دیگ روغن داغ یا بویلر روغن داغ همانطور که از نامش پیداست روغن به عنوان سیالی است که باید در داخل مخزن دیگ گرم شود. در این نوع دیگ ها روغن از داخل لوله‌ها کویل عبور کرده و با حرارتی که در اطراف تیوبهای کویل وجود دارد باعث گرم شدن روغن می شود. یعنی برای ایجاد تبادل گرمایی حاصل از احتراق با انتقال یه روغن حرارتی مخصوص در یک دیگ از این دیگ ها استفاده میشود. در این دیگها با ایجاد سطح انتقال حرارت لازم، گرمای گازهای حاصل از احتراق مشعل به روغن حرارتی در حال گردش منتقل گشته و موجب افزایش دمای آن می گردد.
شاید جای سوال باشد چرا دیگ روغن داغ به جای دیگ بخار؟ جواب این سوال در خواص روغن و آب است. در دیگ آبگرم و دیگ بخار برای رسیدن به دماهای بالا مجبور به بالابردن فشار هستیم. ولی در دیگهای روغن داغ با توجه به خاصیتی که روغن دارد می شود دما را تا 300 درجه بدون افزایش فشار، افزایش داد.
بویلر روغن داغ از یک پوسته و کویل مارپیچی تشکیل شده است. پمپ سیرکوله ای در سیستم وجود دارد برای گردش روغن در داخل کویل به کار برده می شود و همچنین مشعلی که برای گرم کردن روغن داخل کویل ها استفاده می شود.
انواع دیگ روغن داغ
با استفاده از دیگ روغن داغ دستیابی به دمای بالا در فشار کار پایین امکان پذیر می باشد. درجه حرارت کار بویلر روغن داغ معمولا بین 150 الی 300 درجه سانتیگراد می باشد. دماهای کار بالاتر مستلزم استفاده از متریال، تجهیزات و روغن حرارتی مخصوص بوده و با توجه به خطرات و استهلاک بیشتر سیستم توصیه نمی گردد.
دیگهای روغن داغ با توجه به پارامترهای مختلف به انواع مختلفی تقسیم بندی می شوند.
از لحاظ نوع ساخت
دیگهای روغن داغ متناسب با ظرفیت و مشخصات طراحی به دو صورت افقی یا عمودی تولید می گردد که هر دو دارای معایب و مزایای مربوط به خود می باشد. معمولا از دیگهای عمودی بیشتر در ظرفیتهای پایین و یا به دلیل محدودیت فضا استفاده می گردد. همچنین بویلرهای افقی معمولا دارای راندمان بالاتری می باشند.
از لحاظ نوع سوخت مصرفی
گاز سوز، گازوئیل سوز و دوگانه سوز. دیگهای روغن داغ بر اساس سوخت در دسترس در محل نصب به همراه مشعل گازسوز یا مشعل گازوئیل سوز یا مشعل دوگانه سوز (گاز و گازوئیل) یا مشعل سه گانه سوز (گاز، گازوئیل و مازوت) تولید می گردد.
از لحاظ تعداد پاس
تک پاسه، دو پاسه و سه پاسه. منظور از تعداد پاس جابه جایی سیال از ابتدا تا انتهای یک مبدل حرارتی میباشد. در صورتی که ورودی و خروجی مبدل یکسان باشد به آن دوپاسه گفته می شود و اگر سیال سه بار از مسیر مبدل عبور کند سه پاسه گفته می شود.
کاربردهای دیگ روغن
- صنایع چوب: برای سیستمهای خشک کن کاربرد دارد.
- صنایع نساجی: برای گرم کردن ماشین آلات رنگرزی و خشک کن ها استفاده می شود.
- صنایع غذایی: در سرخ کنهای صنعتی به روش گرمای غیر مستقیم و تصفیه روغن.
- صنعت قیر سازی: برای گرم کردن و ذوب کردن مخازن قیر.
- صنایع شیمیایی: جهت تامین گرمای مورد نیاز واکنشهای شیمیایی رنگ پلیمر ترکیبات حلال ها.
- صنعت کاغذ سازی: برای خشک کردن ترکیبات کاغذی به وسیله اتاقک و سیلندرهای خشک‌کن.
کاربردهای دیگر از دیگ روغن داغ
- تامین گرما برای تولیدات چرمی از قبیل چرم مصنوعی
- ادوات و تجهیزات چاپخانه‌ها
- تولید روغن خوراکی
- تصفیه روغن موتور
- گرم کردن اتو کلاو ها
- صنعت رنگ و میکسر ها
- دستگاه‌های درایر (خشک‌کن ها)
مزیتهای بویلرهای روغن داغ نسبت به بویلر بخار
- فشار کاری روغن داغ به نسبت دیگ بخار پایین است.
- خوردگی در دیگهای روغن داغ وجود ندارد
- دیگهای روغن داغ نیاز به تعدیل کننده‌های شیمیایی ندارند
- دیگ روغن داغ در دماهای بالاتر توانایی کارکرد دارد
- روغن در داخل دیگ روغن داغ یخ نمی زند.
- عدم نیاز به اپراتور
- امنیت بالاتر نسبت به دیگ بخار
- هزینه ساخت کمتر از هزینه ساخت دیگ بخار
- دارای راندمان بالاتر نسبت به دیگ بخار
- مزیت عمده این دیگ نسبت دیگ بخار اینست که به دمای بالای کاری در فشار پایین می توان رسید.
- در جه حرارتی که این محصول کار میکند بین 150 تا 300 درجه سانتی گراد است.
- در این سیستم کاهش انتقال حرارت ندارد.
- رسوب گرفتگی ندارد.
- نیازی به دی اریتور منبع کندانس سختی گیر نیست.
- یخ زدگی در زمانی که سیستم خاموش میباشد احتمال ندارد.
- طول عمر بیشتر و ایمنی و اطمینان بالاتر.
- کار کردن با این سیستم راحت تر و نیاز به نگه داری کمتری دارند.
- کارکرد در شرایط با فشار پایین
- ایجاد دمای بالا و بالطبع نیاز به سطح حرارتی کمتر
- عدم احتمال خوردگی (به علت ساختار شیمیایی)
- عدم یخ زدگی در هنگام خاموش بودن دستگاه
- عدم رسوب گرفتگی و بالطبع افزایش راندمان انتقال حرارت
- عدم نیاز به تجهیزات جهت تصفیه و نرم کردن روغن
- عدم نیاز به سیستمهای شیمیایی دوزینگ جهت اصلاح کیفیت شیمیایی روغن
- عدم وجود تلفات حرارتی ناشی از کندانس و فلاش بخار
- عدم وجود تله‌های بخار
- عدم احتمال انفجار ناشی از تراکم گازهای فشرده
- عدم نیاز به دی ایریتور و تانک کندانس
- عدم نیاز به بلودان
- عدم نیاز به خلا شکن
- سهولت راهبری و نیاز به نگهداری کمتر
- کارآیی و صحت کارکرد بالا
- ایمنی و اطمینان بیشتر
- کنترل صحیح دما
- ساختاری با عمر طولانی تر
- عدم وجود ضربه‌های بخار و تله بخار
لازم به ذکر است با توجه به دمای کار بالا در بویلرهای روغن داغ رعایت اصول ایمنی در طراحی و ساخت آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده و هرگونه بی توجهی به پیچیدگیهای فنی و اصول ایمنی آن می تواند موجب ایجاد صدمات جانی و خساراتهای مالی فراوانی گردد.
استانداردهای مورد استفاده برای ساخت بویلرهای روغن داغ
- استاندارد ملی 7911
- استاندارد BS2790 که همان استاندارد BSI می باشد.
- استاندارد EN-BS12953 برای انتخاب متریال از این استاندارد استفاده می شود.
لوازم و اجزای دیگ روغن داغ
- مشعل تمام اتوماتیک استاندارد گاز، گازوئیل و دو گانه سوز باشد.
- یک دستگاه پمپ سیر کوله متناسب با ظرفیت دیگ روغن داغ.
- پرشر سوئیچ جهت تنظیم فشار روغن.
- ترموستات دیجیتالی جهت تنظیم حرارت روغن و حرارت اگزوز
- الکترو پمپ دنده ای برای تزریق روغن به سیستم.
- صافی مخصوص با توری تمام استیل در مسیر برگشت روغن.
- مانومتر روغن استیل جهت ملاحظه فشار سیستم رفت و برگشت روغن داغ.
- ترموتر اروپایی غلاف استیل جهت ملاحظه حرارت سیستم رفت و برگشت روغن داغ.
- لرزه گیر آکاردئونی استیل 304 جهت تنش گیری لوله‌ها از پمپ سیرکوله روغن داغ