انواع منهول کاروگیت عمدتاَ از سایز دهانه 500 تا 2500 میلیمتر قابلیت تولید دارند تا نوعی دسترسی عمودی را برای بازدید از شبکه‌های زیرزمینی فاضلاب، مخابرات، برق و… فراهم کنند. در واقع بازرسان و تعمیرکاران میتوانند به راحتی و با برداشتن دریچه منهول کاروگیتی، از سطح زمین به محفظه‌ی کار شبکه‌های زیرزمینی فاضلاب دسترسی پیدا کنند تا هرگونه امور بازدیدی، تعمیراتی، نظارتی و… را انجام دهند.
بطورکلی آدم‌روها بایستی در فواصل مشخصی از هم قرار بگیرند تا امکان دسترسی به جای جای شبکه‌های زیرین فاضلابی و مخابراتی را فراهم نمایند. درواقع در تمامی تغییر شیب‌ها، تغییر زوایا، نقاط کور، پیچش‌های مسیر شبکه‌های انتقالی و…، این کانالهای دسترسی عمودی نصب میشوند تا بازرسی و تعمیر هیچ نقطه‌ای، از دسترس نیروهای فنی دور نماند. درگذشته خرابی خود این منهولها که عمدتاَ فلزی یا بتنی بودند، بسیار دردسر آفرین بود. اما امروزه با بهره گیری از منهول های کاروگیت و پلی اتیلنی، تمامی این دغدغه‌ها برطرف شده است.
منهول کاروگیت چیست؟
منهول دایره ای کاروگیت، نسل نوینی از آدم روهای فاضلاب محسوب میشود که از چندین ماژول پلی اتیلن دوجداره فاضلابی (PE)، به همراه پایه ها و منهولهای کاهش دهنده مجهز به یک سوکت (برای تطبیق اتصال بدنه)، ساخته شده است. بدنه‌ی کاروگیت بکارگرفته شده، ایستادگی این سازه‌ها را در برابر نیروهای جانبی وارده تضمین می‌نماید. بخصوص در خیابانها و نقاطی که فشار ترافیکی بالایی وجود داشته باشد. علاوه بر سایزبندی گسترده این محصولات، انعطاف لوله‌های راه راه موجب شده تا ماژولها امکان ایجاد انواع آدم روهای:
- درون خطی،
- رأس،
- تقاطعی و
- پس زمینه
را فراهم کنند. ماژولها در کارخانه (قبل از حمل و نقل) از طریق یک اتصال اکستروژن و توسط پرسنل واجد شرایط از قبل مونتاژ میشوند. اما همچنین میتوان آنها را به طور جزئی یا کامل در محل پروژه، از طریق واشرهای آب بندی خاص، مونتاژ کرد. به‌لطف ویژگیهای جذاب و گسترده منهول کاروگیت، آنها را میتوان در عمق‌های مختلفی نصب نمود. ضمن اینکه باتوجه به آب بندی عالی محصولات کاروگیتی، به راحتی امکان نصب آنها در بسترهایی با ارتفاع بالای آب زیرزمینی فراهم است.
اهمیت نصب منهول کاروگیت
اگرچه مهمترین دلیل نصب منهول کاروگیت و دیگر مدلها، ایجاد یک دسترسی عمودی برای ورود ناظران/تعمیرکاران به شبکه‌های زیرزمینی فاضلاب، توزیع برق و مخابرات است. اما این سازه‌ها بلحاظ ساختاری نیز دارای ویژگیهای جالب توجهی هستند:
- اتصال شبکه‌های فاضلاب به یکدیگر توسط منهول کاروگیت:
آدمروهای فاضلاب قادرند تا بعنوان مرکز ثقلی برای اتصال لوله‌های فرعی به اصلی و چندین لوله‌ی انشعاب یافته انتخاب شوند.
- ایجاد نقاط تجمیع:
همواره محل قرارگیری منهولها را میتوان بعنوان نقطه‌ای برای متمرکزسازی و تجمیع کابلها، فیبرها، تأسیسات زیرزمینی و… در نظر گرفت. بنابراین در بحث سازماندهی ساختاری، نقش قابل توجهی دارند.
- تنظیم فشار/سرعت جریانهای سیالات:
چنانچه منهول های کاروگیت جدید به شیرآلات صنعتی فشارشکن و تنظیم سرعت و همچنین به حوضچه‌های بینابینی تجهیز شوند، شرایط برای تنظیم فشار و سرعت جریانات آب و فاضلاب فراهم میشود. همچنین میتوانند کنترل قطع و وصل موقت جریان را نیز بر عهده بگیرند.
- پوشش نقاط کور و خاص:
شبکه‌های جمع آوری و انتقال فاضلاب و همچنین مسیرهای کابل کشی زیرزمینی برق و مخابرات در شهرها، بسیار پیچ در پیچ و دارای زوایای متعدد هستند. ضمن اینکه در برخی از نقاط با تغییر شیب نیز مواجه میشوند. درنتیجه با بکارگیری آدمروهای فاضلاب، هیچ نقطه‌ی دور از دسترسی بوجود نمی‌آید. ضمن اینکه به‌راحتی میتوان نقاط مختلف کانالهای زیرزمینی فاضلاب را تمیز و پاکسازی نمود.
مزایای اصلی منهول کاروگیت
مدلهای منهول ساخته شده از لوله کاروگیت، دارای مزایای متعددی می‌باشند که برخی از مهمترین آنها عبارتست از:
- سفتی و مقاومت فیزیکی:
آدم روهای کاروگیتی دارای مقاومت ویژه‌ای در برابر سایش و ضربات وارده هستند. همچنین به مرور زمان نیز دچار ترک خوردگی نمیشوند. سفتی 100٪ دائمی نیز از ویژگیهای این محصولات بشمار میرود.
- دفع نیروهای جانبی:
طراحی کنگره‌دار (حلقه حلقه یا راه‌راه) سطح خارجی محصولات کاروگیتی، آنها را بمنظور مقاومت در برابر نیروهای جانبی وارده، شدیداَ تقویت میکند. (قابلیت اطمینان به سازه)
- دسترسی به ابعاد مختلف:
شرکتهای سازنده آدم رو فاضلاب، به خرید لوله کاروگیت در سایزبندی‌های مختلفی اقدام می‌نمایند. باتوجه به دسترسی سازندگان به سایزهای دهانه متنوع این نوع لوله‌ها، سفارش دهندگان منهول کاروگیت نیز میتوانند به راحتی به ابعاد موردنظرشان دست یابند. (طیف گسترده ای از راه حل‌ها؛ بلحاظ بهینه سازی اندازه)
- قیمت:
قیمت منهول کاروگیت شدیداَ مقرون بصرفه‌تر از آدم روهای فایبرگلاس، بتنی و حتی مدلهای قدیمی فلزی میباشد.
- وزن کم:
سبک وزن هستند. ازهمین رو هم هزینه اجرای آنها و هم هزینه‌های مربوط به جابجایی منهولهای کاروگیتی کمتر خواهد بود.
- تنوع زیرساختی:
پایه آنها را می توان با یک صفحه تخت تک یا دوتایی درست کرد.
- تطبیق پذیری محیطی:
هیچگونه تغییرات دمایی ناگهانی و هیچ نوع شرایط اقلیمی، نمیتواند اثر سوئی بر روی آدم رو کاروگیتی بگذارد. همچنین نسبت به جریانهای سرگردان، بی اثر هستند. رفتار پلاستیک‌ها در شرایط ناپایدار نیز مطلوب خواهد بود.
- ایستادگی شیمیایی:
مطابق با استاندارد «ISO/TR 10358»، انواع منهول کاروگیت در برابر سیالات شیمیایی و دارای اسید مقاوم می‌باشند. یعنی بخصوص در غلظتهای پایین و متوسط اسیدها/و سیالات شمیکال، دچار هیچگونه تضعیف، خوردگی، تجزیه و نشتی نمیشوند.
- دوستدار طبیعت:
نه‌تنها این محصولات هیچگونه واکنشی نداشته و آسیبی برای محیط زیست ندارند. بلکه قابل بازیافت نیز می‌باشند.
- آب‌بندی عالی.
انواع جنس آدم رو در یک نگاه
بسته به شرایط، نظر، نیاز و بودجه کافرمایان، جنس انواع آدم رو فاضلاب میتواند متفاوت باشد:
- منهول کاروگیت:
دررابطه با انواع منهول کاروگیت پیشتر مطالبی بیان شد. اما بطورکلی از یکسو باتوجه به قیمت عالی و از سوی دیگر به‌لطف مقاومت‌های ضربه‌ای، سایشی، شیمیایی و تحمل فشار خارجی در آنها، نسل جدید و پرطرفدار این سازه‌ها محسوب میشوند.
- آدم روی پلی اتیلنی:
پراستفاده‌ترین منهولهای فاضلابی بازارهای جهانی از جنس پلی اتیلن چگالی بالا (hdpe) هستند. اگرچه میزان فشارپذیری داخلی آنها بالاتر است. اما بلحاظ مقاومت در برابر نیروهای خارجی، ضعیف‌تر از انواع منهول کاروگیت می‌باشند. ضمن اینکه تنوع سایزبندی نیز در آنها محدودتر است. دوام اینگونه تجهیزات نیز بسیار بالاست و سطح داخلی و خارجی کاملاَ صافی دارند. خاک درون شبکه زیرزمینی نیز، هیچگونه اثر مخربی بر روی این محصولات ندارد. (دارای استراکچر یکپارچه)
- کانالهای دسترسی فایبرگلس:
عمده‌ی ویژگیهای عالی منهولهای کاروگیتی، در آدم روهای فایبرگلاسی نیز دیده میشود. علاوه‌بر آن، منهول های فایبرگلاس از پارامترهای بیشتری نظیر: سرریزگاه‌ها، بخشهای تفکیک آبهای سطحی/طوفان و… نیز بهره میبرند. اما بدلیل قیمت بالاتر آنها، بخصوص در مجراهای طولانی و متعدد شهری، کمتر مورد استفاده قرار میگیرند.
- منهولهای بتنی:
در گذشته منهولهای بتنی بصورت درجا (به‌حالت بنایی) اجرا میشدند که هم ضریب خطای بالایی داشتند. و هم زمان اجرای آنها بسیار طولانی بود. امروزه اما آدم روهای بتنی بصورت پیش ساخته (در کارخانه) تولید شده و تنها برای نصب سریع به محل پروژه‌ها انتقال پیدا میکنند. ماندگاری مدلهای پیش ساخته اگرچه بیشتر است. اما همچنان بلحاظ ایستادگی شیمیایی، به پای مدلهای محبوب منهول کاروگیت نمی‌رسند.
کاربردهای مختلف منهول کاروگیت
گونه‌های مختلف منهول کاروگیت در کاربرد های متنوعی قابلیت نصب و استفاده دارند. ذیلاَ برخی از مهمترین کاربردها بیان شده است:
- امور فاضلابی:
شبکه‌های جمع آوری و انتقال جریانات فاضلابی، بصورت زیرزمینی اجرا میشوند. بنابراین برای ورود عمودی به آنها از سطح زمین، نیاز به احداث کانالهای آدم رو دسترسی از سطح زمین میباشد. بدلیل وجود عناصر شیمیایی و اسیدی متعدد در فاضلابها، استفاده از منهول کاروگیت بسیار رایج شده است. (چراکه مقاومت شیمیایی قابل توجهی دارند)
- منهول کاروگیت مخابراتی:
کابلهای مخابراتی و فیبرهای نوری برای حفاظت هرچه بیشتر، بصورت زیرزمینی عبور داده میشوند. علاوه بر اینکه امروزه از لوله‌های پلی اتیلن موجدار برای کاور این کابلها و فیبرها استفاده میشود، منهولهای مخابراتی کاروگیتی نیز برای دسترسی به آنها بکار گرفته میشوند.
- آدم رو گاز:
جهت نظارت و تعمیر بر روی لوله‌های گاز زیرزمینی، امروزه آدمروهای پلی اتیلن دوجداره به‌خوبی دردسترس هستند.
- منهولهای برق کاروگیتی:
اگرچه ویژگیهای تحمل پذیری شیمیایی برای موارد مربوط به صنعت برق، چندان دارای اهمیت نیستند. اما آدم روهای کاروگیتی برای دسترسی به سیستم های کابل کشی و سوئیچ‌های زیرزمینی قابلیت استفاده پراطمینانی دارند.
- ورود به شبکه‌های زیرزمینی برای نظارت و تعمیر جعبه‌های کنتورها.
آیا آدم‌روها، نوعی تجهیزات تصفیه فاضلاب هستند؟
منهول کاروگیت اگرچه بمنظور دسترسی به شبکه‌های فاضلاب زیرزمینی، کاربردهای گسترده‌ای دارد. اما برخلاف سپتیک تانک ها، چربی گیر پلی اتیلن و اقداماتی نظیر خرید پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی، کلرزن و…، در زمره‌ی تجهیزات تصفیه فاضلاب قرار نمیگیرد. زیرا آدم روها تنها شرایط دسترسی به خطوط جمع آوری و هدایت جریانات فاضلابی را فراهم میکنند. (و نه پالایش آنها!)
کاربردهای دیگر منهول های کاروگیت برای دسترسی به کابلهای برق، کابلهای مخابراتی زیرزمینی، فیبرهای نوری، تأسیسات دفنی، جعبه‌های کنتور و…، خود گواه همین ادعاست که اینگونه کانالهای عمودی دارای کارکرد چندگانه‌ای هستند.
تفاوت هندهول و منهولهای کاروگیتی
هندهولها و انواع منهول کاروگیت، هر دو نوعی حفره‌ی دسترسی برای بازدید از شبکه‌های فاضلابی هستند. با این تفاوت که:
- میتوان به منهولها برای بازدید مستقیم از شبکه‌های زیرزمینی و تعمیر آنها، وارد شد. این درحالیست که ابعاد هندهول کاروگیتی به گونه‌ایست که نمیتوان به آن ورود نمود و بازرسان/تعمیرکاران، تنها میتوانند دست و سر خود را به آن وارد کنند.
- هندهولها با استفاده از لوله‌های کاروگیتی سایز 400 الی 600 میلیمتر ساخته میشوند. درحالیکه منهول کاروگیت غالباَ از سایز دهانه 600 میلیمتر به بالا (تا نهایتاَ 1800 میلیمتر) تولید میگردد.
- برای بسیاری از نقاط تغییر زاویه، کنج‌های با زاویه دید کم، نقاط اتصال فرعی درجه دو و درجه سه و…، اجرای آدم رو فاضلابی بسیار پرهزینه است. فلذا در برخی نقاط با درصد حساسیت کمتر، هندهول‌های مقرون بصرفه جایگزین میشوند.
قیمت منهول کاروگیت
برمبنای محاسبه پارامترهای مختلفی، قیمت نهایی انواع منهول کاروگیت مشخص میگردد. اگرچه که میزان تأثیرگذاری هریک از پارامترها متفاوت بوده و نمیتوان بر اساس مطالعه تیتروار آنها به قیمت دقیق منهول کاروگیت دست یافت. اما آشنایی با عوامل موثر بر تعیین هزینه‌ی تمام شده‌ی این محصولات، خالی از لطف نخواهد بود:
- سایز دهانه
- ارتفاع منهول کاروگیتی. (با ارتفاع یافتن منهولها، قطر و ضخامت نیز ممکنست دستخوش تغییراتی شود تا استحکام سازه تضمین شود)
- Grade مواد اولیه
- خلوص ماده؛ یا ترکیب با دیگر عناصر همچون گرانول‌ها
- میزان تحمل فشارهای خارجی (مقاومت مکانیکی منهول های کاروگیت)
- نوع تولید بدنه اصلی که معمولی باشد یا کاروگیت اسپیرال
- اینکه آیا تجهیز به آسیاب، واحدهای تفکیک آب سطحی شده باشد یا خیر؟
- نصب/عدم نصب نردبان به دیواره؛ یا اجرای پله دسترسی بصورت سازه‌ای
- تعداد پله‌ها برای آدم رو فاضلاب
- نوع و تعداد فیتینگ‌ها
- نوع و جنس دریچه منهول
- ضخامت دیواره‌های جانبی
- عمق نصب
- ضخامت بستر بتنی
- جنس و فرم قاب
- فرم شکلی آدم رو. (غالباَ بصورت استوانه ای با مقطع دایره طراحی میشوند)
- میزان مقاومت ساختار رایزر
مجموعاَ پیشنهاد میشود به‌جهت کسب اطلاع از قیمت به‌روز این محصولات و قیمت منهول پلی اتیلن و فایبرگلاس، با مشاوران واحد فروش شرکت معتبر ناب زیست تماس حاصل نمایید.
اجزای تشکیل دهنده منهول کاروگیت
بمنظور ارائه عملکردی مطلوب و بهینه، منهول های کاروگیت از اجزا و قطعات متعددی تشکیل شده‌اند:
- شفت‌های عمودی دسترسی:
منظور از شفت دسترسی، حفره‌ی اصلی مورد استفاده‌ی بازرسان/تعمیرکاران برای ورود و خروج به کانالهای زیرزمینی میباشد. مطابق مقررات، کمترین قطر برای حفره‌های آدم رو دایره ای 700 میلیمتر میباشد. همچنین برای مدلهای مستطیلی، بدلیل کمتر شدن قطر، مقداری به طول اضافه میشود. بدین ترتیب کمترین اندازه منهول کاروگیت مستطیلی، معادل 750*650 سانتیمتر باید باشد.
- فضای بسته کار
فضای بسته تعمیرات و بازرسی که به نام محفظه کار نیز شناخته میشود، بخش زیرین منهولهاست که کارگر/بازرسی پس از پایین آمدن از نردبان، در آن فضا قرار میگیرد. ابعاد آن بایستی به گونه‌ای باشد که فرد بازدیدکننده بدون مزاحم بتواند به کار خود بپردازد. بدین‌ترتیب برای منهول های کاروگیتی استوانه‌ای با مقطع دایره، قطر مفید این فضا باید 1200 میلیمتر باشد. ضمن اینکه برای:
- جلوگیری از سرگیرشدن؛ و
- تهویه مناسب هوا،
ارتفاع محفظه کار نباید از 1800-1900 میلیمتر کمتر در نظر گرفته شود. شفت‌های آدم رو، یک فضای انتقالی محسوب میشوند. این درحالیست که محفظه‌ی کار، نوعی فضای استقرار برای انجام فعالیت بشمار میرود. بنابراین دارای ابعاد بزرگتری نسبت به شفت‌ها هستند.
- پایه منهول کاروگیتی:
در هر نوع آدم روی فاضلاب، پایه‌ها بعنوان یک بخش غیرقابل نفوذ و مستحکم کننده شناخته میشوند. زیرا پایه‌ها از یکسو وظیفه‌ی حمایت از دیوارهای جانبی رایزر منهول را بر عهده دارند و از سوی دیگر، باید همانند سدی در برابر وارد شدن آبهای سطحی نفوذیافته به خاک و سیالات زیرزمینی به آدم رو فاضلاب عمل کنند. توجه داشته باشید که چنانچه عمق منهولهای دفنی 800 میلیمتر باشد، حداقل ضخامت بستر بتن بایستی 15 cm باشد. درصورت افزایش عمق از 800 تا 2100 میلیمتر، کمترین ضخامت بستر بتنی باید 23 cm باشد و درصورت نصب آدم‌روها در عمقی بیشتر از 2100 میلیمتر، کمترین ضخامت بتن‌های مورد استفاده در بستر 30 cm خواهد بود.
- نردبانهای دسترسی منهول کاروگیت:
بسته به شرایط و اهمیت کانال عمودی، بایستی به تعیین نوع و تعداد پله‌ها یا نردبانهای قابل نصب اقدام نمود.
- دیواره کناری رایزر:
ضخامت دیواره جانبی منهولهای کاروگیتی، موضوع بسیار پراهمیتی است که به عمق دفن این سازه‌ها بستگی دارد. بطوریکه:
|
ضخامت دیواره جانبی |
عمق آدم رو کاروگیتی |
| معادل 20 cm |
عمق‌های از 150 الی 1500 میلیمتر |
|
معادل 30 cm |
عمق‌های بالاتر از 1500 میلیمتر |
- قاب و دریچه:
جنس قابل، معمولاَ با جنس کلی منهولهاست. اما بطورکلی بدلیل مزایای گسترده، قابهای HDPE شدیداَ در حال گسترش هستند. قاب در بخش فوقانی کانالهای آدم رو قرار میگیرد. چنانکه فریم دور لبه‌ی بالایی حفره‌ها را برای ورود و خروج افراد، تشکیل میدهد. بنابراین این قاب‌ها بایستی با بتن مسلح بر روی بستر زمین، محکم شوند. نهایتاَ دریچه منهول کاروگیت نیز روی قاب قرار میگیرد.