در این مطلب تلاش کرده ایم به معرفی انواع لوله‌های مورد مصرف با جنسهای مختلف در صنایع بپردازیم. در یک دسته بندی کلی از لحاظ جنس ساخت، لوله‌ها میتوان آنها را به صورت لیست زیر بیان کرد.
- لوله‌های آهنی چدنی
- لوله استیل
- لوله‌های گالوانیزه
- لوله‌های مسی
- لوله‌های پلاستیکی یا پلی اتیلن و یا PVC
- لوله‌های سیمانی
- لوله‌های بتنی
- لوله‌های پروپیلن
لوله‌های آهنی گالوانیزه
این نوع لوله برای کار تأمین آب در کنار ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد. این لوله‌ها لوله‌های استیل شکل داده شده هستند که با پوشش ZINC تهیه شده اند.
کاربردها:
- آب و فاضلاب.
- نصب و راه اندازی آتش نشانی.
- سیستم های لوله کشی.
مزایا:
- هزینه نصب و راه اندازی پایین و هزینه تعمیر و نگهداری کم
- طول عمر زیاد
- استقامت بالا
- لوله‌های ضد زنگ
- مفید برای پروژه‌های ساختمانی بزرگ
معایب:
- سنگین بودن
- گرفتگی لوله
- تعمیرات دشوار
لوله‌های پلیمری
کاربردها:
- برای آبرسانی.
- انتقال فاضلاب.
- زه کشی.
- لوله‌های انتقال گاز طبیعی.
- محافظ برق.
- upvc برای آب داغ چون تغییر شکل نمی دهد.
گفتنی است گروه صنعتی ناب زیست یکی از برترین تولید کنندگان لوله پلی اتیلن در ایران میباشد.
لوله‌های استیل
لوله‌های استیل بسیار گران هستند. اما آنها قوی ترین و با دوام ترین لوله‌های تأمین آب هستند. آنها می توانند فشار آب بالایی را تحمل کنند، نسبت به بفیه لوله‌ها دم دست ترهستند و هزینه نصب و جابجایی شان کم است. آنها همچنین می توانند به راحتی جوش داده شوند.
مزایا:
لوله‌های استیل بسیار مؤثر هستند. نرخ جریان برای لوله‌های از جنس استیل ضد زنگ بسیار بالاتر از بسیاری از لوله‌های دیگر است. این مساله باعث صرفه جویی در مصرف انرژی می شود. استیل مقاوم است و در برابر عوامل آسیب زا مقاومت خواهد کرد که می توانند لوله‌های دیگر را خراب کنند، مانند ریشه درختان، خطای انسانی و شرایط وخیم آب و هوایی. برخلاف لوله‌های پلاستیکی، لوله‌های استیل کاملا قابل بازیافت هستند.
معایب:
- انتقال حرارت سیال.
- هزینه زیاد تعمیر.
- دشواری تولید به دلیل خاصیت چکش خواری پایین.
موارد استفاده:
- شیرآلات
- سیستم فاضلاب
- خطوط آب صنعتی
- لوله‌های عمیق
- خطوط لوله برای گازهای طبیعی
لوله‌های پروپیلن
بسیار سازگار با محیط زیست و مقرون به صرفه است. می توان از آن به عنوان یک لوله آب سرد استفاده کرد، همچنین می توان از لوله‌های آب داغ استفاده کرد.
مزایا:
- قابلیت تحمل فشار بالا
- قیمت نه چندان زیاد
- تحمل زیاد
- انباشت گرما
- مقاومت در برابر خوردگی
- دیوار داخلی صاف
- ایمن و قابل اطمینان
لوله‌های چدنی
لوله آهنی انتخابی مناسب برای فشارهای بالا و حجم زیاد آب است. از این رو، این لوله‌ها بسیار سنگین هستند و به ویژه نیاز به وسایل حمل و نقل دارند. مقاومت بسيار بالايي در برابر خوردگي دارند. بسيار با دوام هستند. در مکان هایی که قابلیت دسترسی ندارند، نباید این لوله‌ها بکار بروند. بخاطر وزن زیاد این لوله‌ها در طول های کوتاه ساخته می شوند. این مساله باعث افزایش بکارگیری اتصالات می شود.
لوله‌های مسی
مس فلزی مقاوم در برابر خوردگی است. فلزی بادوام (قادر به تحمل 1000psi فشار)،و سبک است. مناسب برای کابری در امتداد طولانی و بدون تکیه گاه.
معایب:
لوله‌های مس نیز از نظر اسیدی بودن آب با مشکلاتی روبرو هستند، بنابراین برای سیستم های لوله کشی که آب را از چاه بیرون می کشد گزینه خوبی نیست.
بیش از پلاستیک هزینه دارد. مس همانند سایر فلزات تا حدودی انعطاف پذیر است، اما لوله‌های پلاستیکی می توانند تقریباً در هر فضایی خم شوند.
لوله‌های بتنی
مزایای لوله‌های بتونی تقویت شده به شرح زیر است:
- مناسب برای انتقال انواع آب.
- نصب آسان و دارای اتصالات انعطاف پذیر.
- می تواند فشار برگشتی و همچنین بارهای وسایل نقلیه که در بالای آن اتفاق می افتد را تحمل کند.
- به دلیل سطح صاف داخلی، اصطکاک کمی وجود دارد.
- در قطرهای مختلف در محدوده مختلف (300-1.500 متر برای نوع اول لوله ؛ 1000-4000 میلی متر برای نوع دوم) در دسترس هستند.
- ضد آب و بادوام هستند، حتی با وجود ترک هایی در لایه‌های پوشش داخلی و خارجی
معایب لوله‌های بتونی تقویت شده به شرح زیر است:
- لازم است با توجه به شرایط خاص پروژه، مطالعات دقیق در مورد اتصالات لوله انجام شود.
- سنگین هستند و این مشخصه در هزینه حمل و نقل و نصب آنها منعکس می شود.
- تعمیر پوشش لوله داخلی و خارجی در صورت آسیب دیدن، دشوار است.
- در ساخت، حمل و نقل و نصب آن نیاز به مراقبت زیادی دارند.
لوله‌های سیمانی
این لوله‌ها از سال 1913 در سراسر جهان مورد استفاده قرار گرفته اند. آنها از مخلوطی از 82-90٪ سیمان و الیاف آزبست 10-18٪ ساخته شده اند. آنها در قطرهایی بین 60 تا 2000 میلی متر در دسترس هستند و می توانند در برابر فشارهای مختلف بین 6-20 فشار جوی مقاومت کنند. این لوله‌ها با اتصالات ویژه جداگانه وصل می شوند.
استفاده از لوله‌های آزبست به منظور انتقال آب آشامیدنی طی دو دهه گذشته به دلیل نگرانی بیشتر در مورد خطرات سلامتی آنها بسیار کاهش پیدا کرده است. با این حال، آنها هنوز هم برای انتقال آب آبیاری و زهکشی بهداشتی مورد استفاده قرار می گیرند.
مزایای لوله‌های آزبست به شرح زیر است:
- در برابر سایش و خوردگی مقاوم هستند، از این رو در مواقعی که شامل آب یا خاک خورنده باشد مفید هستند.
- دارای سطوح داخلی صاف هستند و در نتیجه دارای اصطکاک کم با سیال است.
- نصب و نگهداری آنها آسان است.
- عمده مواد اولیه (سیمان) مورد نیاز برای تولید آنها معمولاً در محل موجود است.
مضرات لوله‌های آزبست به شرح زیر است:
- ماده آزبست مورد استفاده در ساخت لوله‌ها، خطرسرطان را در هنگام حمل و نقل آب برای مصرف انسان نشان می دهد. همچنین در طول ساخت، نصب و نگهداری لوله‌ها یک خطر محسوب می شود.
- لوله‌ها در برابر ارتعاشات ناشی از ترافیک وسایل نقلیه که از روی آنها عبور می کند، مقاومت کمی دارند.
- مقاومت اندکی در برابر شوک ها دارند و باعث خرابی آنها در هنگام بارگیری، حمل و نقل و نصب می شوند.
- اتصالات آن به سختی پیدا می شود.
