اگزاست فن

اگزاست فن، دستگاهی است که با همکاری پروانه، موتور، تسمه پولی، فلنچ موتور و چندین قطعه دیگر عملیات مکندگی و دمندگی و نهایتا تهویه هوای محیط را انجام میدهد. بدین صورت که با نصب اگزاست فن (Exhaust fan)، دو حالت «خارجسازی کامل هوای راکد» و «چرخانندگی هوا» بوجود می‌آید. چنانچه از اگزوز فن ها به عنوان خارج کننده‌ی هوا استفاده کنید، بایستی با راه اندازی دیگر سیستم‌های هواساز، در فکر جایگزینی هوای جدید باشید.

ضمناَ اگزاست فن ها میتوانند به عنوان دستگاهی برای چرخاندن هوای فضای داخلی، مورد استفاده قرار گیرند. در اینصورت هوای راکد دریافت‌شده پس از تمیزسازی، دوباره از طریق کانالهای هواکش به محیط باز میگردند. از این تجهیزات در اماکن مختلف اعم از کارخانجات، کشتارگا‌ه‌ها، رستوران ها، مجتمعهای مسکونی، بیمارستان ها، سالنهای ورزشی و پارکینگهای عمومی میتوان استفاده کرد.

اگزاست فن چیست؟

یک نوع هواکش است که با ایجاد چرخش هوا می تواند علاوه بر تخلیه هوای مرده و تزریق هوای تازه؛ بمنظور تنظیم فشار، میزان رطوبت، دما و کیفیت هوای مکان نصب مورد استفاده قرار گیرد. متداول ترین دسته بندی اگزاست فن ها مربوط به نحوه تولید انها میباشد و به انواع آکسیال (محوری)، سانتریفوژ، پشت بامی، سقفی، قارچی، رادیال، دمنده و مکنده تقسیم بندی می شوند.

به‌دلیل تجمع بخار و ذرات معلق و شرجی شدن سالنهای تولید کارخانجات صنعتی، سالنهای پروش قارچ، مرغداریها و دامداریها، تولید مونوکسید کربن بیش از حد توسط ماشینها در تونل ها، ازدیاد هوای کهنه در راهروهای مراکز خرید و مجتمع های اداری و مسکونی از اگزاست فن بمنظور تهویه و تزریق هوای تازه و فاقد آلایندگی استفاده می شود.

آشپزخانه‌ها، حمام و اتاق لباسشویی و سونا بدلیل تجمع بخار و یا ذرات معلق و گازهای آلوده می‌تواند با ایجاد مشکلاتی مانع از تنفس راحت افراد در مجتمع های مسکونی و تجاری گردد؛ اگزاست فن راهکاری ساده برای حل این مشکلات است. اگزاست فن، از هرگونه انباشت هوای ساکن، آلوده، بخار شده و پر رطوبت جلوگیری میکند.

نحوه‌ کار اگزاست فن

اساس کار اگزاست فن ها بر ایجاد اختلاف فشار استوار است به طوری که با ایجاد فشار منفی در محیط  به وسیله نیروی گریز از مرکز باعث حرکت جریان هوا می شوند. این عمل به طور خلاصه به این صورت که انرژی محرکه مکانیکی موتور از طریق شفت به پروانه ها انتقال می یابد و با گردش پروانه جریان هوا نزدیک پروانه به داخل فن راه می یابد سپس هوا شتاب گرفته از فن خارج می شود اما نحوه دقیق حرکت و خروج هوا بر اساس نوع فن متفاوت است.

اگزاست فن با مکش هوای گرم یا مرطوب از یک محیط، اجازه میدهد هوای تازه از جای دیگر وارد محیط شده و جایگزین هوای کهنه شود. هوای گرمی‌ که با استفاده از فن خروجی خارج می‌شود، از طریق سیستم کانال کشی به بیرون رانده می‌شود.

برخی از اگزاست فن ها دارای سنسورهایی هستند که دارای امکان فعال شدن خودکار در صورت احساس بخار و رطوبت هستند. معمولا در طراحی‌ها، هوای محیط ساختمان پس از طی مراحل مختلف فیلتراسیون با هواساز تصفیه شده و دوباره از طریق کانالها به محیط بازمیگردد.

همچنین هوای تازه میتواند از طریق درب و پنجر‌ه‌ها نیز وارد محیط گردد و هوای کهنه‌ی موجود توسط اگزاست فن از محیط خارج شود. به‌بیان ساده‌تر میتوان گفت هوا بعضا توسط اگزاست فن به محیط بیرون منتقل می‌شود و یا با توجه به نوع طراحی و اهمیت کاهش مصرف انرژی توسط این دستگاه به سوی هواساز باز میگردد. معمولا در اینگونه موارد از اگزاست فن هایی که خود دارای سیستم فیلتراسیون باشد، استفاده میشود.

کاربردهای اگزاست فن

تهویه مطبوع به فرآیندی گفته میشود که روی هوا صورت میگیرد تا بتوانیم شرایط هوای محل مورد نظر را برای:

• زندگی آسوده،
• راحت کار کردن نیروهای انسانی
• یا انجام بی‌دغدغه‌ی عملیات صنعتی،

مطلوب و بهداشتی نماییم. تهویه مطبوع که بوسیله تجهیزات و دستگاههای مختلف صورت می پذیرد، شرایط هوای محیط را طبق روشهای خاصی به دما و رطوبت مد نظر ما میرسانند. در این میان اگزاست فن به عنوان یکی از مهمترین تجهیزات و دستگاه‌های تهویه مطبوع، نقش بسزایی را ایفا میکنند و به نوعی قلب تپنده تجهیزات تهویه مطبوع به‌شمار می‌روند.

اگزاست فن ها در صنعت بلحاظ نوع کاربرد، خود به شش دسته اصلی تقسیم بندی می شوند:

1. صنایع پتروشیمی و پالایشگا‌ه‌های نفت، غالباَ میزبان اگزاست فن ضد انفجار هستند که بنا به شرایط حساس این کاربری‌ها، نصب میشوند. (هواکشهای صنعتی F300))
2. فن‌های اگزاست گلخانه ای که جهت تهویه هوای گلخانه مورد استفاده قرار می گیرند. اینگونه مدلها بواسطه استفاده از یک فیلتر هپا، مانع از تخلیه کامل دی اکسید کربن می‌گردد. قیمت اگزاست فن گلخانه ای به همین دلیل بسیار بالاست. به‌ازای هر 100 مترمکعب از فضای گلخانه، نیاز به نصب 4 عدد از این مدل فن ها می‌باشد. دقت نمائید برای مدلهای گلخانه ای، استفاده از رنگ اپوکسی ضروری نمی باشد. چراکه پره آن از آلومید بوده و اکسید نمی شود.
3. اگزاست فن آتش نشانی تنها فنی است که دارای فشار مثبت می‌باشد. به این مفهوم که فشار هوای ورودی به هوای خروجی غلبه می کند و بیش از 0/58 پاسکال نمی‌باشد.
4. اگزوز فن فارم قارچ که مخصوص محیط‌های کشت قارچ می‌باشد. به آن در اصطلاح عامیانه هواساز فارم قارچ گفته میشود. تقریباَ به ازای هر 100 مترمکعب، 1 دستگاه فن مورد نیاز خواهد بود. در این مدل از فن ها باید حتما پروانه دستگاه را با سه لایه رنگ اپوکسی رنگ آمیزی نمود. چرا که درصد رطوبت در سالن قارچ بالای 70% میباشد.
5. اگزاست فن بیمارستانی که در بخشهای CPR و سردخانه بیمارستان مورد استفاده قرار می گیرد. کانالهای فنها در بیمارستان، ارتباط مستقیمی با اتاقهای هواساز نیز دارند.
6. فن مکنده پارکینگ عمومی (شوتینگ رادیالی)

اجزای اگزاست فن

• هاب: از یک سو به شفت و از سوی دیگر به پر‌ه‌های فن وصل می شود.
• پروانه: وظیفه جریان دادن هوا را بر عهده دارد و معمولا این تیغه‌ها با مقطع ایرودینامیکی ایروفویل تولید می‌شوند.
• الکتروموتور: بعنوان نیروی محرکه اگزاست فن وظیفه به حرکت درآوردن شفت را به عهده دارد و در دو مدل تکفاز و سه فاز تولید میگردد.
• توری یا سبد محافظ: جهت محافظت از پر‌ه‌ها و جلوگیری از ورود اجسام بزرگ به دهنه ورودی و خروجی اگزاست فن، نصب میگردد.
• قاب: بدنه اصلی دستگاه میباشد که قطعات دیگر برروی آن سوار میشوند. درواقع از طریق آن هواکش صنعتی را میتوان در محل مورد نظر نصب کرد.
• شاسی اصلی: جایگاهی است بمنظور استقرار بدنه اصلی که معمولا از جنس فولادی می باشد.
• شفت: که وظیفه آن انتقال نیرو از الکتروموتور به پروانه می باشد. انتقال قدرت در فن به دو صورت کوبل مستقیم و پولی تسمه میباشد.
• پولی و تسمه: شامل یک چرخ دنده و تسمه ای می باشد که بمنظور تنظیم سرعت پروانه مورد استفاده قرار می گیرد.

اگزاست فن سانتریفیوژ

اگزاست فن شعاعی، رادیال، گریز از مرکز یا سانتریفیوژ یک وسیله مکانیکی است دارای یک پروانه که توسط یک موتور الکتریکی تغذیه می شود. چرخش این پروانه به گونه است که جریان در سمت ورودی محوری است؛ یعنی در محور چرخش پروانه و سپس بر اثر اعمال نیروی گریز از مرکز و چرخش هوا بین پره های پروانه انحراف 90 درجه داشته به سمت بیرون پرتاب می شود. این نوع اگزاست فن به علت کارایی موجود در صنایع مختلف کاربرد دارد.

تعداد، اندازه قطر، شکل پره ها دقیقاً بر اساس نیازهای کاربردهای خاص محاسبه میشوند. این نوع اگزاست فن ها در قطر پروانه های 20 الی 81 سانتی متر به صورت استاندارد و معمول ساخته می شود ولیکن بسته به سفارش مشتری و ظرفیت هوای لازم می توان در قطر های بزرگتر نیز ساخت.

سیستم انتقال قدرت از موتور به پروانه در اگزوز فن یوتیلیتی به دو صورت کوبل مستقیم (دایرکت درایو) و فولی تسمه (غیرمستقیم) است. متریال مورد استفاده در تولید این نوع اگزاست فن صنعتی از ورق st-37 فولاد سیاه، ورق گالوانیزه و ورق استنلس استیل ss316-ss304 می‌تواند باشد که با توجه به نوع هوای آلوده و میزان دمای آن می‌توان از موارد مختلف برای ساخت پروانه و حلزونی دستگاه استفاده نمود.

اگزاست فن های گریز از مرکز بسته به نوع طراحی پروانه های داخلی به دو نوع فوروارد و بکوارد تقسیم می شوند. فن های سانتریفیوژ فوروارد با تعداد زیادی پره های خمیده به جلو مشخص می شوند. از آنجایی که آنها معمولاً فشار کمتری تولید می کنند، کوچکتر، سبک تر و ارزان تر هستند و جریان هوای ورودی و خروجی بر هم عمودند. این نوع فن ها دارای سرعت چرخش کمتر نسبت به مدل بکوارد بوده و در نتیجه صدای کمتری دارد.

اگزاست فن سانتریفوژ بافن های فوروارد عموما در سیستم های تهویه مطبوع و هواسازها و یا در سیستم های فشار مثبت استفاده می شوند که دبی بالا در فشار متوسط و پایین نیاز است. پروانه های فوروارد به دلیل چگالی خروجی بالایی که دارند، می توانند در مقایسه با پروانه های بکوارد، به همان ظرفیت جابجایی هوا در اندازه کوچکتر یا سرعت کمتری دست یابند.

به دلیل طراحی مکانیکی، پروانه های فوروراد بیشتر در سرعتهای پایین‌تر عمل میکنند و بنابراین در جریانهای حجم کمتر و سطوح فشار کمتر مورد استفاده قرار می گیرند. در مورد اگزاست فن های گریز از مرکز منحنی رو به جلو، رابطه مستقیمی بین مصرف برق و سرعت جریان وجود دارد، به این معنی که نقطه کار را می توان با اندازه گیری جریان و سرعت موتور کنترل کرد.

اگزاست فن های سانتریفیوژ فوروارد خود به دو نوع فوروارد یکطرفه و دو طرفه تقسیم می گردد بطوری که فن های فوروارد دو طرفه از دو عدد پروانه متصل به هم تشکیل شده است که در اکثر موارد در سیسیتم های تهویه مطبوع برای تامین هوای فضای استخر و سالن اجتماعات یا فشار مثبت راه پله و پارکینگ در واقع برای مقدار بیشتری سیال استفاده می گردد و بصورت تک سرعته یا سه سرعته تولید می گردد. اگزاست فن های فوروارد یک طرفه برای تامین هوای تازه مورد استفاده قرار میگیرد و به اصطلاح تولید هوای تازه می کند و برای ایجاد فشار مثبت کاربرد دارد.

اگزاست فن سانترفیوژ فوروارد

در این مدل اگزاست فن ها پروانه‌ها در جهت چرخش فن انحنا دارند. در مقایسه با انواع دیگر اگزاست فن‌ها بازدهی کمتری (بین 55 و 65 درصد) دارند. نسبت به انواع دیگر فن ها اندازه نسبی کوچکتری دارند. سرعت پایین، عدم نیاز به طراحی خیلی مستحکم، نسبتا کم صدا، محدود به کارگیری در کاربردهای تمیز از دیگر مزایای اگزاست فن سانترفیوژ با پروانه ره به جلو میباشد.

خروجی فن به سختی قابل تنظیم دقیق میباشد (به شکل منحنی فن که تا حدی افقی است دقت کنید) و این فنها در موقعیتهایی که جریان گاز باید به دقت کنترل شود به کار گرفته نمیشوند. منحنی توان به صورت پیوسته با جریان سیال افزایش می یابد در حالیکه فشار کاهش می یابد. مهمترین کاربردهای اگزاست فن سانتریفوژ با پروانه رو به جلو عبارتند از:

• کاربریهایی که نیاز به جریان گاز کم تا متوسط و در فشار پایین دارند.
• بسیار مناسب برای گرمادهی محیطهای مسکونی، تهویه و تهویه مطبوع (HVAC)
• انتخاب دقیق راه انداز برای جلوگیری از فشار زیاد بر روی موتور فن الزامی است.
• کاهش در منحنی کارایی فن یک ناحیه مشکلزای احتمالی را نمایش میدهد که میتواند در جریانهای گازی کم منجر به مشکلات عملکردی گردد.
• کاربردهای اولیه شامل گرمایش کم فشار،
• کاربردهای تهویه و تهویه مطبوع مانند خانگی
• کوره ها، واحدهای ایستگاه مرکزی و تهویه مطبوع بسته بندی شده
• تجهیزات از نوع اتاق تا واحدهای بالای پشت بام

اگزاست فن سانتریفیوژ بکوارد

فن های سانتریفیوژ بکوارد هوا را در جهت عمود بر محور تخلیه می کند. این نوع اگزاست فن دارای فشار استاتیکی بیشتری نسبت به مدل های دیگر خواهد بود مثلا در مکان های دارای فیلتر اکثرا از این نوع فن استفاده می شود. اگزاست فن سانتریفیوژ بکوارد حجم هوای زیادی را در سرعت متوسط می توانند انتقال دهند و همچنین در مکان های دارای رطوبت و دمای  بالا استفاده می گردد.

پروانه این نوع فن به صورت خم به عقب در سه مدل (خمیده، تخت و ایرفویل) خواهند بود که باعث شده فشار استاتیکی بیشتری تحمل کنند. فن‌های منحنی عقب به‌ویژه به دلیل ظرفیت تولید فشارهای بالا همراه با نویز کم و دارای ویژگی قدرت بدون اضافه بار مورد توجه قرار می‌گیرند؛ به این معنی که با کاهش مقاومت در یک سیستم و افزایش دبی جریان، توان جذب شده توسط موتور الکتریکی کاهش می‌یابد.

ساخت اگزاست فن های منحنی بکوارد به احتمال زیاد قوی تر و نسبتاً سنگین تر از فن های فوروارد است. سرعت هوای نسبتاً آهسته هوا در سراسر تیغه ها می تواند باعث تجمع آلاینده ها (مانند گرد و غبار و گریس) شود.

اگزاست فن های سانتریفیوژ بکوارد نیز در دو نوع یکطرفه و دوطرفه دسته بندی می شوند به طوری که برای حجم هوای زیاد از اگزاست فن بکوارد دو طرفه استفاده می گردد یعنی از دو جهت هوای محیط را به سوی دستگاه هدایت می‌کند. اغلب برای کاربردهای سنگین و نیازمند هوادهی بالا کاربرد دارند. ظرفیت هوادهی در این مدل بسیار بالاست و مقاومت بسیاری در برابر فشار دارند.  ولی به طور معمول از اگزاست فن بکوارد یک طرفه در صنعت و یا طراحی های تهویه مطبوع استفاده می گردد.

اگزاست فن سانتریفیوژ دوبل

بدلیل بهره گیری از هر دو پروانه بکوارد و فوروارد، اگزاست فن سانتریفیوژ دوبل دارای ظرفیت هوادهی و تخلیه 400هزار متر مکعبی بر ساعت می‌باشد. در نتیجه بعنوان پرظرفیت ترین مدل اگزاست فن ها در زمینه تخلیه هوا، شناخته میشود. البته بیاد داشته باشید که تنها برای فشارهای تا 4 پاسکال مناسب می‌باشند. اگزاست فن سانتریفیوژ دوبل، بلحاظ کاربرد دارای سه ویژگی فوق العاده است:

1. گزینه‌ای عالی برای کارخانه‌هایی با فضاهای فیزیکی بزرگ محسوب میشود.
2. بمنظور بکارگیری در محیطهای صنعتی با حجم آلایندگی بالا، مناسب بشمار می‌آیند.
3. چنانچه با انواع شرایط عملیاتی در فضاهای پررطوبت، بسیار گرم و اسیدی روبرو باشید، بدون نگرانی از اگزاست فن سانتریفیوژی دوبل استفاده نمایید.

اگزاست فن آکسیال

به اگزاست فن‌هایی گفته می‌شود که جریان خروجی هوا یا گاز در راستای محور گردش پروانه می‌باشد. از این مدل هواکش ها معمولا برای کاربریهای تک جهته همانند:

• ورود و خروج هوا یا گاز از یک محیط به محیط دیگر و
• جهت جابجایی حجم بالای هوا زمانی که فشار استاتیکی کمتری وجود داشته باشد،

استفاده میگردد. اگزاست فن اکسیال عموما به دلیل فشار استاتیک پایین؛ در مکانهایی که آلودگی آنها بالا بوده یا برای تخلیه هوای ساکن نیازمند فشار و پرتاب باد بالا باشد، کاربرد ندارد. بنابراین در سیستم‌های هوادهی با مسیرها یا کانال‌های طولانی، به هیچ وجه توصیه نمی‌شود و پیشنهاد میگردد در این موارد از اگزاست فن سانتریفیوژ استفاده شود.

در ادامه برخی از زیرمجموعه‌های اگزاست فن‌های آکسیال را از نظر خواهیم گذراند.

• اگزاست فن آکسیال تیوب: باتوجه به گردش مداوم و مرتب اگزاست فن های محوری تیوب آکسیال (Tube Axial)، میزان تخلیه‌ی هوا در این آنها با فشارهای بیشتری همراه است. میزان ظرفیت تخلیه هوا در هواکشهای صنعتی تیوب آکسیال، در حدود 45 تا 75هزار متر مکعب است.

• مدل پره ملخی: فشار خارج سازی هواهای راکد در اگزاست فن پره ملخی، به مراتب کمتر از مدل تیوب محوری است. اگر چه میزان راندمان این مدلها تقریباَ کم است لیکن گزینه مناسبی برای تخلیه جریانهای حجیم گاز بشمار میروند.
• مدل آکسیال وین: بواسطه تغییر در انرژی جنبشی جریان به حالت فشار یکنواخت و گردش مرتب پره‌ها، میزان تخلیه هوای راکد در این دستگاه‌ها یکنواخت‌تر است و به‌لطف تعبیه‌ی چندین تیغه در خروجی‌های خود، شرایط تخلیه‌ی مناسبی را بوجود می‌آورند. (با اینحال دارای ظاهر نسبتاَ ساده و حجم کوچکی هستند)

اگزاست فن اکسیال در سطح وسیعی در خنک کاری اواپراتورها و کندانسورهای چیلر، پکینگ برج خنک کننده، مبدل های حرارتی خشک کن ها بمنظور خنک سازی فضاهای مختلف از جمله کارگا‌ه‌های تولیدی، پرورش طیور، گلخانه‌ها و صنایع کشاورزی کاربرد دارد. همچنین در ساخت تونل های باد و صنایع کشتی سازی می توان از این مدل هواکش های صنعتی استفاده نمود.

ویژگیهای فنی اگزاست فن های اکسیال عبارتند از:

1. کلاس عایق حرارتی موتور فن تهویه محوری از نوع F , B میباشد و کلاس حفاظتی آن IP54 , IP55 میباشد.
2. حرارت محیطی فن تهویه محوری از 30 درجه سانتیگراد تا 60 درجه سانتیگراد میباشد.
3. اگزاست محوری توانایی جابجایی هوا در جهت محور موتور را داراست.
4. در مواقعی که فشار استاتیک خیلی کم باشد، فن تهویه محوری بهترین انتخاب جهت تخلیه هوا میباشد.
5. جهت صدای کمتر و مصرف پایین‌تر برق از موتورهای با دور 1400 و 900 دور بر دقیقه در اگزاست تهویه محوری استفاده میگردد. (Exhaust fan آکسیال بطور کلی آلودگی صوتی پایینی دارد)
6. قطعات اگزاست فن صنعتی از ورق فولاد و آلومینیم درست شده و در کارخانه‌های بزرگ کاربرد دارد.
7. وزن کم و نصب آسانی داشته و به لطف عمر نسبتا زیاد، نگهداری آن کم‌هزینه است.
8. مانایی بالایی دارند.

میزان تخلیه هوا در اگزاست فن اکسیال به قدرت و دور موتور، شکل پروانه، تعداد و زاویه پره‌ها و قطر پروانه بستگی دارد. دو مدل اصلی اگزاست فن های آکسیال عبارتند از مدلهای قارچی و پشت بامی.

کاربردهای اگزاست فن آکسیال

فن های آکسیال به دلیل کارایی و تطبیق پذیری در طیف وسیعی از صنایع و تنظیمات کاربرد دارند. برخی از کاربردهای رایج عبارتند از:

• به طور گسترده در سیستم های HVAC برای ساختمان های مسکونی و تجاری استفاده می شود. آنها به گردش هوا، حذف هوای کهنه یا داغ و حفظ محیط داخلی راحت کمک می کنند.
• کامپیوترها، سرورها و سایر وسایل الکترونیکی در حین کار تولید گرما می کنند. از اگزاست فن های محوری برای دفع این گرما و جلوگیری از گرمای بیش از حد استفاده می شود و از عملکرد صحیح این دستگاه ها اطمینان حاصل می شود.
• در خودروها، از فن های محوری اغلب برای خنک کردن موتورها و رادیاتورها با بهبود جریان هوا روی آنها استفاده می شود.
• از اگزاست فن های محوری برای کنترل دما در محیط های صنعتی مانند کوره ها، کوره ها و عملیات جوشکاری استفاده می شود.
•  یکی از فاکتورهای مهم در مرغداری ها و یا گلخانه و محافل کشاورزی جابجایی و انتقال ذهوا می باشد. اگزاست فن های محوری در کاربردهای کشاورزی برای خشک کردن غلات، تهویه انبار و خنک کردن محصولات مورد استفاده قرار می گیرند. در مرغداری برای جلوگیری از انباشت هوای آلوده ی محیط، بالارفتن دمای هوا و… استفاده می شود.

اگزاست فن پشت بامی

همانگونه که از اسمشان پیداست بر روی محیط خارجی ساختمانها و بامها استقرار می‌یابند. بنابراین با توجه به اتصال کانالهای هوای مختلف به اگزوز فن یوتیلیتی، شیوه‌ی تخلیه هوای این دستگاه‌ها به هر 2 صورت موضعی و سرتاسری خواهد بود. تخلیه هوای موضعی در قیاس با تخلیه‌های سراسری دارای مزیت بیشتریست زیرا هوای راکد پیش از پخش‌شدن، بصورت آنی به کانالهای خروجی مکش پیدا میکند. تعبیه داکت برای اگزاست فن‌های پشت بامی، کاملاَ ضروریست.

اگزاست فن قارچی

دستگاهیست که در سقف فضاهای درونی ساختمان یا بر روی اجاقها تعبیه میشوند و بدلیل قرارگیری و تمرکز نقطه‌ای، شیوه تخلیه هوا در این مدلها بصورت موضعی می‌باشد و مصرف برق در این دستگاه‌ها بسیار بهینه است. در رابطه با اگزاست فنهای قارچی، میتوان به نکات زیر اشاره داشت:

• شکل ساختاری این فنهای تهویه، شبیه به قارچ است. به‌همین علت همواره مقداری از فضا در اطراف محل نصب فنهای قارچی، پرت میشود.
• محل نصب این تجهیزات در پشت بام‌هاست و دارای داکت می‌باشند. (زیرمجموعه ای از مدلهای یوتیلیتی بشمار می‌روند)
• حجم تخلیه هوا در اگزاست فن قارچی یوتیلیتی، در حدود 200 تا 32.000 مترمکعب/ساعت است.
• با گسترش زیرمجموعه‌های فنهای آکسیال و سانتریفیوژ، امروزه استفاده از مدلهای قارچی چندان رایج نیست.

مقایسه اگزاست فن رادیال و آکسیال

• اگزاست فن های محوری هوای کم فشار ایجاد می کنند، زیرا طراحی چنین فن هایی به این دستگاه ها اجازه می دهد تا هوا را تا حدودی به طور مساوی در یک منطقه مشخص توزیع کنند. برعکس اگزاست فن های شعاعی هوای پرفشار تولید می کنند. به عبارت دیگر، آنها جریان ثابتی از هوا ایجاد می کنند که می تواند برای هدف قرار دادن یک منطقه متمرکز استفاده شود.
• اگزاست فن های محوری حجم بالایی از هوا را توزیع می کنند، نه مقدار هوای پرفشار. آنها را برای مناطقی که مقادیر زیادی جابجایی هوا ضروری است عالی کار می کنند. در حالی که فن های شعاعی هوای پرفشار تولید می کنند لیکن آن را در حجم زیاد تولید نمی کنند.
• به دلیل نحوه عملکرد اگزاست فن های سانتریفیوژ یا شعاعی و فشار بالای هوای توزیع شده، انرژی بیشتری برای کار کردن مصرف می کنند. برعکس، اگزاست فن‌های محوری انرژی زیادی مصرف نمی‌کنند و معمولاً گزینه‌ای پایدارتر در محیط‌های صنعتی هستند.
• فن های محوری نسبت به فن های شعاعی صدای بیشتری دارند.
• اگزاست فن فن‌های محوری معمولاً با تلاطم زیادی کار می‌کنند که باعث افزایش میزان سایش و پارگی دستگاه می‌شود. این می تواند منجر به تعمیر و نگهداری بیشتر یا جایگزینی زودتر نسبت به اگزاست فن های رادیال در طول زمان شود.
• اگزاست فن های محوری بزرگتر و در عین حال قابل حمل تر از فن های شعاعی هستند. اگزاست فن های رادیال که در محیط های صنعتی نصب می شوند، معمولاً بسیار سنگین هستند و پس از قرار گرفتن در آنجا باقی می مانند.
• فن های سانتریفیوژ را می توان در سراسر منحنی مشخصه کامل خود بدون بارگذاری بیش از حد موتور استفاده کرد.
• فن های سانتریفیوژ در مقایسه با فن های محوری سطح کارایی بالاتری را ارائه می دهند.

قیمت اگزاست فن

مشخص سازی قیمت اگزاست فن به عوامل متعددی بستگی دارد. یک دستگاه هواکش صنعتی اعم از دمنده یا پشت بامی ‌که می‌تواند از نوع محوری یا سانتریفیوژ باشد، دارای قطعاتی است که با توجه به متریال بکار رفته در ساخت آن، هریک از این اجزا می‌توانند تأثیر مستقیم بر قیمت اگزاست فن داشته باشند. موارد زیر عوامل اصلی تأثیر گذار در قیمت هواکش‌های صنعتی ‌هستند:

• جنس ورق بدنه و حلزونی که بالاترین قیمت آن مربوط با جنس استیل می‌باشد.
• نوع هواکش صنعتی یعنی محوری، سانتریفیوژی، دیواری، سقفی بودن بر قیمت آن تاثیر زیادی دارد.
• جنس، ابعاد و نوع پروانه که وابسته به محل نصب می‌تواند از پلی اتیلن، PVC و یا استیل باشد.
• برند الکترموتور بکاررفته. (ساده، ضد انفجار و…)
• آپشن‌های به کار رفته در تولید اگزاست فن
• بک‌وارد یا فوروارد بودن
• کم/یا زیاد بودن سر و صداهای دستگاه و مقدار بالانس مکانیکی.
• مدل انتقال نیروها بصورت کوپل مستقیم، تسمه‌بولی و غیره.

از سایر عوامل تاثیرگذار در تعیین قیمت اگزاست فن ها می توان به نوع طراحی، ضخامت ورق به کار رفته، قدرت الکتروموتور و… اشاره کرد. به طور کلی قیمت هواکش ها را به صورت زیر می توان دسته بندی کرد.

عوامل موثر در انتخاب و تولید اگزاست فن

در هنگام محاسبات مربوط به فن ها عوامل مختلفی دخیل می باشد که از اصلی ترین و معمول ترین عوامل حجم فضای مدنظر، فشار استاتیکی محیط، دمای محیط و نرخ تعویض هوا می باشد.

• مقدار هوای مورد نیاز برابر است با حجم فضا ضربدر نرخ تعویض هوا

Q ( CFM, m³ / hr ) = V ( ft, m³ ) × n

مقدار n یا نرخ تعویض هوا را با توجه به استانداردهای ASHREA و یا جداول موجود در مقررات ملی ساختمان می توان بدست آورد. سپس با توجه به نمودارها و ضرایب تصحیح موجود مدل و ظرفیت فن مورد نظر را بدست آورد. سایر پارامترهای تاثیر گذار در انتخاب بهترین مدل اگزاست فن عبارتند از:

1. کاربری محل
2. میزان PH سیال و یا اسیدی و بازی بودن آن و محل مدنظر
3. نوع فن
4. اهمیت حساسیت به احتراق محیط و انتخاب الکتروموتور
5. طول کانال کشی و سایز کانال
6. ظرفیت مورد نیاز (نرخ تعویض هوای مورد نیاز را می توان بر اساس ابعاد فضا و نرخ تعویض هوا بر اساس استانداردهای مربوطه بدست آورد)
7. جنس و ابعاد پره‌ها
8. فشار استاتیکی
9. وجود برق تک فاز و سه فاز
10. وجود محل مناسب جهت نصب

پارامترهای طراحی و تولید اگزاست فن ها عبارتند از:

• اندازه گیری میزان رطوبت نسبی محیط
• میزان درجه اسیدیته محل نصب
• میزان دمای هوای محیط
• ابعاد و طول کانالهای هوا
• میزان حساسیت مکان نصب به جرقه الکتریکی
• تشخیص تیپ مناسب با توجه به فاصله پرتاب هوا و حجم هوای کهنه
• دیواری یا سقفی بودن محل نصب
• میزان افت فشار بهنگام انتقال