ژئوتکستایل نوعی پارچه نفوذپذیر است که در ترکیب با خاک، نقشهای مهمی مانند جداسازی، فیلتر کردن، تقویت، محافظت و زهکشی را ایفا میکند. این پارچهها از پلیمرهایی مانند پلی پروپیلن، پلی استر، پلی اتیلن یا پلی آمید تولید میشود و بهدلیل تنوع در جنس و روش ساخت، کاربرد گستردهای در پروژههای عمرانی از جمله جادهسازی، بنادر و سیستمهای زهکشی دارد.
ژئوتکستایلها معمولاً به صورت رول با عرض 2 تا 5.5 متر و طول 40 تا 150 متر عرضه میشوند و به عنوان مادهای همهکاره در صنایع مختلف شناخته میشوند.
ژئوتکستایل چیست؟
ژئوتکستایل پارچهای پلیمری و نفوذپذیر است که از موادی مانند پلی استر و پلی پروپیلن ساخته میشود و در ترکیب با خاک یا سنگ برای تقویت، فیلتر کردن، جداسازی و زهکشی بکار میرود. ژئوتکستایل بعنوان یکی از محصولات ژئوسنتتیک در پروژههای عمرانی مانند جادهسازی، بنادر، زهکشیها، موجشکنها و احیای زمین استفاده میشود و بر خلاف ژئوممبران که مانع عبور سیال است، این پارچهها امکان عبور کنترل شده آب را فراهم میکند.

کاربردهای ژئوتکستایل
ژئوتکستایلها بهدلیل استحکام کششی بالا، نفوذپذیری کنترلشده و مقاومت در برابر تجزیه و فرسایش، در گستره وسیعی از پروژههای عمرانی، زیربنایی و محیطزیستی مورد استفاده قرار میگیرند. این منسوجات پلیمری با ایجاد لایهای مقاوم و در عین حال قابل تنفس، به جداسازی، تقویت و پایداری خاک کمک کرده و عملکرد سازههای مهندسی را بهطور چشمگیری بهبود میبخشند.
در راهسازی و زیرسازی جادهها، ژئوتکستایلها مانع از اختلاط لایههای خاک و مصالح میشوند و با توزیع یکنواخت بار، خطر نشست و ترک را کاهش میدهند. در خطوط راهآهن نیز نقش مشابهی دارند و از جابهجایی بستر در اثر ارتعاشات و بار محوری جلوگیری میکنند. در پروژههای آبی و زهکشی، این پارچهها بهعنوان فیلتر عمل کرده و ضمن عبور آب، از حرکت ذرات ریز خاک جلوگیری میکنند.
در سدسازی، کانالهای آبرسانی، سیستمهای فاضلاب و زهکشی زیرزمینی، ژئوتکستایلها یکی از اجزای کلیدی برای کنترل جریان و جلوگیری از شستوشوی بستر هستند.
در محیطهای ساحلی، ژئوتکستایل به تقویت موجشکنها، کاهش فرسایش سواحل و محافظت از دیوارههای دریایی کمک میکند. در مقابل، در پروژههای خشک مانند فونداسیون ساختمانها، زیرسازی چمن مصنوعی و محوطهسازی نیز نقش پایداری و جداسازی را بر عهده دارد.
یکی دیگر از کاربردهای مهم این پارچهها در محافظت از ژئوممبرانها و سیستمهای دفن زباله است. ژئوتکستایل بهعنوان لایه محافظ در برابر سوراخ شدن ژئوممبران و همچنین برای کنترل نشت و تخلیه مایعات به کار میرود.
بسته به وزن و نوع بافت، ژئوتکستایلها در دو گروه اصلی سبکوزن (برای زهکشی، فیلتراسیون و محوطهسازی) و سنگینوزن (برای تقویت و جداسازی بستر) تولید میشوند. این ویژگیها باعث شده ژئوتکستایل به یکی از مواد چندمنظوره و اقتصادی در مهندسی ژئوتکنیک تبدیل شود که تقریباً در هر پروژه عمرانی نقشی مؤثر ایفا میکند.

مزایای ژئوتکستایل
ژئوتکستایلها به عنوان منسوجات مهندسی پیشرفته، ترکیبی از استحکام، نفوذپذیری و دوام طولانی ارائه میدهند و به همین دلیل در پروژههای عمرانی و زیربنایی بسیار ارزشمند هستند. از مهمترین مزایای این پارچهها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تقویت و پایداری خاک: ژئوتکستایل با ایجاد جداسازی بین لایههای مختلف خاک و مصالح، از اختلاط آنها جلوگیری کرده و بارهای وارده را یکنواخت توزیع میکند، که منجر به افزایش دوام و پایداری سازه میشود.
- زهکشی و کنترل جریان آب: این پارچهها امکان عبور آب را فراهم میکنند، در حالی که ذرات خاک و رسوب را فیلتر میکنند و از شستوشوی بستر جلوگیری میکنند.
- جلوگیری از فرسایش و نشست: با کاهش حرکت ذرات خاک و تثبیت لایهها، ژئوتکستایل از فرسایش سطحی و ترک خوردگی در آسفالت و لایههای زیرین جلوگیری میکند.
- افزایش عمر سازهها و کاهش تعمیرات: با حفاظت از لایههای خاک و مصالح، استفاده از ژئوتکستایل باعث طول عمر بیشتر جادهها، باندهای فرودگاه، سدها و دیگر سازههای عمرانی میشود.
- مقاومت شیمیایی و زیستی: ژئوتکستایل در برابر پوسیدگی، خوردگی و تأثیرات شیمیایی خاک مقاوم است و از آسیب ناشی از حشرات و جوندگان جلوگیری میکند.
- کاربرد چندمنظوره: این پارچهها برای فیلتراسیون، حفاظت ژئوممبران، زیرسازی چمن مصنوعی، دفن پسماند و پروژههای ساحلی قابل استفاده هستند و بسته به نوع بافت و وزن، میتوانند نیازهای مختلف مهندسی را برآورده کنند.
در مجموع، ژئوتکستایل با ترکیب استحکام، انعطافپذیری و دوام بالا، بهعنوان یک ماده حیاتی و همهکاره در مهندسی ژئوتکنیک شناخته میشود که بهینهسازی عملکرد و افزایش عمر سازهها را تضمین میکند.

انواع ژئوتکستایل
همان طور که بیان شد، ژئوتکستایل از پلیمرهایی مانند پلی استر یا پلی پروپیلن تشکیل شده است. این محصول بر پایه طرز تهیه به 3 دسته عمده تقسیم میشوند:
ژئوتکستایل بافته شده
ژئوتکستایل بافته شده با اتخاذ تکنیکهایی مشابه بافت منسوجات معمولی تولید میشوند. ظاهر مشخصه این شبه پارچه، دو مجموعه نخ عمود بر هم است. یک نخ که در امتداد طول حرکت میکند تار است و دیگری عمود بر آن بافته میشود و پود نام دارد.
ژئوتکستایل بافته شده عملکرد جداسازی و تقویت را انجام می دهد. استحکام کششی و ظرفیت بارگذاری بسیار بالا مزیت این مدل از پارچههای ژئوتکستایل میباشد. در حالی که پارچههای بافته شده نسبتاً نفوذناپذیر هستند و زهکشی خوبی ندارند، اما مقاومت فشاری بالا، آنها را به انتخابی ایده آل برای جادهها، پارکینگ ها و غیره تبدیل میکند.
ژئوتکستایل غیر بافته
ژئوتکستایل نبافته از نخ رشته ای پیوسته ای (الیاف کوتاه) ساخته میشود. پیوند الیاف با استفاده از تکنیکهای حرارتی، شیمیایی، مکانیکی یا ترکیبی از آنها انجام میشود. الیاف ژئو به دست آمده از اتصال مکانیکی یا پیوند شیمیایی یا حرارتی دارای ضخامت 0.5 تا 1 میلیمتری هستند، در حالی که نوع غیر بافته مولفههایی با پیوند شیمیایی نسبتاً ضخیم و معمولاً تا 3 میلیمتر هستند.
ژئوتکستایلهای نبافته مانند نمد هستند و مقاومت فشاری، کششی یا برشی زیادی ندارند. اما این موضوع، مشکلی ایجاد نمیکند زیرا عملکرد اصلی آنها جداسازی، فیلتر کردن و زهکشی است. آنها بر اساس وزن و ایده آل برای هر پروژه سختی که در آن فیلتراسیون یا زهکشی مورد نیاز است، نامیده میشوند. همچنین میتوان از ژئوتکستایلهای غیر بافته برای کنترل فرسایش خاک استفاده کرد.
ژئوتکستایلهای نبافته خود به دو دسته تقسیم می شوند که در ادامه به معرفی آنها خواهیم پرداخت:
ژئوتکستایل اسپان باند
در دنیای تولید پارچه، فرآیند اسپانباند سریعترین روش تولید پارچههای نبافته در نظر گرفته میشود. در طول فرآیند، رشتههای اکسترود شده روی یک تسمه می چرخند و با استفاده از رولهای گرم شده به هم متصل میشوند.
همانند ژئوتکستایلهای پلی اسپان، پارچههای اسپان باند زهکشی را فراهم میکنند اما تقویت نمیکنند. آنها بر اساس وزن نامیده میشوند و معمولاً به عنوان موانع رویش علفهای هرز یا به عنوان پارچههای زهکشی استفاده میشوند.
ژئوتکستایل پلی اسپان
ژئوتکستایل پلی اسپان، پارچههای نبافته هستند و وظیفه اصلی آنها جداسازی است. در حالی که آنها نفوذپذیر هستند و زهکشی را فراهم میکنند، هیچ گونه خاصیت تقویت کنندگی برای خاک یک پروژه ایجاد نمیکنند. ژئوتکستایلهای پلی اسپان با طول عمر شناخته میشوند و بیشتر به عنوان مانع علفهای هرز استفاده میشوند.
ژئوتکستایل کش باف
ژئوتکستایل نوع کش باف با فرآیند اتصال یک سری حلقههای نخی با یکدیگر ساخته میشوند. تمام محصولات ژئوسنتتیک بافته با استفاده از تکنیک خاص بافندگی و در ارتباط با برخی دیگر از روشهای ساخت تولید میشوند. به غیر از این سه محصول انواع دیگری مانند ژئونت ها، ژئوگریدها، سلولهای ژئوسکوپی، ژئوغشاء ها و ژئوکامپوزیتها هر کدام دارای ویژگیهای متمایز و کاربردهای ویژه خود هستند.

تفاوت بین ژئوتکستایل بافته شده و نبافته
یک ژئوتکستایل بافته شده از رشتهها یا نوارهای پیوسته ای از مواد مصنوعی ساخته شده است که برای ایجاد یک ورق یکنواخت با هم بافته شده اند. این پارچهها دارای اندازه منافذ بسیار یکنواختی است که تحت بار متفاوت است و آنها را برای فیلتر کردن هر چیزی غیر از تمیز کردن خاکهای تک سایز مناسب میکند.
ژئوتکستایلهای نبافته یک تار پیچیده از الیاف هستند که به صورت مکانیکی و/یا حرارتی به هم پیوند خورده و یک شبکه تصادفی غیر یکنواخت را تشکیل می دهند. مدل نبافته دارای طیف وسیعی از اندازه منافذ هستند که آنها را برای فیلتر کردن انواع مختلف مواد پر کننده از جمله مواد با درجه بندی مناسب حتی در شرایط مختلف بار مناسب میکند.

جنس ژئوتکستایل
برای آن دسته از علاقه مندانی که تمایل به شناخت مواد اولیه مورد استفاده در ساخت این محصول را دارند، برخی از مواد تشکیل دهنده آن به صورت خلاصه عبارت است از:
ژئوتکستایل پلی آمید
پلی آمید که در برابر آب مقاوم است، مقاومت بالایی در برابر سایش نشان میدهد. این محصول که به مدت طولانی در آب ماندگاری دارد، پس از مدت زمان مشخصی از خواص مکانیکی آن کاسته میشود. به منظور افزایش خواص مواد به میزان مطلوب، از مواد افزودنی استفاده میشود. هدف مواد افزودنی جلوگیری از خراب شدن محصول در اثر گرما و نور است.
ژئوتکستایل پلی استر
این یک محصول برای سطوح شیب دار بوده و از دوام بالایی برخوردار است. این ساختار برای حفظ خواص تا 200 درجه است. در عین حال نوعی ماده اولیه است که در برابر اصطکاک مقاوم بوده و از ساختار آن محافظت میکند. این گزینه به ویژه از فلزات و مواد شیمیایی مختلف محافظت کرده و مقاومت میکند.
ژئوتکستایل پلی پروپیلن یا پلی اتیلن سنگین
این ماده اولیه در برابر کلیه مواد شیمیایی بسیار مقاوم بوده و همچنین به اصطکاک بسیار حساس است. این قلم، ماده ای با چگالی کم و مقاوم در برابر بخار است. ساختار پلی اتیلن با چگالی بالا سخت است. وقتی چگالی زیاد باشد، مقاومت شیمیایی آن افزایش مییابد. با مواد افزودنی مختلف این ماده اولیه را میتوان در مکانهای بسیار خوبی استفاده نمود. اگر این ماده نور زیادی دریافت کرده، در معرض دمای بسیار گرم قرار گیرد و در محیطهای بسیار مرطوب متوقف شود، خطر خراب شدن زیاد است.
به طور کلی، اکثریت قریب به اتفاق ژئوتکستایلها از پلی پروپیلن یا پلی استر ساخته میشوند که به پارچههای زیر تبدیل شده اند:
- پارچه تک رشته ای بافته شده
- پارچه چند رشته ای بافته شده
- پارچه تک رشته بافته شده با لایه شکاف
- پارچه چند رشته ای با لایه شکاف بافته شده
- پارچههای پیوسته با گرما پیوند خورده
- پارچه پیوسته نبافته با سوزن پانچ شده
- رشتههای منگنه شده نبافته با سوزن سوراخ شده
- رزین نبافته چسبیده شده
- Knitted: این نوع ژئوتکستایلها، با در هم تنیدگی یک سری از حلقههای نخ به یکدیگر ساخته میشوند.

ساختار و بافت ژئوتکستایلها
ژئوتکستایلها بسته به نوع پروژه با ساختارهای مختلف تولید میشوند تا ویژگیهایی مانند مقاومت کششی، انعطافپذیری، تراوایی و پایداری مکانیکی را تأمین کنند. مهمترین ساختارهای مورد استفاده شامل موارد زیر است:
ژئوتکستایلهای شبکهای
این دسته با الگوهای مشبک تولید میشوند و قدرت بالایی در تحمل نیرو و توزیع بار دارند.
- شبکه مشبک: الیاف در دو راستای عمود بر هم قرار گرفته و بافتی ساده اما مقاوم ایجاد میکنند.
- شبکه الماسی: الیاف به شکل لوزیوار چیده شدهاند و ترکیبی از استحکام و انعطاف ارائه میدهند.
- شبکه سلولی: ساختار سلولبهسلول که در تثبیت خاک و تقویت بسترهای سست کاربرد دارد.
ژئوتکستایلهای جهتدار
در این مدلها الیاف بهصورت کنترلشده در یک یا چند جهت قرار میگیرند تا مقاومت مکانیکی هدفمند ایجاد شود.
- تکجهتی: الیاف در یک محور چیده شدهاند و برای کنترل کشش در همان جهت استفاده میشوند.
- دو جهتی: الیاف در دو محور عمود بر هم قرار دارند و مقاومت همزمان در دو جهت را فراهم میکنند.
- چند جهتی: لایههایی با زاویههای مختلف که مقاومت یکپارچه در برابر نیروهای پراکنده ایجاد میکنند.
- دو جهتی ترکیبی: ترکیب لایههای بافته و نبافته برای استحکام بالا و انعطاف مناسب.
ساختارهای ویژه
برخی ژئوتکستایلها با فرمهای خاص تولید میشوند تا در کاربردهای تخصصی عملکرد بهتری داشته باشند.
- نوارها و تسمهها: برای اتصال، تقویت و مهار سازههای خاکی.
- دوطرفه: چند لایه متصل که مقاومت و طولعمر بیشتری فراهم میکنند، بهویژه در لایههای محافظ و زهکشی.

راهنمای انتخاب و خرید ژئوتکستایل
انتخاب و خرید ژئوتکستایل مناسب بستگی به این دارد که پروژه از این لایه چه انتظاری دارد: تقویت، جداسازی، فیلتراسیون، زهکشی یا محافظت. اولین گام مشخص کردن کاربرد اصلی است. برای جداسازی بستر ضعیف، ژئوتکستایلهای بافتهشده با مقاومت کششی بالا عملکرد بهتری دارند؛ درحالیکه برای فیلتراسیون و زهکشی، نوع نبافته سوزنی با تراوایی زیاد گزینه مناسبتری است.
در پروژههایی مثل راهسازی، زیرسازی و خاکریزها باید به مقاومت کششی، نرخ کرنش، ضخامت و وزن واحد سطح توجه شود. هرچه بار وارده بیشتر باشد، ژئوتکستایل باید وزن و مقاومت بیشتری داشته باشد. در محیطهای مرطوب، اسیدی یا در تماس مستقیم با مواد شیمیایی، جنس ژئوتکستایل بسیار مهم است؛ پلی پروپیلن معمولاً مقاومت شیمیایی بهتری دارد و برای خاکهای خورنده مناسبتر است.
برای پروژههای حساس مانند حوضچهها، زهکشهای عمیق یا سیستمهای کنترل فرسایش، توجه به اندازه منافذ، نفوذپذیری، پایداری حرارتی و UV الزامی است. این موارد تعیین میکند ژئوتکستایل چه میزان آب را عبور میدهد و چه اندازه ذرات را میتواند بدون گرفتگی کنترل کند.
در نهایت، همیشه باید ژئوتکستایل انتخابی با استانداردهای بینالمللی مثل EN و ASTM مطابقت داشته باشد و با نتایج آزمایشگاهی، وزن واقعی و کشش واقعی تحویل داده شود. بهترین روش انتخاب و خرید، ارسال مشخصات پروژه و دریافت پیشنهاد مهندسی بر اساس شرایط بار، نوع خاک و عملکرد مورد نظر است.

وظایف اصلی ژئوتکستایل
پارچههای ژئوتکستایل پنج عملکرد اساسی دارند. با کمک آنها میتوانید:
- لایههای مواد را از هم جدا کنید و از فرو رفتن یا متلاشی شدن آنها در یکدیگر جلوگیری نمائید.
- زهکشی آب در حالی که خاک را در جای خود حفظ میکند.
- به عنوان فیلترهای موثر عمل میکنند و برخی از مواد را می گیرند تا از مسدود شدن زهکشی ها جلوگیری کنند.
- با نگه داشتن لایهها در محل، سازههای خاکی مانند زهکش ها و دایک ها را تقویت میکنند.
- محافظت و مقاومت در برابر فرسایش در مکانهایی مانند جادهها و سواحل.
ژئوتکستایل در جداسازی انواع خاک
از نقش جداسازی ژئوتکستایلها بیشتر در ساخت جادهها استفاده میشود. این پارچهها از مخلوط شدن دو نوع خاک مجاور هم جلوگیری میکنند. برخی از مکانهای قابل استفاده عبارتند از:
- بین زیرگذر و پایههای سنگی در جادههای آسفالت شده و نشده
- بین زیرگذر در خطوط آهن
- بین محلهای دفن زباله و دیوارهای سنگی محاط بر آنها
- بین ژئوغشاءها و لایههای زهکشی شن و ماسه
استفاده پارچه ژئوتکستایل بمنظور فیلتراسیون
این ویژگی ژئوتکستایل ها به خاک امکان تعادل جریان رطوبت کافی در سطح صفحات زیرین را میدهد. فیلتراسیون یکی از اصول مهم اجرای سازههای خاکی است که در ارتباط با جریان آب میباشند. هنگامی که جریان آب از یک خاک با دانههای نسبتاً ریز به مصالح درشتتر وارد میشود، ممکن است مصالح ریزدانه از جای خود حرکت کرده و باعث بروز ناپایداری در کل سازه گردد.
همچنین فضاهای خالی سیستم زهکش را پر کرده و در برابر حرکت آب ایجاد موانع کنند و در نتیجه باعث افزایش فشار هیدرواستاتیکی در سازه شوند. بمنظور جلوگیری از این پدیده الیاف ژئوتکستایل مانع از حرکت ریزدانهها می گردد.
کاربرد ژئوتکستایل در تقویت مقاومت کششی خاک
استقرار این ماده در خاک باعث افزایش مقاومت کششی خاک میشود به همان اندازه که فولاد در بتن ایفای نقش میکند. قدرت استحکام در خاک به دلیل معرفی توسط 3 مکانیزم زیر است:
- رویکرد مهار جانبی از طریق اصطکاک سطحی بین محصول و خاک یا سنگدانهها
- تحت فشار قرار دادن تکیه گاه بالقوه صفحه شکست سطحی به منظور توسعه یک سطح مقاومت برشی بیشتر
- نوع غشای پشتیبان از بارهای چرخ.
یک لایه از ژئوتکستایل غیربافته معمولا بین لایههای آسفالت موجود و یا جدید قرار می گیرد. این پارچه پلیمری، آسفالت را جذب میکند و به یک غشای ضد آب تبدیل میشود و در نتیجه جریان نفوذ عمودی آب به داخل ساختار روسازی را به حداقل می رساند.
استفاده از ژئوتکستایل در زمینههای مهندسی
دامنه استفاده از ژئوتکستایل در زمینه مهندسی بسیار گسترده میباشد از جمله استفادههای این پارچهها در بخشهای مختلف مهندسی عبارتند از:
- در عملیات اجرایی در گذرگاهها و استفاده در ساخت جادهها: مهندسین با افزودن ویژگی استحکام کششی به این پارچهها، خاک را تقویت میکنند. این پارچهها به عنوان یک لایه سریع آبیاری در بستر جاده استفاده میشوند. در این نقش لازم است که ژئوتکستایلها نفوذ پذیری آن را بدون از دست دادن عملکرد جدا کننده حفظ کنند.
- استفاده در ساخت راه آهن: پارچههای بافته شده یا غیر بافته برای جدا کردن سطح از خاکهای لایههای زیرین بدون ایجاد مانع در گردش آب زیرزمینی در مکانهایی که زمین ناپایدار است استفاده میشود. پوشاندن لایههای منفرد با پارچه از سرگردانی مواد به دلیل ضربه و لرزشهای موجود در حرکت قطارها جلوگیری میکند.
- استفاده از ژئوتکستایل در کشاورزی: برای کنترل بهتر گل و لای و همچنین برای بهبود مسیرهای گل آلود و راههایی که ویژه دام یا وسایل نقلیه سبک است، از پارچههای غیربافته استفاده میشود. گاهی از آن به صورت چند لایه برای پوشش لوله یا تودههای شنی به کار می رود.
- استفاده بمنظور جلوگیری از فرسایش رودخانه، کانالها و کاربردهای ساحلی: ژئوتکستایلها سواحل رودخانهها را در مقابل فرسایش ناشی از جریان آب و هوا محافظت میکنند. هنگامی که همراه با پوششی طبیعی یا مصنوعی استفاده میشود، به عنوان فیلتر نیز عمل میکنند.
استفاده پارچه ژئوتکستایل در زهکشی آب اضافه
استفاده از ژئوتکستایلها برای فیلتر کردن خاک و مواد با اندازههای مختلف، و همچنین برای انتقال آب، به عنوان یک جایگزین فنی و تجاری مناسب برای سیستمهای سنتی تلقی میشود. این محصول مکانیزم فیلتراسیون را برای زهکشی در سدهای خاکی، جادهها و بزرگراهها، مخازن، دیوارهها و لایههای محافظ، ترانشههای زهکشی عمیق و کشاورزی را بسیار بهبود میبخشد.
ژئوتکستایلها میتوانند در طیف گستردهای از کاربردهای زهکشی استفاده شوند، از جمله:
- روسازی: برای جلوگیری از نفوذ آب به روسازی و ایجاد آسیب.
- لولهای: استفاده در خطکشی لولهها برای جلوگیری از گرفتگی و محافظت از لولهها در برابر آسیب.
- زهکشی خاک: برای فیلتر کردن خاک در طیف وسیعی از کاربردها، مانند محوطهسازی، کنترل فرسایش و دفع زبالههای صنعتی.
- مخازن و حوضچهها: برای جلوگیری از نشت آب از مخازن و حوضچهها.
- کشاورزی: بهبود زهکشی در زمینهای کشاورزی و باغها.

استانداردها و مشخصات فنی ژئوتکستایل
ژئوتکستایلها به عنوان منسوجات مهندسی پیشرفته، علاوه بر کاربردهای گسترده، باید از نظر فنی و عملکردی با استانداردهای مشخصی مطابقت داشته باشند تا عملکرد بهینه در پروژههای عمرانی تضمین شود. این استانداردها معیارهایی برای انتخاب نوع مناسب، وزن، ضخامت، استحکام و قابلیت نفوذپذیری ارائه میدهند و کمک میکنند تا پروژهها با ایمنی و دوام بالا اجرا شوند.
استانداردهای بینالمللی
ژئوتکستایلها معمولاً بر اساس استانداردهای بینالمللی تولید و آزمایش میشوند تا کیفیت و عملکرد آنها تضمین شود. مهمترین استانداردهای بینالمللی عبارتند از:
- ASTM: شامل تستهای مقاومت کششی، نفوذپذیری، استحکام برشی، مقاومت در برابر سوراخشدن و پیری شیمیایی است.
- ISO: ارزیابی عملکرد مکانیکی و هیدرولیکی ژئوتکستایل و شاخصهای کیفیت جهانی.
- EN: تمرکز بر دوام، نفوذپذیری و مقاومت مکانیکی ژئوتکستایل، مخصوص پروژههای راهسازی و زیربنایی.
مشخصات فنی مهم
برای انتخاب ژئوتکستایل مناسب، مشخصات فنی زیر اهمیت دارد:
- استحکام کششی: توان پارچه در برابر کشیده شدن؛ برای کاربردهای باربر و تقویت خاک حیاتی است.
- مقاومت برشی: مقاومت در برابر سوراخ شدن یا پارگی ناشی از فشار و بارهای موضعی.
- نفوذپذیری: میزان عبور آب و فیلتراسیون ذرات خاک؛ ژئوتکستایلهای نبافته معمولاً نفوذپذیری بالاتری دارند.
- اندازه منافذ: تعیین میکند چه ذراتی عبور کنند و چه ذراتی توسط پارچه فیلتر شوند.
- ضخامت: بر دوام، مقاومت مکانیکی و توان باربری تأثیر دارد؛ پارچههای ضخیمتر برای پروژههای سنگین مناسبترند.
- وزن یا گرماژ: شاخص تراکم و کیفیت مواد مصرفی و پارامتر مهم کنترل کیفیت تولید.
تستهای کنترل کیفیت
ژئوتکستایلها قبل از استفاده در پروژههای عمرانی تحت تستهای کنترل کیفیت قرار میگیرند:
- تست کشش و مقاومت مکانیکی تحت بارگذاریهای مختلف
- تست نفوذپذیری آب و فیلتراسیون ذرات خاک
- تست مقاومت شیمیایی در برابر اسید، قلیا و مواد معدنی خاک
- تست پیری حرارتی و مقاومت در برابر اشعه UV
- تست استحکام در برابر سوراخ شدن و فشار موضعی
اهمیت رعایت استانداردها
رعایت استانداردهای فنی ژئوتکستایلها تضمین عملکرد صحیح در پروژههای راهسازی، سدسازی، زهکشی، کنترل فرسایش و محوطهسازی است. عدم رعایت استاندارد میتواند منجر به اختلال در زهکشی، نشست خاک، فرسایش زودرس و کاهش دوام سازه شود. بنابراین انتخاب ژئوتکستایل با مشخصات فنی منطبق بر استانداردهای بینالمللی و ملی، اولین گام برای اجرای موفق پروژه است.

وزن ژئوتکستایل
ژئوتکستایلها به دو نوع بافته شده و بافته نشده تقسیم میشوند و عموما باعث تقویت خاک در کاربردهای مختلف میشوند. پارچههای ژئوتکستایل بافته شده از در هم آمیختن رشتههای مسطح یا گرد از مواد در زوایای قائم ساخته میشوند. مدل نبافته، که شبیه نمد هستند، اغلب با سوزنزنی ساخته میشوند، جایی که سوزنهای خاردار لایههایی از تارهای فیبری را بارها و بارها از بین میبرند. این عمل مکرر باعث ایجاد منسوجات بسیار نفوذپذیر میشود که به منسوجات فیلتر نیز معروف هستند.
مهمترین خواصی که بر عملکرد یک ژئوتکستایل تأثیر می گذارد نفوذپذیری، اندازه منافذ، مقاومت در برابر سوراخ شدن و استحکام کششی است. وزن این پارچهها، یک پارامتر مفید برای اهداف کنترل کیفیت داخلی است. در ادامه جدول وزن انواع پارچه ژئوتکستایل آورده شده است.

قیمت ژئوتکستایل
در رابطه با قیمت ژئوتکستایل با توجه به نوسانات بازار مواد اولیه و نرخ دلار، قرار دادن قیمتهای ثابت در وب سایت صحیح نیست چرا که قیمت پایانی این محصول با توجه به این شرایط فرق میکند. اما از معیارهای دیگر تاثیرگذار بر قیمت ژئوتکستایل مشخصات فنی این محصول میباشد. این پارچههای پلیمری برخلاف ژئوممبران که براساس متراژ قیمت گذاری میشود؛ براساس وزن قیمتگذاری میشوند.
قیمت روز ژئوتکستایل در ایران (شهریور 1404):
ژئوتکستایل بسته به گرماژ بین 15,000 تا 83,000 تومان در هر مترمربع قیمت دارد. رایجترین نرخها بهصورت زیر است:
- ژئوتکستایل با وزن 200g/m² بین 15,000 تا 39,000 تومان
- پارچه ژئوتکستایل با وزن 300g/m² بین 26,000 تا 45,000 تومان
- ژئوتکستایل 400g/m² بین 36,000 تا 66,000 تومان
- ژئوتکستایل با وزن 500g/m² بین 55,000 تا 76,000 تومان
- ژئوتکستایل با وزن 600g/m² بین 64,000 تا 86,000 تومان
- و نهایتا نمونه 700g/m² بین 93,000 تا 130,000 تومان قیمت گذاری می شود.
دامنه کلی بازار امروز 15000 تا 130,000 تومان/مترمربع است که با توجه به گرماژ، جنس (پلیاستر یا پلیپروپیلن)، عرض رول و حجم خرید تغییر میکند.

نحوه نصب پارچه های ژئوتکستایل
نحوه اجرای ژئوتکستایل با توجه به نوع پروژه متفاوت است اما یکی از روشهای رایج اجرا و نصب این پارچهها پهن کردن آن و استفاده از سشوارهای صنعتی در جوش و اتصال پارچهها به همدیگر میباشد.
در زیر دستورالعمل کلی نصب پارچههای ژئوتکستایل را تشریح نموده ایم. شرایط و روشهای نصب ممکن است بسته به مشخصات/طرحهای محل شما متفاوت باشد.
- منطقه نصب را آماده کنید. آمادهسازی استاندارد شامل فرآیندی برای برداشتن، سنگها یا اجسام نوک تیز است که ممکن است به آن منطقه نفوذ کنند. برای جادهها، پوشش گیاهی، ریشهها، علفهای هرز و خاک سطحی نیز ممکن است نیاز به حذف داشته باشند.
- مکان را صاف و هموار کنید. اگر خاک مخصوصاً نرمی در منطقه وجود داشته باشد، ممکن است نیاز به حذف خاک و/یا جایگزینی با مواد درجه بالاتر باشد.
- پارچه ژئوتکستایل را در محل نصب قرار دهید. پارچه باید بر اساس طرحهای خاص یا توصیههای سایت چیده شود. پارچه باید کشیده شود تا جایی که ممکن است صاف و سفت شود. هر پارچه باید طبق دستورالعمل سایت روی هم قرار گیرد. اگر دستورالعملی وجود ندارد، حداقل 12 تا 18 اینچ برای اورلپ یا همپوشانی توصیه میشود.
- پارچه را با منگنه، سنجاق، خاک یا سایر مواد سنگین محکم کنید. پارچه باید در امتداد لبهها و سپس دوباره روی قسمتهای اورلپ قرار گرفته از مواد محکم شود.
- سنگدانهها و/یا دیگر پرکنندهها را روی پارچه قرار دهید. انباشته باید در صورت نیاز برای پروژه شما پر شود. بالابرهای انباشته باید حداقل 6 اینچ ضخامت داشته باشند. ممکن است برای زیرسازیهای نرم تر ضخامت بیشتری لازم باشد.
پرسشهای متداول خرید ژئوتکستایل
ژئوتکستایل یک پارچه پلیمری نفوذپذیر است که از پلی استر یا پلی پروپیلن تولید میشود و در پروژههای عمرانی، راهسازی، زهکشی و کنترل فرسایش استفاده میشود. این پارچه با جداسازی لایههای خاک، عبور کنترل شده آب و جلوگیری از جابجایی ذرات، عمر سازه را افزایش میدهد.
ژئوتکستایل بافته استحکام کششی بالاتری دارد و برای راهسازی و زیرسازی مناسب است. ژئوتکستایل نبافته نفوذپذیری بهتری دارد و بیشتر در زهکشی، فیلتراسیون و کنترل فرسایش خاک استفاده میشود. انتخاب نوع مناسب، بستگی به شرایط خاک و هدف پروژه دارد.
این محصول علاوه بر طول عمر زیاد، در برابر پوسیدگی و مواد شیمیایی مقاوم است، هزینه اجرای پروژه را کاهش میدهد، از مخلوط شدن لایههای خاک جلوگیری میکند، به بهبود زهکشی کمک میکند و باعث افزایش دوام جادهها و سازههای عمرانی میشود.
قیمت ژئوتکستایل معمولاً بر اساس وزن (گرماژ) مشخص میشود، نه متراژ. گرماژهای رایج 300 تا 600 گرم هستند. عواملی مثل نوع بافت (بافته یا نبافته)، کیفیت مواد اولیه، گرماژ و شرایط بازار مواد پلیمری بر قیمت نهایی تاثیرگذارند.
ابتدا سطح زمین صاف و عاری از اجسام تیز میشود، سپس رولهای ژئوتکستایل با همپوشانی استاندارد (30 تا 45 سانتیمتر) پهن میشوند. اتصال با میخ، پین یا پوشش دانهای انجام میگیرد و در نهایت لایههای پرکننده یا سنگدانه روی آن قرار داده میشود تا سازه تثبیت شود.


با سلام. ژئوتکستایل های شما تولید شرکت خودتون هستند؟
سلام . بله ما برای ملی ساختمان پروژه آزاد راه تهران شمال از شرکت ناب زیست خرید کردیم . واقعا کیفیت عالی . خدا قوت .