انواع روش های تصفیه فاضلاب شهری و خانگی

تصفیه فاضلاب، فرآیندی است که در آن پسماند ها و ناخالصی های سمی و بیماری زای موجود در آب از بین می روند و می توان از آب به صورت مجدد برای انجام فرآیند های گوناگون استفاده کرد. تصفیه کردن فاضلاب در جهان امروزی از اهمیت بسیار بالایی در شهر و یا مصارف خانگی برخوردار است، زیرا منابع آب شیرین که برای انسان قابل استفاده هستند، در خطر اتمام قرار دارند و سالانه حجم آن ها به اندازۀ قابل توجهی کاهش پیدا می کند.

با استفاده از روش های نوین تصفیه فاضلاب، می توان حجم بسیاری از آب مصرف شده را دوباره قابل استفاده کرد. اگر می خواهید که از روش های تصفیۀ فاضلاب اطلاعات بیشتری به دست آورید، در ادامۀ مطلب همراه ما باشید.

اهمیت تصفیه فاضلاب با روش های گوناگون

تصفیه فاضلاب، یکی از دغدغه های بسیار مهم است. با توجه به وضعیت منابع آب زیرزمینی و آب شیرین مورد استفاده برای انسان، تصفیه فاضلاب و بازگردانی آب مصرف شده به چرخۀ تولید و استفاده بسیار مهم و ضروری است. از این رو، بسیاری از صنایع به روش هایی نیاز دارند که بتوانند با استفاده از آن ها، بخشی از آب مصرف شده را دوباره به فرآیند تولید برگردانند. حتی آب تصفیه شده در روش های نوین به اندازه ای پاکیزه است که می توان از آن برای مصارف خانگی و همچنین نوشیدن استفاده کرد. این فرآیند سبب صرفه جویی در مصرف آب و حفظ منابع آب شیرین خواهد شد.

پیشنهاد ما به شما : پکیج تصفیه فاضلاب

روش های مختلفی برای تصفیه کردن فاضلاب وجود دارند که هر کدام از این روش ها، با استفاده از ساز و کار های متفاوتی سبب از بین رفتن آلاینده های موجود در آب خواهند شد. برخی از این روش ها، آلاینده های به نسبت درشت آب را حذف می کنند، در حالی که برخی دیگر از این روش ها، می توانند آلاینده های بسیار ریز تر که با چشم غیر مسلح قابل مشاهده نیستند را از آب جداسازی کنند. به طور کلی، روش های عمدۀ تصفیه فاضلاب شامل تصفیۀ فیزیکی، تصفیۀ شیمیایی و تصفیۀ بیولوژیکی هستند. این روش ها تفاوت های بسیاری با یکدیگر دارند و بسته به شرایط و تأمین آب در مراکز مصرف متفاوت مورد استفاده قرار می گیرند. در ادامه، به معرفی این روش ها خواهیم پرداخت.

روش تصفیه فیزیکی فاضلاب

روش های فیزیکی تصفیه فاضلاب، بسیار کاربردی هستند و معمولا در صنایع بزرگ مورد استفاده قرار می گیرند. همانطور که از نام این روش پیدا است، برای تصفیه آب از هیچگونه مادۀ شیمیایی استفاده نمی شود. از تکنیک های گوناگونی برای تصفیۀ فیزیکی فاضلاب و جداسازی ذرات آلاینده به نسبت درشت استفاده می شود. استفاده از فیلتر ها، از جمله مهم ترین این تکنیک ها در تصفیۀ فیزیکی است. فیلتر ها، صفحه هایی هستند که مواد را بر اساس اندازه از خود عبور می دهند. فیلتر ها در انواع گوناگونی وجود دارند و هر چه منافذ آن ها ریز تر باشد، کیفیت تصفیۀ آب بالا تر خواهد رفت.

از جمله روش های فیزیکی دیگر برای تصفیه فاضلاب، روش ته نشینی است. همانطور که از نام این روش مشخص است، با استفاده از فرآیند های گوناگون، ذرات درشتی که قابلیت حل شدن در آب را ندارند، از آن جدا می شوند. با ثابت ماندن آب در یک محفظۀ مخصوص، ذرات درشت موجود در آب ته نشین خواهند شد و می توان آب را به شکل خالص تری استخراج کرد و مورد استفاده قرار داد. در روش های فیزیکی نوین، با استفاده از اشعۀ UV، فرآیند ته نشین کردن ذرات تسهیل خواهد شد و آب با درصد خلوص بیشتری از محل تصفیه خارج می شود.

پیشنهاد به شما : آشغالگیر

لازم به ذکر است که روش های فیزیکی در مجموع، برای تصفیه فاضلاب های صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند و ذرات بسیار ریز موجود در آب معمولا تصفیه نخواهند شد. البته لازم به ذکر است که امروزه فیلتر های جدید تری مورد استفاده قرار می گیرند که می توانند ذرات بسیار ریزی را در خود به دام بیندازند. به عنوان مثال، فیلتر های اسمز معکوس، می توانند درصد قابل توجهی از ذرات بسیار ریز را از آب جدا کنند. تصفیۀ فیزیکی فاضلاب هزینۀ بسیار بالایی ندارد و می توان در بسیاری از صنایع و مراکز برای تصفیۀ نسبی آب از آن استفاده کرد.

روش تصفیه شیمیایی فاضلاب

همانطور که از نام این روش تصفیه مشخص است، برای تصفیه فاضلاب از مواد شیمیایی استفاده می شود. تکنیک های متفاوتی برای انجام تصفیه شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرند. تکنیک انعقاد، از جمله این روش ها است که انواع گوناگونی دارد و در بسیاری از مراکز تصفیه فاضلاب مورد استفاده قرار می گیرد. استفاده از گازهای فعال در فرآیند تصفیه شیمیایی به فراوانی دیده می شود. گاز اوزون، از جمله این گاز ها است که قابلیت از بین بردن باکتری ها و میکرو ارگانیسم های ریز موجود در آب را دارد. گاز کلر نیز در بسیاری از مراکز برای گندزدایی آب مورد استفاده قرار می گیرد.

در روش های انعقادی و شیمیایی، مواد شیمیایی با ذرات آلاینده و باکتری های موجود در آب واکنش می دهند و از این طریق، ذرات ریز محلول در آب به صورت جامد یا گاز از آن جدا خواهند شد. ذرات جامدی که از ترکیب فاضلاب جدا می شوند، به صورت لجن بر سطح آب شناور می شوند و معمولا ترکیباتی خطرناک هستند که وجود آن ها در آب بسیار خطرناک است. از این رو، نیاز است که پس از واکنش دادن مواد شیمیایی، لجن های ایجاد شده بر سطح آب به صورت کامل از آب گرفته شوند. این فرآیند بسیار دشوار است. به طور کلی، استفاده از روش های شیمیایی برای تصفیه فاضلاب دشوار است و به تخصص بیشتری نیاز دارد.

پیشنهاد محصول : پکیج تزریق مواد شیمیایی

معمولا برای انجام شدن هر چه بهتر تصفیه فاضلاب با استفاده از روش های شیمیایی، ابتدا بهتر است که آب با استفاده از روش های فیزیکی تصفیه شده باشد. در چنین حالتی، ذرات بسیار درشت که با چشم مسلح قابل مشاهده هستند از ترکیب فاضلاب حذف خواهند شد. به این ترتیب، استفاده از روش های شیمیایی برای ادامۀ تصفیه و جداسازی ذرات ریز تر بسیار ساده خواهد شد. البته لازم به ذکر است تصفیۀ شیمیایی فاضلاب، هزینه بسیار زیادی دارد و استفاده از آن نسبت به روش های فیزیکی، پرهزینه تر است. بخش قابل توجهی از این هزینه های هنگفت، مربوط به جداسازی ذرات جامد ایجاد شده در نتیجۀ واکنش آلاینده های فاضلاب با مواد شیمیایی است.

روش تصفیه بیولوژیکی فاضلاب

از جمله مفید ترین و کارآمد ترین روش های تصفیه فاضلاب، تصفیۀ بیولوژیکی است. این روش بسیار مفید است و به عنوان یکی از روش های نوین تصفیه فاضلاب شناخته شده است. باکتری های مضر و بیماری زای بسیار زیادی در فاضلاب وجود دارند که ورود آن ها به بدن می تواند سبب ایجاد بیماری های گوناگون و حتی خطراتی جدی تر شود. نکتۀ جالب در مورد این روش، استفاده از باکتری های مخصوص و ویژه برای از بین بردن ذرات کوچک و همچنین باکتری های بیماری زا استفاده می شود. این باکتری ها با مصرف مواد آلایندۀ موجود در فاضلاب، سبب از بین رفتن این مواد و تمیز شدن آب خواهند شد.

تصفیۀ بیولوژیکی آب، با استفاده از روش های گوناگونی قابل انجام است. این روش ها بر اساس نوع فعالیت باکتری ها و میکرو ارگانیسم های مفید که به فاضلاب اضافه می شوند، تعیین شده است. برخی از انواع باکتری های مفید، با مصرف اکسیژن می توانند آلاینده‌ های بسیار ریز موجود در فاضلاب را مصرف کنند و در ازای مصرف آن ها، گاز کربن دی اکسید تولید کنند. این روش، به روش هوازی معروف است، زیرا برای انجام آن، وجود اکسیژن حیاتی و ضروری است؛ در غیر این صورت باکتری ها توانایی تجزیۀ ذرات ریز موجود در فاضلاب و پاکسازی آب را نخواهند داشت.

روش دیگر تصفیۀ بیولوژیکی آب، تخمیر بی هوازی است که برخلاف روش قبلی انجام می شود. دستۀ دیگری از باکتری ها و میکرو ارگانیسم هایی که برای تصفیه فاضلاب استفاده می شوند، می توانند در عدم حضور گاز اکسیژن نیز به تجزیۀ آلاینده های موجود در فاضلاب بپردازند و به مرور زمان، در پایان فرآیند آبی پاکیزه را تحویل دهند. در این روش گاز کربن دی اکسید تولید نمی شود، بلکه باکتری ها با مصرف آلاینده ها سبب ایجاد تخمیر می شوند که باید از آب خالص جداسازی شود. به طور کلی، روش بیولوژیکی یک روش فعال به شمار می رود و درصد قابل توجهی از مواد بسیار ریز موجود در فاضلاب را از بین می برد.

سایر روش های تصفیه فاضلاب

روش هایی که تا این بخش از مطلب معرفی و بررسی شدند، از پرکاربرد ترین و رایج ترین روش های تصفیۀ فاضلاب خانگی و صنعتی به حساب می آمدند. با پیشرفت فناوری، روش های نوین بیشتری نیز مربوط به تصفیۀ فاضلاب معرفی شده اند. به عنوان مثال، استفاده از اشعۀ پلاسما برای از بین بردن مواد فعال و رادیکالی موجود در فاضلاب، یکی از روش هایی است که به تازگی در تصفیه خانه های پیشرفته مورد استفاده قرار می گیرد و سبب جدا شدن طیف گسترده ای از فلز های سنگین از فاضلاب خواهد شد. استفاده از انرژی الکتریکی نیز به عنوان یک روش نوین برای تصفیۀ فاضلاب و انجام شدن واکنش های شیمیایی شناخته شده است. در این روش، با اعمال انرژی الکتریکی، آلاینده های موجود در آب با مواد شیمیایی ترکیب شده و لخته ایجاد می کنند.

حتما از این صفحه بازدید کنید : سپتیک تانک

روش های تصفیه فاضلاب برای مصارف صنعتی

معمولا در بسیاری از صنایع جهانی، نیازی نیست که تصفیۀ فاضلاب به صورت کامل صورت پذیرد و مصرف آب در مواردی است که می توان حدی از آلاینده ها را در آب باقی گذاشت. در چنین حالتی، استفاده از روش های تصفیۀ فیزیکی بسیار مرسوم است. این روش به نسبت بسیار کم هزینه تر از روش های دیگر است و برای انجام آن نیازی به اعمال تکنولوژی های پیشرفته نیست. در این نوع از تصفیۀ فاضلاب، تنها ذرات درشت از آب جدا خواهند شد و ذرات ریز تر در آب باقی خواهند ماند. نکتۀ مهم این است که برخی از صنایع، نیازی به آب کاملا پاک ندارند.

در صورتی که نیاز باشد فاضلاب مورد استفاده در صنایع، پس از انجام روش های فیزیکی اولیه بیشتر تصفیه شود، می توان از روش های پیچیده تر و پیشرفته تر تصفیۀ آب فیزیکی استفاده کرد. اسمز معکوس، از جمله این روش ها است که در آن فیلتری با منافذی به اندازۀ چند میکرون، ذرات کوچک آب را از خود عبور می دهد و جلوی مولکول های بزرگ را خواهد گرفت. روش های شیمیایی نیز در صورت نیاز، به صورت گسترده در صنایع گوناگون مورد استفاده قرار می گیرند و درصد بالایی از آلاینده های آب را از بین می برند.

روش های تصفیه فاضلاب خانگی

با توجه به اینکه آب مورد استفاده در منازل، ادارات، بیمارستان ها و… باید کاملا تمیز و به دور از باکتری و آلاینده باشند، استفاده از فاضلابی که به شکل اصولی و کامل تصفیه نشده باشد ممکن نیست. به این ترتیب، برای بازگرداندن بخشی از فاضلاب به چرخۀ مصرف خانگی، باید از جدید ترین و بهترین روش ها برای از بین بردن ریز ترین باکتری ها و آلاینده های موجود در فاضلاب بهره برد. در چنین حالتی، روش های تصفیۀ بیولوژیکی فاضلاب از اهمیت بسیار بالایی برخوردار هستند، زیرا سبب از بین رفتن ریز ترین آلاینده های خطرناک و سمی موجود در آب خواهند شد. آب حاصل از فعالیت میکرو ارگانیسم ها و باکتری های مفید در این روش، به اندازه ای پاک است که می توان آن را نوشید.

تصفیۀ فاضلاب، به ویژه با افزایش جمعیت جهان به مقولۀ بسیار مهمی تبدیل شده است، زیرا منابع آب شیرین و قابل استفاده در جهان رو به کاهش هستند؛ همچنین تبدیل آب شور به آب شیرین و قابل استفاده در صنایع و منازل، هزینه های بسیار سنگینی را در پی خواهد داشت. از این رو، تصفیۀ فاضلاب گزینه ای مناسب و مقرون به صرفه به حساب می آید. همانطور که در این مطلب به آن اشاره کردیم، روش های گوناگونی برای تصفیۀ فاضلاب وجود دارند که بر حسب شرایط و همچنین محل مصرف آب، می توان یکی از این روش ها و یا ترکیبی از آن ها را مورد استفاده قرار داد و با از بین بردن آلاینده ها، آب پاکیزه و سالم را دوباره به چرخۀ مصرف برگرداند.