دیگ بخار

دیگ بخار یک سیستم گرمایشی است که آب را به بخار با انرژی پتانسیل بسیار بالا تبدیل می کند. اندازه، سوخت و ابعاد دیگ بر اساس کاری که برای انجام آن طراحی شده و صنعتی که در آن استفاده می شود تغییر می کند. نوع سوخت قابل استفاده در محفظه احتراق می‌تواند چوب، ذغال سنگ، برق، نفت و گاز طبیعی باشد. تفاوت بین سوخت‌ها هزینه، سازگاری با محیط زیست و کارایی آنها است.

به دستگاه‌هایی كه آب را به بخار تبدیل می كنند، اصطلاحاً دیگ بخار می گویند. انواع دیگ بخار یا همان بویلر بخار، انرژی لازم برای تبدیل فاز آب به بخار را از انواع سوختهای فسیلی، تشعشعی و یا الكتریكی فراهم می كنند. با توجه به دما و فشاری كه بخارات تولید می‌شوند، تجهیزات بویلر انواع متفاوت و كاربردهای مختلفی دارند.

به مجموعه ای كه بویلر بخار جزئی از آن می‌باشد، مولد بخار گویند. اكثر مولدهای بخار امروزی، بخارهایی داغ با فشار بالا 3500Pisa تا 2400 ،240 و 165 بار تولید می كنند؛ به استثناء مولدهای بخار هسته ای كه به علت استفاده از آب فشرده بخار اشباع، با فشار پایین 1000PISA و 70bar تولید می نمایند.

دیگ بخار چیست؟

دیگ بخار یا بویلر عبارت است از یک مخزن بسته که در آن بخار آب با انرژی زیاد جهت استفاده در خارج از آن توسط گرمای ناشی از احتراق سوخت تولید می‌شود. داخل بویلر شامل دو بخش طرف آتش و طرف آب است. سطح گرمایی به مجموع کلیه سطوح در طرف آتش دیگ‌ گفته می‌شود. تمام بخش‌های داخلی و تحت فشار از آلیاژهای آهنی ساخته می‌شوند.

بویلرها از نظر جنس به دو دسته چدنی و فولادی تقسیم‌بندی می‌شوند. دیگ بخار چدنی برای تولید بخار کم فشار ساخته می‌شود و به همین دلیل بیشتر در مواردی نظیر سامانه‌های گرمایش مرکزی استفاده می‌شود. بیشتر دیگ‌های بخار از نوع فولادی هستند.

معمولاَ در پر کاربردترین حالت، سیال مورد نظری که نیاز به گرمادهی دارد، «آب» است. همچنین رساندن دمای آب به نقطه تبخیر و جوش که باعث تولید بخار شود، توسط دیگ بخار انجام میگردد. هدف از تولید بخار، فشرده کردن بخار یا آب تولید شده برای گرمایش یا تولید توان هست.

بطور کلی این دیگ‌ها یک مخزن بسته به شمار میروند که در آن آب یا سیالات دیگر، قرار میگیرد. با سوزاندن سوختهای احتراقی در کوره‌های بویلرها، حرارت ایجاد شده و گرما نیز به سطح مخزن برخورد میکند. نهایتاَ بر اثر گرمای ایجاد شده، آب درون مخزن دیگ گرم میشود. مشخصاَ با رسیدن دمای آب به نقطه‌ی جوش، بخارهای داغی تولید میشود که از آن در صنایع مختلف استفاده میشود. سپس بخارها یک حرکت نسبی خواهند داشت و در فضایی دورتر از آبهای درون مخزن، آرام میگیرند.

مزیت استفاده از بخار این است که:

• یک انرژی قابل توزیع
• غیر سمی
• با راندمان بالا
• قیمت پایین
• و انتقال آسان نسبت به سایر انرژی ها

می‌باشد و حتی امروزه در انواع تجهیزات آشپزخانه صنعتی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. بطوریکه دستگاه‌هایی که با سیستم بخارپز به طبخ غذا مشغولند، بسیار پرطرفدار می‌باشند.

کاربردهای دیگ بخار

دیگ بخار یک دستگاه صنعتی است که برای تولید بخار آب پر فشار استفاده می‌شود. بخار آب یک منبع حرارتی بسیار کارآمد است که در بسیاری از صنایع کاربرد دارد.

برخی از کاربردهای دیگ بخار عبارتند از:

• گرمایش: انواع بویلر بخار برای گرمایش محیط، تجهیزات و فرآیندهای صنعتی استفاده می‌شود. به عنوان مثال، در ساختمان ها، دیگ بخار برای گرمایش آب گرم و شوفاژ استفاده می‌شود. در صنایع غذایی، دیگ بخار برای گرمایش مواد اولیه و محصولات استفاده می‌شود.
• پاستوریزاسیون: از دیگ‌های بخار برای پاستوریزاسیون مواد غذایی و محصولات لبنی استفاده می‌شود. پاستوریزاسیون فرآیندی است که طی آن مواد غذایی با حرارت دادن به دمای بالا به مدت کوتاه، از بین بردن میکروارگانیسمهای مضر محافظت می‌شود.
• استریلیزاسیون: از این بویلرها برای استریلیزاسیون تجهیزات و وسایل پزشکی استفاده می‌شود. استریلیزاسیون فرآیندی است که طی آن تمام میکروارگانیسمهای زنده از بین می روند.
• خشک کردن: از این دستگاه‌ها برای خشک کردن مواد اولیه، محصولات و تجهیزات میتوان استفاده کرد. به عنوان مثال، در صنایع نساجی، دیگ بخار برای خشک کردن پارچه استفاده می‌شود.
• تولید بخار برای موتورهای بخار: بویلرها برای تولید بخار برای موتورهای بخار استفاده می‌شود. موتورهای بخار از بخار آب برای تولید حرکت مکانیکی استفاده می‌کنند.

بویلرها در انواع مختلفی تولید می‌شوند که هر کدام برای کاربرد خاصی طراحی شده اند. دیگ‌های بخار صنعتی معمولاً از فولاد ساخته می‌شوند و دارای ظرفیتهای مختلفی هستند که البته باید مطابق با استانداردهای ایمنی طراحی و ساخته شوند.

برای درک بیشتر کاربردهای بویلر بخار در صنایع مختلف میتوان به موارد زیر اشاره داشت:

1. پالایشگاه‌ها
2. کارخانجات تولید قطعات صنعتی
3. کارخانجات خودروسازی
4. تولید بتن
5. رنگرزی نخ فرش و پارچه
6. تولید رب گوجه‌فرنگی
7. صنایع شیر و فرآورده‌های لبنی
8. استفاده از دیگ بخار در تولید نبات، آب نبات و شکلات
9. تولید کیک، کلوچه و نان
10. کیورتینگ بتن
11. استفاده از دیگ بخار در صنایع سلولزی و تولید کاغذ
12. مرغداری و دامداری‌ها
13. سالن‌های پرورش قارچ
14. صنایع لاستیک‌سازی
15. صنعت شستشو از جمله کارواش‌ها، معابر شهری، ناوگان ترابری عمومی (هواپیما، قطار، مترو، اتوبوس و…)
16. بکارگیری و بهره برداری از انواع تجهیزات آشپزخانه صنعتی و دستگاه پاستوریزاتور

نحوه عملکرد دیگ بخار

به صورت بسیار خلاصه عملکرد دیگ بخار به شرح زیر است:

1. آب در بویلر توسط یک پمپ به داخل کوره پمپ می‌شود.
2. در کوره، سوخت می سوزد و گرما تولید می‌کند.
3. گرمای تولید شده از طریق لوله‌ها به آب موجود در دیگ بخار منتقل می‌شود.
4. آب گرم شده تبدیل به بخار می‌شود.
5. بخار تولید شده از دیگ خارج می‌شود و برای کاربردهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.

بخشهای مختلف بویلر بخار

• بخش تغذیه آب
• بخش بخار
• بخش سوخت رسانی

سیستم تغذیه آب بویلر

این سیستم آب مورد نیاز برای فرآیند بخارسازی را تأمین می نماید. بایستی بدانید که تمامی فرآیند تأمین آب مورد نیاز توسط سیستم تغذیه، به صورت اتوماتیک صورت میگیرد. در این مسیر تعداد زیادی شیرهای کنترل برای نشان دادن اطلاعات در هر لحظه از این فرآیند وجود دارند تا سیستم دچار مشکل نشود. بمنظور پیش گرمایش سیستم، گرمکن‌های تغذیه آب از گرمای خروجی و اضافی بخار استفاده میکنند. این عمل باعث کاهش مصرف و افزایش راندمان سیستم تغذیه آب دیگ بخار میشود.

آب تغذیه بویلر معمولا دارای اکسیژن است و در گذر زمان باعث ایجاد خوردگی میشود. برای رفع این مشکل از دی اریتور استفاده می‌شود. «دی اریتور» به صورت مکانیکی و با عبور بخار از گرمکن آب تغذیه، اکسیژن را خالی میکند.

بخش دیگری از سیستم تغذیه آب اکونومایزر است. مهمترین هدف بکارگیری اکونومایزر، استفاده حداکثری از گرمای خروجی از دود است. در حقیقت میتوان بخار را با آن گرم کرد که باعث افزایش بازدهی سیستم میشود. همچنین بطور قابل توجهی در کاهش مصرف دیگ بخار، موثر خواهد بود. مکانیزم عملکردی این بخش بدین صورت است که ابتدا آب تغذیه وارد اکونومایزر میشود. از آنجا به شکل بخار وارد درام بخار شده و درام، آب و بخار را از هم جدا میکند.

بخش بخار بویلر

این بخش باید به سیستم تغذیه آب حرارت برساند و تولید بخار کند. کنترل بخارهای تولید شده در سیستم، دیگر وظیفه این بخش بشمار میرود. بطور کلی بخار تولید شده از یک سیستم پایپینگ عبور کرده و وارد این بخش میشود. میزان فشار بخارهای ورودی به این بخش، توسط یکسری فشارسنج تعبیه شده کنترل میگردد.

بخش سوخت دیگ بخار

بخش سوخت دیگ بخار، به تمامی وسایل و تجهیزاتی که وظیفه تولید انرژی را بر عهده دارند اطلاق میشود. دیگ‌های بخار دارای تجهیزات و لوازم کنترلی متنوعی می‌باشند. مجهز بودن بویلر بخار به این تجهیزات و عملکرد صحیح آنها، موجب کارکرد صحیح و ایمن آن می‌شود. تعداد تجهیزات و لوازم کنترلی بستگی به نوع و جنس دیگ دارد. در زیر تعدادی از تجهیزاتی که باید در هر دیگ بخار وجود داشته باشند ذکر شده است. بسته به تعدد این تجهیزات قیمت، کارایی و ایمنی هر دیگ متفاوت خواهد بود.

اجزای بویلر بخار

• کوره: مهمترین بخش دیگ بخار است که از فولادهای آلیاژی مقاوم در برابر آتش ساخته می‌شود. غالباَ به دلیل حساسیت کوره دیگ بخار، بایستی از ورقه‌های ضخیم‌تری در بدنه خارجی این تجهیزات استفاده نمود.
• مشعل: تمامی گرمای بویلر بخار را فراهم میکند. (بیش از سه چهارم از ظرفیت کلی بویلرها را پوشش میدهد).
• شیر تغذیه: گاهاَ دارای پمپهای مجزایی بوده و انتقال آب به مخزن را پشتیبانی میکنند.
• پمپ: بیشتر در دیگ بخار با سیکل جریان اجباری مورد استفاده قرار می گیرد.
• محفظه احتراق: با نام رپر نیز شناخته میشود. توصیه میشود که ساخت این محفظه‌ها با استفاده از متریال فولاد آتشخوار صورت پذیرد.
• نشان دهنده سطح: با نام آب نما نیز شناخته میشوند و سطح آب موجود در مخزن یا دیگ بخار را نشان میدهد.
• لوله‌های انتقال آتش
• شیر تخلیه کنترل سطح
• کنترل کننده سطح: مقدار آب ورودی به دیگ‌ها و مخزن را کنترل میکنند.
• پرشر سوییچ: نقش کنترل کننده فشار داخلی دیگها را ایفا نموده و میتواند مکانیکی یا هوشمند باشد.
• سوپاپ اطمینان: مانع از افزایش بیش از حد فشار داخلی بویلر بخار میشود.
• سنسور دمای آب و اگزوز
• مانومتر
• شبکه‌های جلو و پشتی: لوله‌های بویلر در این قسمت دستگاه جای می گیرند.
• بافل: چنانچه در پی طراحی دیگ‌هایی با ظرفیت 7 تن و بیشتر باشیم، بایستی بخش بافل پیش بینی شود. وظیفه بافل جلوگیری از وارد آمدن لرزش ها به لوله‌های دستگاه است.
• شیر اطمینان
• شیر تخلیه
• شیر نمونه گیری
• سوپر هیتر

انواع دیگ بخار (نوع کارکرد)

در ادامه به تشریح دسته‌بندی‌های دیگ‌های بخار بر اساس نحوه کارکرد و تعداد شعله‌ها می پردازیم.

دیگ بخار دو پاس

ایـن بویلر بخار دارای كوره دوگذر بـوده و دارای سطوح انتقال حرارت نظیر لوله‌های آبی، سوپر هیترهای دمای بالا در پاس اول و سوپر هیترهای دمای پایین و Deheater ها و اكونومایزر در پاس دوم خواهند بود.

منظور از پاس، تعداد شعله‌ها یا همان برنرهای تعبیه شده در محفظه احتراق است. بعنوان مثال دیگ‌های بخار دو پاس، دارای دو شعله رفت و برگشتی در محفظه احتراق خود می‌باشند. همچنین غالباَ در فشارهای عملکردی زیر 10 بار طراحی و تولید میشوند. (عمدتاَ 8 بار)

بویلر سه پاس و چهار پاس

دارای مکانیزمی شبیه به بویلرهای دو پاس رفت و برگشتی هستند. فقط بلحاظ توان و میزان گرمسازی سیال در وضعیت پیشرفته تری قرار دارند. همچنین شرایط قیمتی بالاتری نیز خواهند داشت.

دیگ بخار برنجی

در دیگ بخار برنجی، تمام تجهیـزات انتقـال حرارت نظیر دیوارهـای آبـی، سوپر هیترهای و اكونومایزر، همگی در یك پاس و پشت سر هم از پایین به بالا نصب می‌شوند.

بویلر بخار جعبه ای

بویلر بخار بزرگ فولادی از این نوع می‌باشند. نام این تجهیزات از این جهت به بویلرهای جعبه ای مشهور است که تمام تجهیـزات انتقـال حرارتـی، درون سـاختمانی شبیه یك جعبه سازماندهی شده اند.

دسته‌بندی دیگ بخار (مسیر جریان آب)

در ادامه این صفحه از سایت ناب زیست به تشریح دسته‌بندیهای بویلرهای بخار بر اساس مسیر جریان آب می پردازیم.

دیگ بخار گردش طبیعی

گردش و جریان آب در بویلرهای گردش طبیعی، به این صورت است که:

آب، سیال غالب در دیگ بخار است. وقتی حرارت میگیرد، چگالی آب تفاوت پیدا میکند. این تفاوت باعث گردش آب در سیستم میشود. بنابراین بصورت طبیعی و بدون مکانیزم‌های مکانیکی، سیال به گردش در می‌آید.

به‌ عبارت دیگر، اختلاف دانسیته سیالات در قبل و بعد از حرارت گیری، نیرویی را برای چرخش ایجاد میکند.

دیگ بخار سیكل اجباری

مدلهای گردش اجباری دارای یک پمپ مکانیکی یا الکتریکی هستند که باعث ایجاد جریان میشود. در نتیجه نرخ تولید بخار افزایش می یابد. پمپ آب، فشار آب تغذیه را افزایش می دهد. بنابراین در این سیركولاسیون محدودیت فشار برای سیال منتفی می‌شود. (بطور کلی مولد خارجی بکار رفته در این سیستم، «Pump Circulating Boiler» خواهد بود).

بویلر بخار سیكل مختلط

ایــن دیگها معمولاً برای تولید بخار داغ در دو حوزه فشار بالا و پایین كار می كنند. به طوری كه در فشارهای پایین، نیـروی حاصـل از اخـتلاف دانسیته برای سیركولاسیون كافی طبیعی می‌باشد. ولی در فشار بالا سیركولاسیون اجباری است.

دیگ بخار واتر تیوب

بویلر واترتیوب یا همان لوله آبی، از ظروفی (مخازنی) با قطرهای نسبتاً كوچك ساخته شده اند كه توسط لوله‌هایی به یكدیگر متصل شده اند تا در فشارهای بالا كارایی داشته باشند. آب در این دیگ ها به این صورت جریان دارد كه از مخزن بخار بالایی از طریق blow down كه از قسمت سرد دیگ بخار عبور كرده و به مخزن آب واقع در قسمت پائین دیگ بخار هدایت می‌شود.

قطعاتی به نام رایزر در قسمت داغ بویلر، چرخه بخار آب را از مخزن آب داغ بـه قسمت بخار فراهم می كنند. حبابهای بخار بالای رایزر موجب مكش آب به درون لوله‌ها می‌شود. سپس آب پس از رسیدن به Drum بخار و جدا شدن بخارات، مجدداً چرخه را طی می كند. ظرفیت این دیگ بخار از 5200KW تا مقادیر مـورد نیاز نیروگاهها 2000MW می‌باشـد. بـرای بدست آوردن این محدوده وسیع از ظرفیت، لازم است از 2 الی 4 درام با لوله‌های مستقیم یا خمیده استفاده شود.

مزایای بویلر واتر تیوب

• هدر رفت آب در این نوع بویلرها کمتر است.
• در مدت زمان کمتری نسبت به فایرتیوب ها، افزایش فشار را می توانند تولید کنند.
• توانایی رسیدن به دماهای بالا را دارند.
• اندازه و سایز بزرگتری نسبت به فایر تیوب ها را دارند.

معایب بویلرهای واتر تیوب

• چون ابعاد بزرگتری دارند فضای زیادی را اشغال می‌کنند.
• هزینه بالای نصب و راه اندازی.
• با توجه به طراحی و ابعاد، تمیز کاری و نظافت و رسوب زدایی سختی دارند.

بویلر بخار فایر تیوب

در دیگ بخار فایرتیوب، آتش و گاز حاصل از احتراق از درون لوله‌ها جریان می یابند و باعث جوشش سیال انرژی گیرنده (آب) در خارج محیط لوله می‌گردند. انواع متنوعی از دیگ‌های فایر تیوب برای تولید بخار در صنعت استفاده می‌شود كه قدمت آن به حدود 80 سال می رسد.

بویلرهای بخار فایرتیوب هنوز در صنایعی كه تولید بخار اشباع می كنند. همچنین در فشارهایی در حـدود و بالاتر از 250psig و دبـی hr/m 500001b بكار می رونـد. گر چه در این صورت اندازه‌شان افزایش می‌یابد؛ ولی طرح عمومیشان در طی 25 سال گذشته تغییر نكرده است. دیگ بخار فایرتیوب حالت ویژه ای از پوسته لوله با مخزنی حاوی آب می‌باشد. پوسته كه بخش تحتانی دیگ بخار است، توسط گازهای حاصل از احتراق حرارت احاطه می‌باشد.

انواع بویلر بخار فایر تیوب

1. دیگ بخار فایرباکس
2. بویلر بخار اسکات مارتین

بویلرهای فایرباکس دارای لوله‌های آتشی و کوره‌هایی هستند که در پوسته جای گرفته است. در حالیکه در مدلهای «اسکات مارتین»، کوره معمولاَ زیر پوسته، جانمایی میگرد. طراحی مدل‌های «اسکات مارتین» بگونه‌ای است که گازهای حاصل از احتراق، از انتهـای عقبـی محفظه خارج میشوند. سپس با گذر از میان فایرتیوب‌ها، به دودكش می روند.

مزایای دیگ بخار فایر تیوب

• قیمت مناسب و‌اقتصادی
• تمیز کردن راحت
• تعمیرات و جایگزینی راحت لوله‌ها
• راه اندازی آسان

معایب بویلرهای فایر تیوب

• هدر رفت آب در این نوع بویلرها بالا میباشد.
• مدت زمان برای تولید بخار نسبتا بالا میباشد.
• برای تولید بخار در مقیاس بالا دچار مشکل هستند.

دیگ بخار پوسته ای

آب در داخل پوسته استوانه ای این دیگ بخار جریان دارد. كوره و همچنین لوله‌های حامل گازهای حاصل از احتراق كه از میان آب می گذرند نیز در داخل پوسته واقع شده اند. قطر لوله‌های حامل گاز بر روی راندمان و اندازه فیزیكی بویلر پوسته ای تأثیر گـذار است. بنـابراین در اكثر مواقع ترجیح داده می‌شود كه از تعداد زیادی لوله با قطر كم استفاده شود تا راندمان دیگ‌های پوسته ای بالا بماند.

این مدل بویلرها در دو دسته افقی و عمودی، تقسیم بندی می‌شوند:

دیگ بخار پوسته افقی معمـولاً بـه صورت یك واحد كامل ساخته می‌شود. یعنی تمامی تجهیزات لازم از جمله پمـپ خوراك، شیرهای مختلف اتصالات، سیستم الكتریكی و… را به همراه دارند. نوع عمودی بویلر بخار پوسته ای نیز وجود دارد كه در مقایسه با مدل افقـی از ظرفیـت كمتری برخوردار است. بنابراین به اشغال فضای كمتری نیز نیاز دارد.

در بویلرهای فایر تیوب جدید گازهای داغ، به جای بخار از میان لوله‌ها عبور می كند و باعث افزایش انتقال حرارت در دیگ بخار می‌شود. با توجه به كاربردشان فایرتیوب به صورت افقی، عمودی و یا مایل قرارمی گیرند.

دیگ بخار قطاعی

این دیگ بخار، آبهای داغ با فشار پایین را برای سیستمهای مركزی تولید می كنند. تعداد قطاعهای آنها با توجه به ظرفیت مورد نیاز می تواند از 30KW تا 750KW تغییر كند. شعله حاصل از مشعل این نوع دیگها، در میان قطاعها و جریان آب (از حفره‌های واقع در دیواره قطاعها) عبور می كند.

انواع بویلرهای بخار (کاربرد)

و اما آخرین دسته بندی برای انواع دیگ بخار بر اساس نوع کاربری است که در ادامه به این موضوع خواهیم پرداخت.

1. بویلر بخار قابل حمل: این بویلر ها اندازه کوچکی دارند و به صورت سیار و قابل حمل هستند. بیاد داشته باشید که این مدلها در کارگاه‌ها و محلهای نیمه صنعتی قابل استفاده هستند.
2. بویلرهای لوکوموتیو: این نوع بویلر بخار عموما برای تولید حرکت و نیرو محرکه استفاده می‌شوند.
3. بویلرهای دریایی: این نوع دیگ‌های بخار به صورت رایج در کشتی‌ها استفاده می‌شوند. آنها با توجه به نوع خاص و کاربردی که دارند، به بویلرهای دریایی معروف هستند.

برای اطلاعات کامل و مطالعه محصولات مشابه پیشنهاد میشود دیگ روغن داغ و دیگ آب گرم را نیز مطالعه نمایید.

ظرفیت بویلرها چقدر است؟

منظور از ظرفیت در طبقه بندی دیگ بخار این است كه به عنوان مثال: بویلر بخار قطاعی با ظرفیتهای پایین آب گرم را برای مصارف خانگی تولید می كنند. در مقابل دیگ‌های بخار پوسته ای با ظرفیت‌های متوسط در كارگاهها و كارخانجاتی كه مصرف بخار در آنها كم می‌باشد، مورد استفاده قرار می گیرند. در نهایت دیگ‌های لوله ای با ظرفیت‌های بالا در مجتمـع پتروشیمی یا نیروگاه‌ها استفاده می‌شوند.

ظرفیت بویلر بخار به میزان بخار تولیدی توسط دیگ در یک بازه زمانی خاص اشاره دارد. این ظرفیت معمولاً به صورت واحد جریان بخار (به طور معمول کیلوگرم بر ساعت یا تن بخار بر ساعت) مشخص می‌شود.

ظرفیت دیگ‌های بخار صنعتی در بازه وسیعی از چند کیلوگرم تا چند هزار تن متغیر است. ظرفیت بویلر مورد نیاز برای یک کاربرد خاص، به عوامل مختلفی مانند میزان، فشار و دمای بخار مورد نیاز بستگی دارد.

در ایران، دیگ‌های بخار صنعتی معمولاً در ظرفیت‌های زیر تولید می‌شوند:

• ظرفیت کمتر از 1000 کیلوگرم بر ساعت: این دیگ‌های بخار معمولاً برای کاربردهای کوچک مانند گرمایش ساختمان‌ها، استریلیزاسیون تجهیزات پزشکی و صنایع غذایی کوچک استفاده می‌شوند.
• ظرفیت 1000 تا 10000 کیلوگرم بر ساعت: این بویلرها معمولاً برای کاربردهای متوسط مانند خشک کردن مواد اولیه، پاستوریزاسیون مواد غذایی و صنایع غذایی متوسط استفاده می‌شوند.
• ظرفیت بیشتر از 10000 کیلوگرم بر ساعت: این دیگ‌ها معمولاً برای کاربردهای بزرگ مانند صنایع شیمیایی، پتروشیمی و نیروگاه‌ها استفاده می‌شوند.

دیگ‌های بخار صنعتی معمولاً با ظرفیت‌های سفارشی نیز تولید می‌شوند. به عنوان مثال، یک کارخانه تولید مواد غذایی ممکن است نیاز به یک بویلر بخار با ظرفیت 5000 کیلوگرم بر ساعت داشته باشد.

جنس دیگ بخار

بویلرها از ترکیب چندین متریال مختلف ساخته میشوند. بطوریکه غالباَ جنس بدنه و کوره‌ها از آلیاژهای خاص فولاد خواهد بود. این در حالیست که ساخت این دیگها با استفاده از چدن نیز رواج دارد. اما به هیچ عنوان مزایای چدن به پای آلیاژهای فولادی نخواهد رسید. ضمناَ تیوب یا همان لوله‌های این تجهیزات نیز از لوله‌های آتشخوار بی‌درز تولید میگردد. چهار عامل اصلی، موجب آن شده که کارفرمایان استفاده از دیگ بخار فولادی را به بویلرهای چدنی ترجیح دهند:

• هدایت حرارت بسیار چشمگیرتر
• پوشش دهی نیازهای ظرفیتی گسترده تر
• قابلیت تحمل فشارهای کاری بیشتر
• و هزینه‌های پایین آب‌بندی دیگ. (مدلهای فولادی نیاز چندانی به آب بندی ندارند)

محاسبه ضخامت بدنه دیگ بخار

جهت محاسبه کمترین مقدار ضخامت ورقها (دیواره بویلر بخار) میتوانید از فرمول زیر استفاده نمایید:

1. تنش طراحی (F)
2. حد مجاز خوردگی 0.75 MM(C)
3. شعاع داخلی بدنه بویلر (R)
4. فشار طراحی بر مبنای مگاپاسکال (P)
5. ضریب کاهش تنش (Z)

• نکته 1: چنانچه بدنه ای با قطر بیرونی بیشتر از 1 متر (100 سانتیمتر) داشته باشیم، حداقل مقدار ضخامت 6 میلیمتر می‌باشد.
• نکته 2: چنانچه قطر بیرونی بدنه دیگ بخار کمتر از 1 متر (100 سانتیمتر) باشد، حداقل مقدار ضخامت 4 میلیمتر می‌باشد.

قیمت دیگ بخار

قیمت دیگ بخار صنعتی به عوامل مختلفی بستگی دارد که عبارتند از:

• ظرفیت دیگ: ظرفیت دیگ بخار یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده قیمت آن است. هرچه ظرفیت بیشتر باشد، قیمت آن نیز بیشتر خواهد بود.
• نوع دیگ: این تجهیزات در دو نوع فایرتیوب و واترتیوب تولید می‌شوند. دیگ‌های فایرتیوب معمولاً ارزان‌تر از دیگ‌های واترتیوب هستند.
• جنس دیگ: بویلرها معمولاً از فولاد، چدن یا آلومینیوم ساخته می‌شوند. دیگ‌های فولادی ارزان‌تر از دیگ‌های چدنی و آلومینیومی هستند.
• تجهیزات جانبی: مولدهای بخار معمولاً با تجهیزات جانبی مختلفی مانند شیرهای کنترل، ترموستات و مانیتورینگ عرضه می‌شوند. قیمت این دستگاه‌ها با افزایش تعداد تجهیزات جانبی آن افزایش می‌یابد.
• کیفیت ساخت: کیفیت ساخت دیگ بخار نیز بر قیمت آن تأثیر می‌گذارد.

علاوه بر عوامل فوق، عوامل دیگری مانند نوسانات قیمت مواد اولیه، هزینه‌های تولید و توزیع و شرایط بازار نیز می‌توانند بر قیمت دیگ بخار صنعتی تأثیر بگذارند.

در ایران، قیمت دیگ بخار صنعتی در بازه‌ای بین 100 میلیون تومان تا 5 میلیارد تومان متغیر است. قیمت بویلرهای با ظرفیت کمتر از 1000 کیلوگرم معمولاً کمتر از 1 میلیارد تومان است. قیمت دیگ‌های بخار با ظرفیت بیشتر از 1000 کیلوگرم معمولاً بیشتر از 1 میلیارد تومان است. برای مشاوره و کسب اطلاعات کامل و جزئیات بیشتر با کارشناسان گروه صنعتی ناب زیست تماس بگیرید.

سرویس و نگهداری دیگ بخار

اصول نگهداری از بویلر بخار را میتوان در موارد زیر خلاصه نمود:

1. قسمت آتشخوار دیگ بخار را ماهی یکبار پاک کنید.
2. دو الی 3 بار در روز را به امر بازرسی شیرهای زیر سطحی کنترل کننده اختصاص دهید.
3. هر زمان که نیاز باشد به بررسی نشتی‌های دستگاه بپردازید.
4. شیرهای تخلیه را نیز در طی یک شبانه روز، 2 الی مرتبه باز کند. (هر بار در حدود 10 الی 15 ثانیه آنها را باز نمایید)
5. ماهی یکبار انواع شیر اطمینان را به دقت چک نمایید.
6. سالی یکبار به شستشو و تمیزسازی دریچه‌های بازدید و مخزن اقدام نمائید. ممکن است انواع رسوب سخت یا نرمتر در کف دیگ‌های بخار تشکیل شده و موجب کاهش بازدهی سیستم گردد.
7. آب‌های در گردش مخزن را هر روزه آنالیز کنید تا سختی آنها بیش از حد نشود. عدد شاخص درجه اسیدیته این آب‌ها باید حدود 10 تا 11 باشد.
8. صافی یا همان فیلتر عبوری را بطور ماهانه مورد بررسی قرار دهید. یک بار برای سوخت‌های گازی و دو مرتبه بمنظور عملکرد صحیح سوختهای مایع.

تولید کننده دیگ بخار

شرکت معتبر ناب زیست از برترین تولید کنندگان انواع بویلر بخار در سطح خاورمیانه بشمار می‌آید. مهندسین شرکت ناب زیست همواره در ساخت کوره‌های این دستگاه‌ها از ورقه‌های قدرتمند و با ضخامت بالا استفاده میکنند. همچنین از لوله‌های آتشخوار بدون درز در بسیاری از اجزای بویلرها استفاده میشود تا استحکام ساختاری این تجهیزات حفظ گردد.

دیگر ویژگی مهمی که در ساخت دیگ‌های بخار این شرکت مشاهده میشود، استفاده از آلیاژهای فولادی قدرتمندی است که شدیداَ راندمان بالاتری نسبت به مدلهای چدنی دارند.

البته مولفه‌های کیفیت و رعایت استانداردهای داخلی و بین المللی در تمامی محصولات شرکت ناب زیست دیده میشود. بطوریکه انواع محصولات صنعتی این مجموعه با بالاترین کیفیت ممکن خود، توانسته تا لبخند رضایت را بر لبان کارفرمایان گرامی سراسر کشور بنشاند.

در راستای کسب اطلاع از شرایط قیمتی و خرید بی واسطه انواع محصولات ناب زیست، میتوانید با کارشناسان واحدهای فنی و فروش این شرکت ارتباط برقرار نمائید.

سوالات متداول دیگ بخار

1. بهترین جنس بدنه برای بویلرها: انواع دیگ بخار که از جنس فولاد آلیاژی ساخته میشوند، قویتر و کارآمدتر از مدلهای چدنی هستند.

3. نحوه دسترسی به برخی از دیگ‌های پرظرفیت: دسترسی به چنین مواردی با استفاده هندهول، منهول و هندهول فراهم خواهد بود.
4. نوع انتقال حرارت در کوره‌های بویلر: انتقال حرارت در کوره‌های به صورت تشعشعی خواهد بود. به‌علت گرمای زیاد این بخش، چنانچه طول کوره بیشتر از 300 سانتیمتر باشد، باید به شکل خط خط برجسته (شبیه به لوله کاروگیت) ساخته شود. دلیل این امر، افزایش مقاومت و فشار پذیری بیشتر است.