هواساز یکی از تجهیزات مهم در سیستم تهویه مطبوع به حساب می آید. وظیفه اصلی این دستگاه، تولید هوا با کیفیت مد نظر محیط مورد استفاده میباشد. این سیستم عموما پارامترهای ترمودینامیکی همانند دما، فشار، رطوبت نسبی و میزان آلایندههای هوای محیط طراحی را کنترل می نماید.
هدف تهویه مطبوع در یک نگاه کلی آماده سازی شرایطی مطلوب در هوای یک محیط میباشد و دستگاه هواساز یکی از مهمترین دستگاههای مرتبط با این هدف میباشد. این سیستم گاه می تواند مختصرا فقط جهت جابجایی هوا استفاده گردد و گاه می تواند همزمان با این جابجایی دمای خروجی هوا را نیز متناسب با فصل کارکرد خود کاهش یا افزایش دهد. پارامترهای هوای خروجی از آن می تواند متناسب با هدف هواساز نیز تغییر کند.
هواساز صنعتی تولیدی شرکت ناب زیست در ظرفیتهای 800 الی 60.000 فوت مکعب در دقیقه به صورت یکپارچه با قابلیت مونتاژ درب کارخانه تولید و عرضه می گردد. هواساز صنعتی با ظرفیت بالاتر از 30 هزار فوت مکعب در دقیقه به صورت مونتاژ در محل پروژه تولید و عرضه می گردد.
هواساز خانگی عموما در ظرفیتهای 400 الی 30.000 فوت مکعب در دقیقه به صورت پکیج یکپارچه تولید و عرضه می گردد. مدل خانگی تولیدی این شرکت عموما توانایی تامین هوای یک محیط مسکونی تا مساحت 1000 متر مربع را دارا میباشد. این سیستم می تواند به منظور تامین هوای یک مجموعه به صورت یکپارچه نیز طراحی و تولید گردد.
هواساز چیست؟
دستگاهی است بمنظور تنظیم کیفیت هوای محیط مجتمعهای مسکونی، تجاری، اداری و کارخانجات صنعتی شامل دما و رطوبت که نهایتا موجبات تهویه مطبوع افرادی که در آن محیط قرار می گیرند را فراهم می نماید. دستگاه هواساز شامل یک باکس فلزی، دمنده، تجهیزات تهویه مطبوع، چند ردیف فیلتر، رطوبت زن یا رطوبت گیر و سایلنسر صدا می باشد که رطوبت و دمای هوای خام ورودی را باب میل خریدار تنظیم و به محیط مورد نظر میدمد.
دستگاه هواساز قلب تهویه مطبوع مرکزی است که هوای بیرون و هوای اتاق را جمعآوری میکند، گرد و غبار و سایر ذرات را از هوای جمعآوریشده حذف میکند، دما و رطوبت را تنظیم میکند و سپس هوای مطبوع و با طراوت را از طریق کانالها به اتاقها میرساند. آنها معمولاً روی پشت بام ساختمان ها نصب می شوند و از طریق کانالهایی از جنس گالوانیزه یا پلی اورتان، هوا را به گردش در می آورند تا به هر یک از اتاقهای ساختمان مورد نظر برسد.
هواسازها از نظر نوع چیدمان فن به 2 صورت تقسیم میشوند.
- هواساز با فن دمنده: فن هوا را به میان محفظه مخلوط کن، فیلترها و کویل ها می وزد. در این نوع، قسمت بعد از فن دارای فشار مثبت است.
- هواساز با فن مکنده: فن هوا را از میان محفظه مخلوط کن، فیلترها و کویل ها مکیده و به کانال توزیع می فرستد در این نوع قسمت قبل از فن دارای فشار منفی است.
دستگاههای هواساز از نظر کویل به چند دسته تقسیم میشوند.
- کویل DX: در برخی از سیستمهای تهویه بجای لولههای سرد و گرم، هواساز را مستقیم به پمپهای حرارتی چهار فصلی مانند سیستم تهویه GHP و VRF متصل میکنند و در واقع اواپراتور دستگاه GHP و VRF را در هواساز جاگذاری میکنند به این سیستم کویل DX می گویند.
- پکیج یونیت: اگر مستقیما چیلر به هواساز متصل شود یعنی بدون وجود مدار آب سرد، به این سیستم پکیج یونیت می گویند.
همچنین از نظر نوع فیلتر به انواع فیلتر فلزی، کیسه ای، فایبرگلاس و هپا و از نظر موتور به دو مدل معمولی (دورثابت) و اینورتر دار (دور متغیر) تقسیم بندی مشوند. از نظر جنس بدنه یه دو مدل گالوانیزه و استیل (S) و از نظر تنظیم کننده رطوبت به انواع:
- رطوبتزن بخار ساز
- رطوبتزن تبخیری
- رطوبتزن اولتراسونیک
- رطوبتزن اسپری آب
- رطوبتزن نازل رسانشی
تقسیم بندی میشوند.
کاربرد دستگاه هواساز
استفاده از هواسازها چهار دلیل اصلی دارد:
- کنترل دما
- تنظیم رطوبت
- کنترل سرعت و جهت حرکت هوا
- تصفیه هوا با فیلتر کردن آن
هواساز در اصل وظیفه تنظیم پارامترهای ترمودینامیکی و بیولوژیکی هوا را برعهده دارد. پارامترهایی نظیر دما، سرعت، نسبت رطوبت و میزان آلایندههای موجود در هوا، از جمله پارامترهایی است که دستگاه وابسته به نوع کاربری خود می تواند مورد کنترل قرار بدهد.
این سیستم به منظور کنترل میزان آلایندههای موجود در هوا دارای فیلترهایی نظیر فیلتر فلزی، فیلتر کیسه ای، هپافیلتر و اولپافیلتر میباشد. وابسته به نوع کاربری آن درصد فیلتراسیون و تعداد مراحل فیلتراسیون متغیر میباشد.
پس از جداسازی آلایندههای موجود در هوا، سیال هوا در گذر از کویلهای گرمایشی و سرمایشی تحت تماس با سیال آب گرم و سرد قرار گرفته و دمای هوا نیز متناسب با فصل و نوع کاربری این دستگاه کاهش یا افزایش می یابد. در مرحله نهایی در برخی از انواع هواسازها توسط دستگاه رطوبت زن و رطوبت گیر پارامتر نسبت رطوبت هوا نیز کنترل می گردد.
در برخی موارد دستگاه ملزم به افزایش شدید رطوبت نسبی هوا میباشد که در این صورت به آنها ایرواشر نیز گفته میشود. دستگاه ایرواشر عموما در سالنهای پرورش قارچ و… مورد استفاده قرار می گیرد.
مکانیزم عملکرد هواساز
به طور کلی اصول کار دستگاه هواساز به تامین هوای آن بستگی دارد. معمولا سیستم را در فضای باز قرار می دهند تا عمل تامین هوا بدون ایجاد مشکل انجام شود که این عمل به 3 صورت زیر است:
- تامین صد در صدی هوا از بیرون و ارسال آن به ساختمان
- گردش صد در صدی هوای داخل و عدم تامین هوای تازه از بیرون
- تامین بخشی از هوای برگشت داخل و بخشی از بیرون و ترکیب هر دو در محفظه اختلاط
طرز کار تصفیه این سیستم به فیلتراسیون آن بستگی دارد که بسته به نوع کاربری آن متفاوت است. از انواع فیلتراسیون ها مانند فیلتر فلزی، فیلتراسیون کیسه ای، فیلتراسیون هپا و فیلتراسیون اوپا استفاده میشود. به طور استاندارد از فیلترهای قابل شستشوی آلومینیومی استفاده میشود.
در برخی از مدلهای این دستگاه بجای اینکه برای خنک کاری هوا، آب سرد از چیلر وارد کویل شود ماده مبرد مستقیما و بدون واسطه از چیلر به داخل کویل انتقال پیدا میکند. در این صورت به کویل اواپراتور نیز گفته میشود. بدین گونه است که این نوع از دستگاه های تامین هوا به دستگاههای DX معروف میباشند.
این سیستم دارای تعدادی کویل سرد و گرم، فن، تعدادی فیلتر، رطوبت زن، کانال میباشد. همچنین شامل محفظههای تامین و توزیع هوای سرد و گرم است. طرز کار دستگاه هواساز به این صورت است که آب سرد و گرم در دستگاههایی مانند چیلر و بویلر و غیره… تولید شده و از طریق لوله کشی به سیستم منتقل میشوند.
در درون سیستم چند فن کوچک یا یک فن بزرگ تعبیه شده است. این فن ها هوا را از روی کویلهای سرد و گرم دمیده و پس از سرد یا گرم کردن هوا به محلهای مورد نظر از طریق کانال کشی توزیع میکند. بدین صورت که در فصل گرم آب سرد در کویل ها در جریان است که به آن هواساز سرمایشی و در فصول سرد، آب گرم در کویل جریان دارد که به آن هواساز گرمایشی گفته میشود.
مزایای هواساز
هواسازها دارای تنوع بالایی برای خریداران و کاربران هستند. چه از لحاظ ابعادی و ظرفیتی، چه از نظر اجزای سازنده و نوع و کیفیت آنها و چه حتی از نظر کارایی و نحوه عملکرد می توان رنج وسیعی از هواسازها را برشمرد. علاوه بر آن، برخی از تولیدکنندگان امکان طراحی و تولید سیستمهای سفارشی مطابق نیاز و میل کاربران را نیز ارائه می دهند که می تواند موید پیشرفت و کارآمدی این سیستم ها باشد. مهمترین مزایای دستگاههای هواساز تولیدی شرکت ناب زیست عبارتند از:
- راندمان بالای هواسازها.
- قابلیت کاربرد برای سرمایش و گرمایش.
- امکان تنظیم دمای هوا و تعیین برنامه هفتگی.
- دارای ریموت کنترل از راه دور.
- مستقل بودن تهویه مطبوع هر واحد آپارتمان.
- امکان تنظیم میزان اختلاط هوای برگشتی با هوای تازه و صرفه جویی در انرژی.
- استفاده از چندین لایه فیلتر برای تولید هوای پاک.
- عدم اشغال فضای خانه به دلیل نصب بر روی پشت بام.
- نصب و راه اندازی آسان.
- تعمیرات و نگهداری آسان.
این دستگاه با توجه به عدم نیاز به سیستم موتور خانه و سیستم چیلر و الکتروپمپهای سیرکولاتور و همچنین سیستم برج خنک کننده و تاسیسات لازم دیگر که به سیستمهای مذکور وابسته هستند می تواند موجب پایین آمدن هزینههای نهایی سیستم و صرفه اقتصادی را برای خریدار داشته باشند.
معایب دستگاه هواساز
علیرغم تمامی مزایا، همچون تمامی دستگاههای صنعتی دیگر دستگاه هواساز معایبی نیز دارد که بدلیل مزایای بیشمار قابل چشمپوشی هستند. لیکن در ادامه بصورت تیتروار به آنها اشاره خواهیم نمود.
- نیاز به موتورخانه و تجهیزات چیلر و بویلر.
- نیاز به کانال کشی و افزایش هزینه مربوط به آن.
- در برخی از این دستگاهها، دما و رطوبت هوا به طور دقیق تنظیم نمیشود.
- برای مناطق با رطوبت بالا مناسب نمیباشد.
اجزای دستگاه هواساز
- کویلهای سرمایشی و گرمایشی
- فن یا بادزن
- فیلتر ها
- رطوبت زن
کویل سرمایشی و گرمایشی
برای تامین دما و رطوبت هوا در هوا ساز تعبیه می گردند. در سیستم تولید و تامین هوا در صورت نیاز به رطوبت گیری و با استفاده از سرمایش هوا جهت رساندن دما به نقطه شبنم این کار صورت میگیرد. پس از آن با استفاده از کویلهای گرمایشی که بعد از کویل سرمایشی نصب میشود میزان رطوبت هوای تهویه شده به میزان مورد نظر کاهش می یابد.
در مناطق سردسیر احتمال یخ زدگی در فیلترها و لولههای آب بسیار بالا است. به همین دلیل از کویل پیشگرمکن به عنوان ابتدایی ترین جز دستگاه هواساز استفاده میشود. برای این پیشگرمکن یک سیستم کنترلی نصب میشود تا در صورت عمل نکردن درست کویل، برای اینکه به دستگاه آسیبی نرسد هواساز خاموش گردد.
کویلهای سرمایشی با استفاده از آب مبرد و کویلهای گرمایشی با استفاده از آب گرم تولیدی توسط مبدل گرمایی یا بویلر یا با بخار آب و یا با برق کار میکند. در بعضی از دستگاههای هواساز با توجه به شرایط از ماده مبرد در داخل کویل استفاده میشود. اگر محدودیت فضا وجود داشته باشد و فضای لازم برای سیستم گرمایش و سرمایش وجود نداشته باشد. از کندانسینگ یونیت که شامل کمپرسور تبریدی و کندانسور هوایی است استفاده میشود. می توان آن را در پشت بام و یا کنار ساختمان نصب کرد و ماده مبرد را به طور مستقیم به کویل سرمایشی تزریق کرد. به این نوع اصطلاحا هواساز با کویل DX می گویند.
فیلترهای دستگاه هواساز
در دستگاههای هواساز نوع فیلترهای به کار رفته اهمیت بسیاری دارد. فیلترهای متفاوت در سیستم تولید هوا با توجه به مواد تشکیل دهنده و تکنولوژی ساخت قادر به حذف مواد آلایندههای مختلف در هوا را دارد. اگر امکان استفاده همزمان از چند نوع مختلف از فیلترها باشد، هوا به طور کامل تصفیه میشود و هیچ گونه آلودگی ای وارد محل مورد نظر نمیشود.
رطوبت زن دستگاه هواساز
رطوبت سازها یا رطوبت زن ها باید در جاهایی نصب شوند که هوا بتواند بخار مورد نیاز را جذب کند. درجه حرارت هوایی که رطوبت زده میشود باید بیشتر از درجه حرارت نقطه شبنم فضایی باشد که رطوبت زنی میگردد. وقتی به هوای تازه و یا مخلوط هوای رفت و برگشت رطوبت می زنید شاید لازم باشد هوا پیش گرم شود تا بتواند رطوبت را جذب کند.
فن یا بادبزن
فن یا بادزن، یکی از اصلی ترین اجزای یک سیستم هواساز جهت ایجاد جریان هوا است. فن یا بادزن مورد استفاده در سیستم بسته به نوع طراحی می تواند یکی از مدلهای فن سانتریفیوژ بکوارد باشد. جنس فن ها از ورق گالوانیزه میباشد که در مقابل رطوبت موجود در محفظه داخلی دستگاه مقاومت دارد. فنهای استفاده شده در هواساز می تواند ار نوع سانتریفیوژی، بلاگ فن و فن آکسیال باشد.
نحوه محاسبه ظرفیت هواساز
منظور از ظرفیت هواساز همان میزان حجم هوای تولیدی در زمان معین برای یک محیط خاص میباشد. این میزان حجم هوای تولیدی سیستم در واحد زمان را اصطلاحا تحت عنوان دبی حجمی هوای تولیدی می شناسیم. به منظور محاسبه ظرفیت این دستگاهها بهتر است بدانیم در داخل محیط طراحی نیاز است که چند بار در ساعت هوا تعویض گردد. میزان تعویض هوا در ساعت مهمترین فاکتور تعیین ظرفیت این دستگاه میباشد.
همانطور که مشخص است هر محیطی در گرو فعالیت ساکنین و دستگاهها دچار کاهش سطح اکسیژن و افزایش گرما می گردد. همچنین در محیطهایی که در معرض نفوذ سرما از بیرون میباشد ممکن است دمای محیط بعد از مدت کوتاهی دچار کاهش شدید گردد. بنابراین دستگاه هواساز در فصول مختلف و در محیطهای مختلف به تعداد استانداردی برای هر محیط خاص وظیفه تعویض هوا را برعهده دارد.
فاکتورهای دیگری نیز در محاسبه ظرفیت این سیستم می تواند دخیل باشد از جمله حجم یا فضای محیط طراحی، دمای محیط بیرون در پیک کاری در فصول تابستان و زمستان، کاربری محیط طراحی (مسکونی، صنعتی، ورزشی، بیمارستان و غیره).
عموما ظرفیت هواساز بر اساس حجم واحد تولیدی هوا در زمان با واحدهای CFM یا فوت مکعب در دقیقه و متر مکعب در ساعت CMH معین می گردد. برای تبدیل واحد CFM به متر مکعب در ساعت کافی است عدد CFM را در 1.7 ضرب کنیم تا عدد حاصل دبی حجمی هوا را بر اساس واحد متر مکعب بر ساعت نمایش بدهد.
ظرفیت برودتی کویل سرمایشی یا ظرفیت حرارتی کویل گرمایشی در اصل همان میزان انتقال انرژی گرمایی از هوا به سیال داخل کویل در واحد زمان میباشد. میزان ظرفیت حرارتی و برودتی کویل دستگاه وابسته سه پارامتر اصلی میباشد.
- دمای خروجی محیط در پیک کاری (تابستان و زمستان)
- دمای ایده آل محیط طراحی (وابسته به نوع کاربری)
- میزان دبی حجمی هوای تولیدی با توجه به اصول انتقال حرارت ظرفیت حرارتی و برودتی آن نیز معین می گردد. برای این کار عموما از واحد تن تبرید استفاده می گردد.
انواع هواساز به لحاظ نوع هوای ورودی
- هواساز فول فرش: در برخی از انواع سیستم تامین هوا میزان حجم هوای تولیدی به صورت کامل از هوای تازه محیط بیرون تامین میشود. در این صورت به این مدل دستگاه، یونیت هواساز فول فرش گفته میشود. تخمین میزان هوای تازه مورد نیاز برای این نوع عموما براساس نوع کاربری، تعداد ساکنین و عوامل متعدد دیگری تعیین می گردد. استاندارد ASHRAE نیز در این زمینه می تواند منبع معتبری جهت تعیین ظرفیت مدل فول فرش محسوب گردد.
- هواساز با هوای برگشتی: در برخی دیگر از انواع این محصول منبع ورودی هوا می تواند مخلوطی از هوای محیط برگشتی و هوای تازه باشد. که در این صورت منبع تغذیه ورودی هوا در محفظه اختلاط مخلوط می گردد. پس از این، از فیلتراسیون و کویلهای سرمایشی و گرمایشی گذر می نماید. نسبت هوای ورودی تازه و هوای برگشتی در این نوع براساس استانداردهای معتبر ASHRAE تعیین می گردد.
هواساز به لحاظ نوع کاربری و در بیانی دیگر به لحاظ محیط تامین هوا به دسته بندیهای متنوعی تقسیم می گردد. مهمترین آنها عبارتند از خانگی، صنعتی و هایژنیک که در ادامه به معرفی هر یک از آنها خواهیم پرداخت.
هواساز خانگی
هدف هواساز خانگی تامین هوای مورد نیاز برای ساکنین یک مجموعه تجاری، اداری و یا یک آپارتمان میباشد. بنابراین کیفیت هوای خروجی مدل خانگی باید براساس استانداردهای مورد نیاز جهت راحتی ساکنین طراحی گردد.
هواساز خانگی سیستم تولید هوا به منظور کاهش و افزایش دمای آپارتمان (متناسب با فصل) و همچنین کاهش آلایندههای محیط محل سکونت عموما دارای کویل سرمایشی، کویل گرمایشی و یک سیستم فیلتراسیون نهایتا دو مرحله ای (فیلتر فلزی، فیلتر کیسه ای) میباشد. دستگاه هواساز خانگی عموما براساس متراژ کلی محیط مسکونی و تعداد بخشهای هوادهی (Zone) طراحی می گردد.
هواساز صنعتی
هواساز صنعتی جهت تهویه مطبوع محیط یک سوله یا کارگاه مملو از تجهیزات صنعتی همراه با انسان طراحی می گردد. بنابراین هدف در یک هواساز صنعتی فراهم آوردن شرایط ایده آل هوا با کیفیت مورد استاندارد تجهیزات و انسان به صورت همزمان میباشد.
وقتی سخن از کیفیت هوای خروجی دستگاه هواساز صنعتی برای یک محیط کارگاهی میشود عموما استانداردهای طراحی بیشتر جوانب مورد نیاز تجهیزات را در نظر می گیرند. زیرا با بحث اتوماسیون می توانیم از حضور دائم انسان در محیطی نامناسب و غیر استاندارد جلوگیری نماییم. در هواساز صنعتی معمولا یک کویل سرمایشی و گرمایشی و یک سیستم هوادهی شامل فن فوروارد و بکوارد استفاده می گردد.
هواساز (بیمارستانی) هایژنیک
هواساز هایژنیک عموما پیشرفته ترین نسل از انواع این سیستمها محسوب می گردد. عموما برای تهویه مطبوع یک اتاق تمیز (Clean Rome) یا به طور کلی محیط یک بیمارستان طراحی و مورد استفاده قرار می گیرد. سیستم هایژنیک عموما دارای سیستم فیلتراسیون و تجهیزات داخلی پیشرفته ای است که عملا از ورود هرگونه باکتری و آلاینده به داخل محیط جلوگیری می نماید. فیلتراسیون سیستم هایژنیک عموما دارای 4 یا 5 مرحله شامل فیلتراسیون با قدرت هپا و اولپا نیز میباشد.
در هواسازهای بهداشتی نوع فیلترهای به کار رفته در آنها، آب بند بودن دریچهها و درزها برای جلوگیری از ورود ذرات آلاینده به محیطهای مورد نظر استفاده میشود. از مدل بهداشتی در اماکن بسیار حساس مانند بیمارستانها، اتاقهای تمیز و غیره استفاده میشوند.
هواساز هیت ریکاوری
این نوع از هواساز به صورت دو طبقه طراحی و ساخت میشود. به این صورت که هوای سرد شده از طبقه پایین سیستم وارد ساختمان میشود. سپس هوای ساختمان که دمای آن از بیرون کمتر است برای بازیافت انرژی به دستگاه هواساز باز میگردد و هوای بازگشتی وارد مبدل حرارتی میشود. چون دمای آن از دمای ورودی بیرون کمتر است اندکی دمای هوا را کاهش می دهد که این خود باعث کاهش مصرف انرژی میگردد.
انواع رطوبتزن در هواساز
در فصول گرم سال که هواساز به صورت سرمایشی کار میکند بخار آب موجود در هوا که با گذر از سطح کویل و برخورد با سطح سرد کویل به مایع تبدیل میشود. آب قطره قطره به محفظه زیرین هواساز می چکد و در آنجا جمع میشود و از آنجا تخلیه می گردد. بدین صورت رطوبت هوا گرفته میشود. ولی اگر در مکانهایی نیاز به رطوبت باشد در مسیر عبور هوا در هواساز از تجهیزات رطوبت زنی مانند افشانکهای تزریق آب استفاده می کنیم تا رطوبت را افزایش دهیم. در ادامه انواع رطوبت زن مورد استفاده در دستگاه هواساز را لیست نموده ایم.
- رطوبت ساز صنعتی دارای تشتک گرم: ظرفیت این رطوبت سازها بسیار وسیع است. تشتک این نوع رطوبت ساز را می توان توسط یک مبدل حرارتی که با بخار یا آب گرم کننده تغذیه میشود گرم کرد. رطوبت ساز میتواند مستقیما در زیر کانال و یا در محلی مجزا نصب شود و توسط یک شیلنگ، بخار تولید شده را منتقل نماید. در هر حالتی که باشد باید یک منیفولد برای توزیع بخار در نظر گرفته شود. تمامی رطوبتزن های از نوع تشتک باید دارای وسیله اندازه گیری مقدار آب و سیستم تخلیه یا شستشو باشند. اگر از آب خام استفاده میکنید، باید رطوبتزن به صورت دوره ای تمیز و رسوب زدایی شود. در صورتی که دستگاه کار نمیکند باید تمامی آب داخل آن را تخلیه کرد تا مانع رشد باکتری در محل آب ساکن شود.
- رطوبت ساز با تزریق مستقیم بخار: با افزودن مستقیم بخار به هوا می توان فرآیند رطوبت زنی را ساده کرد. بخار مورد استفاده در این مدل توسط یک دیگ بخار کم فشار تولید خواهد شد. توجه شود که این رطوبتزن ها باید در محلی نصب شوند که هوا قبل از تماس با وسایلی چون کویل، دمپر و تیغه منحرف کننده بتواند بخار تغذیه را جذب کند. در غیر این صورت احتمال دارد در داخل کانال تقطیر رخ بدهد. چون در این نوع رطوبت زن، بخار تولید شده در دیگ بخار مستقیما به درون فضا یا کانال توزیع تزریق میشود.
- رطوبت ساز الکتریکی خودکفا از نظر تولید بخار: در این نوع رطوبت ساز صنعتی، آب معمولی شهر توسط انرژی الکتریکی تولید شده به وسیله الکترودها یا گرمکنهای مقاومتی تبدیل به بخار میگردد. تولید بخار در فشار اتمسفریک انجام میشود. این بخار از راه یک منفولید به درون سیستم کانال، تغذیه میشود. در برخی از انواع این رطوبتزن های صنعتی، بخار توسط یک فن مستقیما به درون فضای مورد نظر تخیله میگردد.
- رطوبت ساز پودر کننده: در این نوع رطوبت ساز صنعتی، باید تصفیه آب مد نظر باشد و برای حذف کردن غبار از هوای رطوبت زده شده از فیلترهای مناست استفاده کرد. با توجه به نوع کاربری و کیفیت آب، برای حذف مواد معدنی می توان از سیستم اسمز معکوس یا RO یا تصفیه آب به روش یون گیری دیونایزر استفاده کرد. در عین حال، باید توجه داشت که قسمتهای خیس دستگاه بتواند در مقابل اثرات خورندگی آب دیونیزه یا RO مقاومت داشته باشد.
- رطوبت سازهای دارای بستر مرطوب: در رطوبت سازهای با بستر صلب از یک هسته متخلخل استفاده میشود؛ هوا بر روی این بستر گردش نموده و همزمان با آن، هوا به درون مجرا می وزد. این رطوبتزن ها آدیاتیک هستند و همزمان با رطوبت زنی، هوای سرد نیز میوزد. غالبا این رطوبتزن برای دو منظور (رطوبت زنی در زمستان و سرمایش در تابستان) استفاده میشود. نرخ تبخیر متناسب با درجه حرارت، رطوبت و سرعت هوا تغییر میکند.
قیمت دستگاه هواساز
قیمت هواساز وابسته به نوع کاربری، متریال مورد استفاده در تولید دستگاه، میزان ظرفیت هوادهی و همچنین ظرفیت برودتی و گرمایشی آن متغیر میباشد. قیمت نهایی محصول وابسته به تعداد تجهیزات به کار رفته در دستگاه هواساز میباشد. هرچه میزان پارامترهای کنترلی هوا افزایش یابد، تجهیزات به کار رفته نیز افزایش خواهد یافت و در نتیجه قیمت آن نیز بالا خواهد رفت.
مثلا جنس شاسی می تواند آلومینیوم، استیل یا گالوانیزه باشد که در صورت استفاده از استیل قیمت دستگاه هواساز بسیار بالاتر از حالتهای دیگر خواهد بود. همچنین استفاده از فیلترهای با کیفیت متنوع شامل پاکتی، فلزی یا هپا می تواند قیمت هواساز با افزایش دهد. ظرفیت و نوع کاربری مهمترین پارامترها در تعیین قیمت دستگاه هواساز هستند. کاربریهای هایژنیک بالاترین قیمت و خانگی پایینترین قیمت را دارند. در مورد ظرفیت نیز نیاز به بیان کردن نیست که هر مقدار ظرفیت دستگاه هواساز بالاتر رود قیمت آن افزایش می باشد.
جنس کویلها چنانچه استیل باشد قیمت هواساز بالاتر از حالتی است که مسی باشد و این حالت نیز قیمتی بالاتر از زمانی دارد که جنس کویلهای سرمایشی و گرمایشی آلومینیوم باشد.
انواع فیلترهای دستگاه هواساز
فیلترهای مورد استفاده درون این دستگاه می تواند متنوع و متفاوت باشد. مهمترین فیلترهای هواساز عبارتند از: فلزی، کیسه ای، روغنی، خشک، کربن فعال، هپا و اولپا که در ادامه به معرفی تک تک آنها خواهیم پرداخت.
فیلتر فلزی
برای جداسازی ذرات معلق در هوا بهکار میرود و معمولاً از جنس گالوانیزه یا آلومینیوم است. عموماً بعنوان پیش فیلتر یا اولین مرحله فیلتراسیون در هواساز به کار برده میشود. در سامانههای تصفیه هوای دیگر نیز مورد استفاده قرار میگیرد. این فیلتر از چندین ورقه مشبک فلزی که بصورت چینخورده هستند و روی یکدیگر در داخل یک قاب فلزی مستقر شدهاند، تشکیل شده است. نحوه قرارگیری این ورقههای مشبک در داخل قاب از ورقههای با چشمههای بزرگتر به ریزتر بوده و قابلیت جداسازی ذرات با قطر بیشتر از یک میلیمتر را دارد.
فیلتراسیون کیسه ای
در فیلتر کیسهای، مطابق نامش، پارچه فیلتر برای افزایش سطح فیلتر، به شکل کیسههایی در کنار هم قرار گرفته است. پارچه فیلتر مورد استفاده از الیاف مصنوعی نبافته و قاب فیلتر فلزی یا پلاستیکی میباشد. این نوع فیلتر در کلاس بازدهی F5 تا F9 تولید می گردد و در تهویه مطبوع و صنعتی، از جمله دستگاه هواساز، کاربرد وسیعی دارد. هر یک از کلاسهای بازدهی دارای راندمان مشخصی در فیلتراسیون گرد و غبار با بزرگی 1 میکرون مورد استفاده قرار می گیرند. این فیلترها جز دسته فیلترهای راندمان بالا میباشند و عموما راندمان این کیسهها از 45 تا 85% متغیر است.
فیلتر روغنی
فیلترهای روغنی از یک سطح، الیاف پلیمری یا الیاف پارچه ای که به نوعی روغن مخصوص بدون بو آغشته شده، تشکیل شده است. ذرات معلق در هوا با قطر بالاتر از 10 میکرومتر در هنگام عبور از این سطح روغنی به آن می چسبند و ذران ریزتر همراه هوا از آن عبور میکند. این فیلترها معمولا به صورت پنلی در ابعاد 600*600 و 300*600 میلیمتر و ضخامت 100 میلیمتر میباشند.
نوعی از این فیلترها به صورت یک رول میباشند که مدام بین دو قرقره در حرکت است و هنگام جمع شدن روی هم قرقره دوباره به روغن آغشته می گردد و هم ذرات جمع شده روی سطح توسط یک تیغه از روی سطح فیلتر جدا میگردد. راندمان این فیلترها بین 30 تا 50% میباشد و در گروه G4 – F6 قرار میگیرد.
فیلتر خشک
این نوع فیلترها که به عنوان پیش فیلتر استفاده می گردد به راحتی قابل شستشو و تعویض میباشد ذرات با قطر بالاتر از 1000 میکرون را می توانند با راندمان 60% و با قطر بالاتر از 100 میکرون با راندمان 20% جذب کنند. این فیلترها می توانند از چند سطح مش آلومینیومی یا گالوانیزه و یا پد الیاف پلیمری باشند. راندمان و قدرت جذب فیلترهای پد دار از فیلترهای فلزی بالاتر میباشد. پد الیاف نیز در یک قاب آلومینیومی با گالوانیزه چوبی قرار می گیرند که حالت خود را حفظ نمایند. سرعت حرکت هوا روی این فیلتر مانند فیلترهای روغنی توصیه میشود.
فیلترهای کربن اکتیو (الکترو استاتیک)
عملکرد فلیترهای کربن اکتیو (الکترو استاتیک) به این صورت است که با استفاده از جذب ذرات گاز و بخار در حد میلیون و یا حتی در حد بیلیون است. این فیلترها می توانند در جذب و حذف دود سیگار و آلایندههایی از این دست بسیار موثر باشند.
نوع دیگر این فیلترها که الکترواستاتیک میباشد با استفاده از صفحات باردار این سیستم ها هوای یونیزه جذب و فیلتراسیون میشود. فیلترهای فرا بنفش که نوعی فیلتر الکتریکی محسوب میشوند می توانند میکروارگانیسمهایی نظیر ویروس ها، باکتری ها و قارچ ها را نیز جذب نمایند.
فیلتراسیون هپا
فیلتر هپا که مختصر شده کلمه فیلترینگ ذرات هوا با عملکرد بالا بوده، یکی از مهمترین نوع فیلترها در سیستم های تهویه مطبوع یا تصفیه هوا میباشد. این نوع فیلتر عموما براساس نوع طراحی و آنالیز هوا مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع فیلترها قادرند ذرات تا بزرگی 0.3 میکرون را فیلتر کنند.
این فیلترها بر اساس نوعی رده بندی در تیپهای مختلف قرار می گیرند و اگر کنار اسم فیلتر از حرف W استفاده شود به معنای قابل شستشو بودن میباشد. از طرفی هر کدام از انواع فیلترها قادرند تا درصد معینی از ذرات بزرگتر از 0.3 میکرون را فیلتر کنند که با توجه به همین درصد در ردههای مختلف قرار می گیرند. در جدول زیر انواع رده بندی فیلتر نوع هپا مشخص شده است.
ردیف | کلاس فیلتر هپا | درصد جذب و فیلتراسیون |
1 | 10 | 85% |
2 | 11 | 95% |
3 | 12 | 99.5% |
4 | 13 | 99.95% |
5 | 14 | 99.995% |
فیلتراسیون اولپا
فیلتر اولپا بمنظور فیلترینگ ذرات بسیار ریز هوا یکی دیگر از بخش های مختلف سیستم فیلتراسیون هوا درون دستگاه هواساز محسوب میشود. تقریبا به لحاظ عملکرد مشابه فیلتر نوع هپا میباشد با این تفاوت که این نوع فیلتراسیون قادر است آلایندهها ذرات هوا را تا بزرگی 0.12 میکرون فیلتراسیون کند.