پیشتر در صفحاتی مجزا در مورد دستگاه سختی گیر و دستگاه تصفیه آب به روش اسمز معکوس (آب شیرین کن صنعتی) مطالبی را بیان نمودیم. برخی افراد معتقدند که در صورت استفاده از سیستم سختی گیر، علاوه بر دست‌یابی به آبی نرم، آبی فاقد سایر محتویات خطرناک نظیر مواد شیمیایی، کلر و… خواهند داشت؛ اما حقیقت این است که این سیستم از نظر خلوص هیچ‌گونه تاثیری بر کیفیت آب نخواهد داشت.
برخی دیگر معتقدند که استفاده از سیستم اسمز معکوس انتخاب بسیار مناسبی برای حل مشکلات ناشی از سختی آب است. این دیدگاه نیز به صورت کامل مورد قبول نیست.
همانطور که از جملات فوق به نظر می‌رسد، انتخاب میان سیستم اسمز معکوس و سستم نرم کننده آب موضوعی است که نیاز به بررسی بیشتر دارد. بنابراین در این مقاله سعی داریم تفاوت میان این دو سیستم را بیان کرده و ببینیم در چه شرایطی، کدام یک از این سیستمهای تصفیه آب انتخاب هوشمندانه‌تری است.
سیستم نرم کننده توسط فرآیند تبادل یونی، یون‌های کلسیم و منیزیم را از آب حذف میکند. وقتی آب وارد مخزن حاوی املاح معدنی میشود، از بستر دانه‌های کروی شکلی به نام رزین عبور میکند. رزین عموما از مواد پلیمری به نام پلی‌استایرن ساخته شده که توسط یون سدیم، باردار شده‌اند. دانه‌های رزین تبادل یونی بار منفی داشته و یون‌های کلسیم و منیزیم حاوی بار مثبتند. چون بارهای مخالف یکدیگر را جذب می‌کنند، بخش منفی مواد معدنی موجود در آب به بخش مثبت رزین جذب میشود.
با عبور آب سخت از بستر رزین، عوامل سختی آب به رزین جذب شده و بدین شکل از آب حذف می‌شوند. با جذب این یون‌ها، یون‌های سدیم موجود در سطح رزین در آب آزاد می‌شوند. بنابراین با این فرآیند آب به طور کامل سختی‌گیری شده و آب نرم در لوله‌ها جریان می‌یابد.
یک سیستم نرم کننده آب از سه بخش اصلی تشکیل میشود؛ یک شیر کنترلی، یک مخزن برای نگهداری رزین و یک مخزن آب نمک. این سه جزء در کنار هم به حذف عوامل سختی آب پرداخته، جریان آب عبوری را کنترل کرده و به صورت دوره‌ای طی فرآیند احیا، سیستم را تمیز می‌کنند.
در دستگاه تصفیه آب رزینی، سختی آب درون مخزن از بین می‌رود. آب با ورود به این مخزن از بستر رزین‌های موجود در آن عبور کرده، سختی‌گیری شده و یون‌های کلسیم و منیزیم حذف شده در آن باقی می‌مانند.
شیر وظیفه اندازه‌گیری میزان جریان عبور آب از مخزن را به عهده دارد. این شیر بسته به مدل آن می‌تواند بر اساس حجم عبور آب و یا زمان عبور آب کار کند. با عبور آب سخت از بستر رزین، رفته رفته رزین‌های موجود در بستر از یون‌های منیزیم و کلسیم اشباع شده و سختی‌گیری از آب دشوارتر و در مدت زمان بیشتری صورت می‌گیرد.
شیر با اندازه گیری میزان عبور آب و یا زمان کارکرد دستگاه، زمان شروع عملیات احیا را تشخیص داده و این فرآیند را آغاز میکند. با توجه به نحوه کارکرد شیر، این شیر بر اساس پارامترهای مختلفی مانند میزان سختی آب ورودی، حجم آب عبوری از بستر، تعداد افراد استفاده‌کننده از آب تصفیه‌شده و … قابل برنامه‌ریزی است که این عمل باید توسط اپراتور تصفیه آب و در هنگام نصب سیستم انجام شود.
مخزن آب نمک معمولا یک مخزن پلی اتیلنی است که نسبت به مخزن نگهداری رزین ارتفاع کمتری داشته و در آن محلول بسیار غلیظی از آب و نمک قرار می‌گیرد. شیر دستگاه با شروع عملیات احیا از این محلول بسیار غلیظ استفاده کرده و رزین‌ها را احیا میکند تا مجددا توانایی آنها در حذف سختی آب افزایش یابد.
در این بخش اجزای تشکیل دهنده دستگاه آب شیرین کن مورد بررسی قرار داده شده است.
- فیلتر رسوب‌گیر الیافی PP: این فیلتر ذرات معلق موجود در آب نظیر گل‌ولای را تا ابعاد 1 میکرون از آب جدا میکند و از الیاف پلیمری پلی‌پروپیلن ساخته شده است.
- فیلتر کربن اکتیو گرانوله (GAC): فیلتر کربن اکتیو (UDF) وظیفه حذف فلزات سنگین و گازهای محلول در آب نظیر کلر را بر عهده دارد و از زغال پوسته نارگیل ساخته شده است.
- فیلتر کربن بلاک (CTO): رنگ، بو و طعم نامطبوع آب را از بین می‌برد. این فیلتر نیز از زغال پوسته نارگیل ساخته شده است.
- فیلتر ممبران: ذراتی با ابعاد حداقل 0.0001 میکرون را از آب حذف میکند و بنابراین قادر است انواع یون‌های چند ظرفیتی و تک ظرفیتی نظیر نمک‌ها و همچنین نیترات و نیتریت را از آب حذف کند. آلودگی‌های باکتریایی نیز توسط این فیلتر از آب حذف می‌شوند.
- فیلتر پست کربن (T33): این فیلتر وظیفه تصفیه نهایی آب با دقت بالاتر برای حذف آلودگی‌های آلی باقیمانده احتمالی و نیز اصلاح تغییر احتمالی مزه آب در صورت ذخیره طولانی‌مدت در مخزن ذخیره را بر عهده داشته و از زغال پوسته نارگیل ساخته شده است.
- فیلتر آلکالاین (ORP): املاح مورد نیاز بدن انسان را با نسبت‌های مناسب به آب افزوده و میزان اکسیژن محلول در آن را افزایش داده که منجر به افزایش خاصیت قلیایی آب شده و خواص آب خروجی از دستگاه را مشابه آب‌های معدنی چشمه‌های طبیعی میکند.
سیستم نرم کننده آب چه چیزی را حذف میکند؟
استفاده از آب سخت خطر چندانی برای سلامتی افراد ندارد و چه بسا به دلیل وجود مواد معدنی در آن می‌تواند برای بدن مفید نیز باشد. به همین دلیل هدف استفاده از نصب آن حذف آلودگی‌های موجود در آب لوله‌کشی شهری نیست. می‌توان گفت که تنها دلیل استفاده از آن جلوگیری از ایجاد رسوب در سیستم لوله‌کشی است.
استفاده از این سیستم ضمن کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری باعث افزایش طول عمر و بازدهی بیشتر سیستم لوله‌کشی، آبگرمکن‌ها، ماشین لباسشویی، ماشین ظرفشویی صنعتی و … میشود.
سیستم نرم کننده آب در ورودی ساختمان نصب شده و پارامترهای ایجاد رسوب را از آب ورودی به ساختمان از بین می‌برد و بر روی سایر محتویات موجود در آب نظیر میکروارگانیسم‌ها، فلزات سنگین، کلر و سایر مواد شیمیایی تاثیری ندارد. خلاصه مطالب بیان‌شده در جدول زیر آمده است:
توسط سیستم نرم کننده آب حذف می شود یا خیر؟ | محتویات آب |
تاثیر اندکی دارد اما ممکن است سبب آسیب رساندن به سیستم شود | ذرات معلق |
| بله | سختی آب |
خیر | بو و مزه |
| خیر | کلر |
خیر | مواد شیمیایی |
| خیر | فلزات سنگین |
خیر | میکروارگانیسم‌ها |
| تاثیر اندکی دارد اما ممکن است سبب آسیب رساندن به سیستم شود | آهن |
آیا سیستم اسمز معکوس آب را نرم میکند؟
همانطور که گفته شد، فیلترهایی در سیستمهای شیرین کردن آب وجود دارد که آب را خوش طعم میکند و بسیاری از مالکان خانه ها آن را در یک نقطه از خانه نصب می کنند. آب در این دستگاه ها فیلتر می شود و در نهایت تمیز، خوش طعم و سالم از شیر آب مجزا خارج می شود و در دسترس افراد قرار می گیرد.
در پاسخ به سوال فوق باید گفت که فیلتر تصفیه آب بسته به انواع آن می‌تواند بر روی سختی آب تاثیر داشته و یا نداشته باشد. برای مثال هنگامی که راجع به ناخالصی‌هایی نظیر مواد شیمیایی، فلزات سنگین، آفت‌کش‌ها و … نگرانی وجود داشته باشد، انتخاب یک فیلتر تصفیه آب، انتخاب هوشمندانه‌تری است.
فیلتر تصفیه آب انواع مختلفی دارد که می‌توان به فیلتر ممبران اسمز معکوس، دیونایزر، فیلتر کربن اکتیو، فیلترهای میکرونی و… اشاره کرد. بسته به نوع فیلتری که انتخاب میشود، ناخالصی‌ها طی فرآیندهای مختلفی نظیر جذب سطحی، تبادل یونی و یا بر اساس اندازه ذرات و… از آب حذف می‌شوند و پس از مدتی با انجام عملیات احیای فیلتر، تعویض فیلتر، از طریق مسیر پساب به صورت کامل از دستگاه تصفیه آب خارج می‌شوند. در جدول زیر خلاصه مطالب بیان‌شده راجع به فیلتر تصفیه آب آمده است:
توسط سیستم اسمز معکوس حذف می شود یا خیر؟ | محتویات آب |
| بله | ذرات معلق |
تقریبا حذف میشود اما سبب گرفتگی فیلتر میشود | سختی آب |
| بله با فیلتر کربن اکتیو | بو و مزه |
بله با فیلتر کربن فعال | کلر |
| بله با فیلتر کربن اکتیو | مواد شیمیایی |
بله با فیلتر کربن اکتیو | فلزات سنگین |
| بله با فیلتر UV یا دستگاه ازن ساز | میکروارگانیسم‌ها |
بله | آهن |
تفاوتهای بین شیرین سازی و رسوب گیری آب
شیرین سازی به مفهوم کاهش نمک، مواد معدنی و هر ناخالصی دیگر در آب است لیکن نرم نمودن گرفتن سدیم یا پتاسیم موجود در آب از طریق تبادل یونی است.. شیرین کن کننده های آب در خانه ها نسبت به نرم کننده های آب کارایی کمتری دارند، بنابراین معمولاً در یک نقطه مانند سینک صنعتی آشپزخانه نصب می شوند نه در موتورخانه.
دستگاه نرم کننده آب یونی اغلب راه اقتصادی تری است چرا که فیلترهای ممبران دستگاه شیرین سازی آب بیسار گران قیمت هستند. اگر آب شما به دلیل آلاینده های فراتر از مواد معدنی، طعم و بوی عجیبی دارد، ممکن است برای از بین بردن آنها به سیستم فیلتر شنی و کربنی نیاز داشته باشید.
برخلاف سیستم رسوبگیری آب که عمدتا در ورودی ساختمان نصب میشود، سیستمهای شیرین سازی آب در محل استفاده نصب می‌شوند نظیر زیر سینک آشپزخانه و یا روی شیر برداشت آب. هدف از این کار این است که آب برای استفاده مشخصی که مربوط به همان مکان استفاده است، تصفیه شود.
انتخاب صحیح دستگاه شیرین سازی یا سیستم نرم کنندگی بستگی به کیفیت آبی که قرار است تصفیه شود و نیز هدف ما از تصفیه آب دارد. اگر آب محتوی مقادیر زیادی کلسیم و منیزیم باشد قطعا با مشکل سختی آب روبرو خواهیم بود و نیاز به خرید سیستم نرم کننده آب وجود خواهد داشت. اگر آب حاوی مواد شیمیایی و یا آلودگی‌های میکروبی باشد بهتر است که از یک فیلتر تصفیه آب استفاده شود. بنابراین می‌توان گفت که نرم کننده تبادل یونی آب از تاسیسات شما مراقبت میکند و فیلتر تصفیه آب از سلامتی شما.
سیستم تبادل یونی تصفیه، آب را روشن و شفاف می کند، عمر مفید وسایل و تجهیزات را بالاتر می برد، ظروف تمیزتر هستند، پوست و مو نرم و ابریشمی است، در پول و زمان شما صرفه جویی می شود، عملا لکه های آب را از بین می برد و مواد غذایی و نوشیدنی ها طعم بهتری دارند.
در عین استفاده از سیستم شیرین سازی آب باعث طعم بهتر آب، سازگاری با محیط زیست، دریافت آب شفاف کریستالی و سالم تر میشود.
راهنمای خرید سیستم مناسب برای تصفیه آب
اگر دقیق می دانید چه سیستمی را می خواهید، می توانید از طریق شرکت ناب زیست اقدام به خرید کنید. اگر هنوز مطمئن نیستید، می توانید از ما یک مشاوره رایگان در مورد تصفیه آب بخواهید و سپس تصمیم بگیرید.
اگر در خانه خود سیستم رسوب گیری آب دارید، ممکن است نسبت به مزه آب خود احساس خوبی داشته باشید؛ اما در حقیقت، امکان دارد حتی پس از پردازش آب توسط این دستگاه هنوز ناخالصی ها در آبی که می نوشید و غذایی که طبخ کنید، وجود داشته باشد. دستگاه های شیرین سازی آب می تواند تمام ناخالصی ها و آلودگی ها را از آب آشامیدنی جدا کند (حدودا 98% سدیم موجود در آب را از بین می برد.)
بعضا استفاده همزمان از هر دو دستگاه پیشنهاد میشود در این حالت رزین ها از غشای دستگاه تصفیه آب محافظت می کند و باعث ماندگاری بیشتر آن می شود. سیستم نرم کننده، آب کل محل مورد استفاده شما را نرم می کند و برای لوله ها، تجهیزات، وسایل، پوست و موی شما مزایایی دارد.
با توجه به مطالب فوق که آموختیم هیچ‌یک از این دو سیستم نمی توانند جای یکدیگر را بگیرند، در ادامه دلایل اینکه چرا دو سیستم را مکمل هم می نامند و نه جایگزین یکدیگر توضیح خواهیم داد. با ما همراه باشید.
غشاهای سیستم تصفیه آب شکننده هستند. اگر یک رسوب کوچک در این غشاها به وجود بیاید، مواد معدنی مضر موجود در آب از بین نمی روند و آب سخت می شود. بنابراین با نصب یک دستگاه نرم کننده آب باعث افزایش عمر غشاهای آن می شود.
بسیاری از افرادی که تصمیم می گیرند سیستم نرم کننده آب خانگی را نصب کنند، همچنین تصمیم به نصب دستگاه شیرین سازی آب نیز می گیرند و آن را زیر سینک آشپزخانه خود نصب می کنند. اینکار باعث می شود آب آشامیدنی و مورد استفاده در پخت و پز نرم و سالم شود و هم خالص تر و باکیفیت تر باشد.
امروزه، میلیون ها خانه به لطف نصب این دو سیستم در آشپزخانه‌های خود از آب آشامیدنی باکیفیت و سالم برخوردار هستند. نرم کننده آب و تصفیه اسمز معکوس ترکیبی عالی هستند زیرا هم مواد معدنی که باعث سختی آب می شوند را از بین می برند و هم آب مصرفی شما را خوش طعم، سالم و خالص می کنند.
یک سیستم شیرین سازی آب با از بین بردن اکثر ناخالصی ها (از جمله هیدروکربن ها، سولفات ها، کادمیوم و سموم دفع آفات) به بهتر شدن کیفیت آب آشامیدنی شما کمک می کند و از سلامت شما محافظت می کند.
بنابراین، این دو سیستم با هم یک ترکیب عالی هستند و هزینه های شما را به شکل چشم گیری کاهش می دهند، به علاوه آب خارق العاده و با کیفیتی برای شما فراهم می کنند.
هنگام خرید دستگاه تصفیه آب ضمانت هایی که برای آن وجود دارد را ارزیابی کنید تا دقیقاً بدانید برای چه چیزی استفاده می شود و تا چه مدت گارانتی دارد. باید بدانید که سیستم شما چه میزان صدا تولید می کند و نحوه نگهداری از آن و فیلترهای ساده یا پیچیده را یاد بگیرید.
در انتها باید بگوییم که استفاده از هر یک از این دو سیستم، کاملا بستگی به نیاز محل یا صنعت شما دارد. شما با توجه به مشکل آب خود و مزایای هر دو سیستم می توانید تصمیم بگیرید که محل شما به کدام یک نیاز دارد و همان را تهیه کنید.
