چه مقدار از ناخالصی ها از آب یا مایع حذف می شوند. اگر قصد دارید از فیلتر ممبران برای حذف ناخالصی های خاصی استفاده کنید، باید فیلتری با میزان حذف ناخالصی بالاتر انتخاب کنید.
• عمر مفید: عمر مفید فیلتر ممبران تعیین می کند که تا چه مدت می توان از آن استفاده کرد. اگر قصد دارید از فیلتر ممبران برای مدت طولانی استفاده کنید، باید فیلتری با عمر مفید بالاتر انتخاب کنید.
• برند: برند فیلتر ممبران نیز می تواند بر کیفیت و عملکرد آن تأثیر بگذارد. بنابراین، بهتر است از برندهای معتبر فیلتر ممبران خریداری کنید.

در مجموع، قیمت فیلتر ممبران صنعتی تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می گیرد. برای خرید ممبران های صنعتی، باید اطلاعات دقیقی در مورد نوع غشا، اندازه منافذ، دبی، میزان حذف ناخالصی، عمر مفید و برند فیلتر در اختیار داشته باشید. برای مشاوره رایگان و کسب اطلاعات بیشتر درباره خرید با کارشناسان فروش مجموعه صنعتی ناب زیست تماس بگیرید.

راهکارهای افزایش طول عمر و نگهداری از ممبران صنعتی

مضرترین عامل از بین برنده فیلتر ممبران وجود کلر و سایر آلاینده‌هایی است که باعث اکسید شدن لایه‌های ممبران میشوند. برای جلوگیری از اکسید شدن لایه‌های ممبران باید از فیلترهای پیش تصفیه (فیلترهای الیافی و کربنی) مرغوب استفاده کرد.

صفحات مشبکی که بین لایه‌های ممبران قرار میگیرند و با ایجاد فضای بین لایه‌ها اجازه میدهند آب ورودی با عبور از سطح لایه‌ها به دو بخش آب تصفیه و پساب تقسیم شود، feed spacer گفته میشود. این لایه‌ها با ایجاد و اغتشاش در جریان آب باعث میشوند املاح آب به سطح ممبران نچسبیده و ایجاد رسوب و گرفتگی در ممبران نشود.

لایه غشایی کامپوزیتی فیلتر ممبران اصل عمدتا با این لایه و در برخی از انواع آن 13 لایه وجود دارد که کیفیت تصفیه را تا حدی بالا میبرد. حتی دقتی حدود 99% را دارند و میتوان اطمینان حاصل کرد که آب آشامیدنی خروجی بعد از تصفیه آبی بدون هیچگونه آلاینده و ناخالصی خواهد بود.

در صورتی که بیشتر از 24 ساعت از ممبرانهای اسمز معکوس استفاده نشود و آب داخل آنها راکد باقی بماند، میکروارگانیسم ها فعالیت بیولوژیکی خود را آغاز کرده و شدت پیدا میکند که در صورت تداوم و استمرار این گرفتگی بیولوژیکی به غشا آسیب خواهد رساند. برای جلوگیری از گرفتگی و تشکیل رسوب و تخریب، قبل از اینکه سیستم از سرویس خارج شود به طور کامل ممبران ها تمیز و پاک سازی شوند.

برای کاهش فعالیت میکروارگانیسم ها پاکسازی و نگهداری از ممبرانهای خارج از سرویس میتوان از یک محلول بیواستاتیکی یا بایوسایدی استفاده کرد مانند محلول احیا کننده بی سولفید سدیم یا محلول پایدار کننده فرمالوئید میتوان استفاده کرد که البته تمامی این عوامل احیا کننده برای نگهداری غشاء سازگار نخواهند بود و در مدت طولانی  بر روی کیفیت دستگاه اثر خواهد داشت. با توجه به اهمیت بسیار بالا در نگهداری و استفاده از ماده شوینده حتما می بایست در این کار از افراد متخصص و کارآزموده استفاده شود.

با توجه به اینکه هر چه ممبران مرغوب تر باشد مقاومت آن در مقابل سختی آب بیشتر و طول عمر بیشتری خواهد داشت. با اندازه گیری میزان سختی (TDS) آب ورودی به سیستم و خروجی از آن و مقایسه با یکدیگر چنانچه که اعداد دارای اختلاف زیادی نباشند، عملکرد ممبران دچار اختلال شده و باید تعویض گردد.

برای ارتقا و بازدهی بیشتر طول عمر فیلترهای ممبران استفاده از سیستم پیش تصفیه الزامی میباشد که رسوب گذاری و تخریب ممبران را به حداقل رسانده و کیفیت آب خروجی را افزایش میدهد، همچنین هزینه‌های تعمیر و نگهداری دستگاه را کاهش خواهد داد.

با تعویض به موقع فیلترهای پیش تصفیه میتوان استفاده بهینه ای از فیلتر ممبران داشت. جهت افزایش طول عمر ممبران حداکثر دمای آب ورودی به آن نباید از 45 درجه بالاتر برود که میتوان برای نگهداری بهتر و جلوگیری از تخریب و آسیب دیدگی به ممبران میزان PH آب ورودی در محدوده 2 تا 12 تنظیم شود.

رسوب گیری فیلترهای ممبران‌

از مهمترین عوامل کاهش عمر و تخریب فیلتر ممبران تصفیه آب صنعتی رسوب گیری میباشد که به دلیل املاح موجود (نمک ها و منیزیم) در آب ورودی به دستگاه به وجود می آید که حذف نمک یکی از پارامترهای مهم در توانایی دستگاه برای خروج آب با کیفیت و خالص میباشد. حدود 95 یا 99 درصد حذف نمک مطلوب برای یک سیستم آب شیرین کن میباشد. هرچه این مقدار کمتر باشد فیلتر صنعتی ما نیازمند شست و شو و تعویض میگردد. برای بهبود طول عمر ممبران شست و شو اهمیت ویژه ای دارد که میتوان با تزریق دوز مشخصی از یک ماده ضد رسوب یا آنتی آسکالانت انجام گردد.

زمان تعویض فیلتر ممبران به چندین پارامتر وابسته میباشد. از مهمترین این پارامترها میتوان به میزان مصرف، کیفیت آب ورودی، عملکرد دستگاه و کیفیت و ساخت خود فیلتر اشاره کرد. با انجام ندادن تعویض به موقع و شست و شوی فیلتر محیط مناسبی برای تغذیه و رشد باکتری ها، انگل ها و سایر میکروارگانیسم ها فراهم شده و مشکلات جدی در سلامت آب ایجاد خواهد کرد و به مرور زمان باعث وارد آمدن خسارت و تخریب فیلتر خواهد شد.

ضمن تأکید به شست و شو و تعویض به موقع فیلتر ها توصیه کارشناسان این است که حتما از فیلترهایی استفاده کنید که دارای تأییدیه‌های جهانی NSF و WQA باشد. کلر در تماس با ممبران به شدت طول عمر ممبران را کاهش میدهد که میزان صدمه به میزان غلظت کلر آزاد و مدت زمان در تماس بستگی دارد. با بالا رفتن زمان تماس کلر با ممبران صنعتی ما شاهد کاهش ممانعت عبور نمک و افزایش دبی آب تصفیه خروجی خواهیم بود. در اینصورت توصیه میشود تمامی ممبرانهای دستگاه تعویض شوند حتی اگر دستگاه آب شیرین کن 2 مرحله ای باشد و آب حاوی کلر آزاد از مرحله اول به مرحله دوم نفوذ کرده باشد با ظهور علائم ممبرانهای مرحله دوم نیز باید تعویض گردند.

تعویض ممبران

به طور متوسط حداکثر هر شش ماه یک بار به طور مرتب بهترین زمان برای تعویض فیلترهای الیافی میباشد که در واقع این زمان حداکثر عمر مفید این فیلتر ها است. البته ذکر این نکته ضروری میباشد، در مناطقی که آلاینده‌های معلق موجود در آب بیشتر هستند و کیفیت آب پایین تر میباشد؛ این فیلتر ها زود تر از شش ماه نیاز به تعویض خواهند داشت.

از جمله مهمترین دلایل گرفتگی ممبران آب شیرین کن گرفتگی بیولوژیکی که در اثر رسوب میکروارگان ها روی سطح ممبران و گرفتگی شیمیایی که در اثر رسوب املاح روی سطح غشاء ایجاد میشود. از علائم گرفتگی بیولوژیکی افت شدید دبی و فشار در دو سطح ممبران است در حالی که میزان EC افزایش چندانی نداشته است. تعیین زمان مناسب شست و شو و تعویض ممبرانهای آب شیرین کن صنعتی به نوع اب خام ورودی و نوع رسوب بستگی پیدا میکند که به طور معمول بین 4 تا 6 ماه توصیه میشود. اگر کیفیت آب خام بالا باشد تا یک سال هم دستگاه نیاز به شست و شو نخواهد داشت. به طور کلی هر زمان که تولید آب دستگاه حدود 10 درصد کاهش پیدا کرد، ممبران به شست و شو نیاز دارد.

از جمله نکاتی که هنگام شست و شو ممبران باید مورد توجه قرار گیرد، تشخیص نوع گرفتگی، انتخاب ماده شوینده مناسب و نگه داشتن ثابت PH آب در طول مدت شست و شو را میتوان گفت. بعد از شست و شو دستگاه در حالت فلاشینگ به مدت 20 تا 30 قرار داده شود تا ذرات سست شده توسط محلول شیمیایی به طور کامل جدا شوند. اگر رسوب و گرفتگی شدید باشد مراحل شست و شو باید چندین بار تکرار شود.

چنانچه شست وشو و تعویض ممبران مناسب و به موقع صورت نگیرد با کاهش شدید راندمان و دبی خروجی، کاهش عمر ممبران، مصرف بالای ماده ضد رسوب و بالا رفتن هزینه‌های نگهداری دستگاه مواجه خواهیم شد. برای حفظ بازدهی و افزایش عمر ممبران از رسوب املاح روی  آن جلوگیری به عمل آورد که میتوان قبل از ورود آب به ممبران ماده شیمیایی ضد رسوب به آب تزریق کرد. این ماده آنتی اسکالانت نام دارد. نوع و کیفیت ماده ضد رسوب در افزایش طول عمر ممبران بسیار تعیین کننده خواهد بود.