کلر زن

روشهای مختلفی برای گندزدایی و ضدعفونی کردن آب و پساب وجود دارند که مهم ترین آنها عبارتند از: استفاده از کلر زن، نصب ازن ژنراتور، استفاده از دی اکسید کلر، برم و اشعه ماوراء بنفش. از بین روشهای ذکر شده کلرزنی آب عمومی ترین و ارزان ترین روش گندزدایی محسوب میباشد.

دو دلیل بسیار مهم که روش کلرزنی آب را نسبت به سایر روشهای گندزدایی و استریل متمایز می کند، یکی ارزان بودن و قابل دسترس بودن کلر و دیگری اثر ابقایی و کلر آزاد باقی مانده در آب پس از ضدعفونی و گندزدایی است. به همین دلیل کاربرد وسیع تری نسبت به سایر روش های گندزدایی دارد. کلرزنی با هدف کنترل و از بین بردن عوامل بیماری زا، تخم انگل ها، حذف یا تقلیل رنگ و از بین بردن عوامل تولید طعم و بو، کنترل میکروارگانیسم‌های مزاحم، جلوگیری از رشد عوامل میکروبی در شبکه‌های آب‌رسانی در آب انجام می شود.

چنانچه از گاز کلر جهت گندزدایی استفاده شود آنرا پکیج کلرزن گازی و در صورتی که از کلر مایع جهت ضدعفونی کردن استفاده شود آنرا هیپوکلریناتور یا کلریناتور مایع می نامند.

کلر معمولا به دو صورت کلر مایع (هیپو کلریت سدیم، آب ژاول) و پودر کلر (کلر جامد، هیپوکلریت کلسیم یا پرکلرین) جهت ضد عفونی مورد استفاده قرار می گیرد. در پکیج‌های تزریق، کلر به صورت محلول مایع به آب تزریق می‌شود. کلر مایع نسبت به گازش ایمن‌تر و کار با آن آسان‌تر است. گاز کلر ماده‌ای سمی و خطرناک است، بنابراین برای استفاده از این نوع دستگاه‌ها باید نکات ایمنی لازم را رعایت کرد.

دستگاه کلر زن چیست؟

سیستمی است هوشمند که با تزریق کلر به آب، به طور مداوم از پاکیزگی، شفافیت و سلامت آن محافظت نموده یا با تزریق گاز کلر یا پرکلرین به فاضلاب مانع از رشد باکتری‌ها، ویروس‌ها و گندزدایی آنها میشود. کلر زن‌های اتوماتیک با سنجش مستمر سطح کلر موجود در آب، میزان مورد نیاز ماده ضد عفونی کننده برای گندزدایی را به طور دقیق محاسبه و تزریق می کنند.

کلرزن دستگاهی است برای تزریق کلر مایع یا گاز کلر برای تصفیه آب و فاضلاب؛ این دستگاه شامل مجموعه تجهیزاتی است که با استفاده از دوزینگ پمپ مقدار معینی کلر را به یک مخزن و از آنجا به سیال یا فضای مورد نظر برای از بین بردن بو، باکتریها و ویروسها تزریق می کند. آب چاه‌های مسکونی اغلب حاوی باکتری‌ها، بو و مواد معدنی مضر مانند آهن و منگنز هستند. برای از بین بردن این آلودگی‌ها، می‌توان از سیستم کلرزنی استفاده کرد.

اولین قدم در انتخاب سیستم کلرزنی، آزمایش آب چاه است. آزمایش آب، میزان مواد معدنی، قلیاییت و pH آب را مشخص می‌کند. PH آب مهم است زیرا هرچه PH بیشتر باشد، کلر بیشتری برای ضدعفونی آب لازم است.

تزریق کلر رایج‌ترین روش ضدعفونی آب و از بین بردن باکتری‌های بیماری‌زاست، اما دوز طبیعی آن باعث از بین رفتن همه ویروس‌ها، باکتری‌ها یا کرم‌ها نمی‌شود. برای از بین بردن کامل آلودگی‌های آب، می‌توان از سیستم کلرزنی همراه با فیلتراسیون استفاده کرد.

کاربردهای دستگاه کلر زن

• کلرزنی یکی از متداول‌ترین روش‌های گندزدایی و تصفیه آب‌های آشامیدنی برای مصرف ایمن آب است.
•  دستگاه کلر زن بمنظور تصفیه استخرهای شنا که مکان مناسبی برای رشد باکتری‌ها، سایر میکروارگانیسم‌ها و مانع شیوع بیماری‌های ناشی از آلودگی آب هستند، استفاده میشود.
• جلبک‌ها نیز می‌توانند در استخرهای شنا رشد کنند و باعث ایجاد مشکلاتی مانند بوی بد، کاهش شفافیت آب و حتی مسمومیت شوند. دستگاه کلرزن جلبک‌ها را از بین برده و از رشد مجدد آنها جلوگیری می‌کند.
• آب چاه‌های آب اغلب حاوی باکتری‌ها و مواد معدنی هستند که می‌توانند باعث ایجاد بوی نامطبوع در آب شوند. کلرزن باکتری‌ها را از بین برده، مواد معدنی را اکسید نموده که باعث از بین رفتن بوی آب و فاضلاب می‌شود.
• ضد عفونی کردن آب مصرفی ورودی به برج خنک کننده
• تصفیه آب ورودی به دستگاه های اسمز معکوس جهت جلوگیری از گرفتگی ممبرانهای RO بدلیل گرفتگی و فولینگ میکروبی
• اکسیداسیون و حذف آهن، منگنز، آمونیاک و سولفید آب
• کاهش BOD موجود در آب یا پساب
• کنترل پدیده بالکینگ در تصفیه بیولوژیکی فاضلاب
• ضدعفونی و گندزدایی آب مصرفی کشتارگاه ها، دامداریها، دامپروریها
• از بین بردن رنگ، زیرا کلر خاصیت رنگبری دارد.
• تزریق کلر مایع و مواد شیمیایی جهت از بین بردن کلیفرم ها در خروجی پکیج تصفیه فاضلاب

علاوه بر کاربردهای ذکر شده، پکیج تزریق کلر در کاربردهای دیگری مانند تصفیه آب صنعتی، آبیاری و کنترل آفات نیز استفاده می‌شود.

مزایای سیستم کلر زن

• باکتری ها و ویروس ها را تا حد بی خطر کاهش می دهد.
• موجودات دریایی و رشد لجن در سیستم های تغذیه شده با آب را کنترل کنید.
• ضد عفونی فاضلاب و پساب های صنعتی و سیستم های خنک کننده آب
• کاهش COD در سوپرناتانت هضم فاضلاب و فیلترهای لجن و کنسانتره
• از بین بردن سیانیدها و سایر مواد شیمیایی قابل اکسیداسیون در آبهای فرایند صنعتی
• تولید pH مساعد کلر برای استخر می‌باشد.
• کنترل باکتریهای لژیونلا و بیماری لژیونر
• هزینه مقرون بصرفه برای حمل و نقل، ذخیره و انتقال کلر
• در برابر باکتریها، قارچ ها و ویروس ها بسیار مؤثر است.
• اثر ماندگار پس از ساعت ها تا روزها
• مصرف کم انرژی
• هیچ ضرری برای محیط زیست ندارد، عدم آلودگی ناشی از حمل و نقل کلر، عدم آلودگی هنگام بروز نشتی
• عدم نیاز به دانش یا مهارت خاص برای استفاده
• دستگاه کلر زن می‌تواند سال‌ها بدون نیاز به تعمیر یا نگهداری استفاده شود.
• این دستگاه با قیمت مناسب و مقرون به صرفه ارائه میشود.

دستگاه کلر زن مایع

هیپوکلریناتور دستگاهی است با ظرفیتهای مختلف از 5 لیتر 5 بار تا 135 لیتر 2000 بار که پس از محلول سازی، کلر را بصورت مایع درون سیال تزریق میکند و به آنها دستگاه کلریناتور مایع نیز می‌گویند. با توجه به اینکه قیمت این مدل نسبت به کلرزن های گازی مناسب تر است لذا کاربری بیشتری در گندزدایی و ضدعفونی کردن آب دارند.

دستگاه کلر زن مایع بیشتر برای کلرزنی اجتماعات کوچک، کارگاهها و کارخانجات، استخرهای شنا و کلرزنی پساب تصفیه شده پکیج های فلزی تصفیه فاضلاب کاربرد دارد.

کلرزن گازی

سیستم های کلریناتور گازی اغلب برای حذف آلودگی آب در مکانهایی که میزان مصرف آب زیاد است، استفاده می شود. کلر گازی که در مخازن کلر تحت فشار پر شده است، با استفاده از وسایل و لوازم جانبی مناسب، در دوزهایی به آب اضافه می شود و در نتیجه ضد عفونی می شود. گاز کلر تقریبا 100% خالص است. بنابراین، فضای کمتری اشغال نموده و نسبت به کلر مایع مقرون به صرفه است.

با این وجود، داشتن کلر در حالت گاز در محیط می تواند خطرات مهمی برای سلامتی انسان به همراه داشته باشد. بنابراین باید اقدامات ایمنی لازم انجام شود و ماده با احتیاط مورد استفاده قرار گیرد. در تصفیه خانه آب روستاها و شهرها  که میزان مصرف آب زیاد است، سیستم های کلریناتور گازی معمولاً ترجیح داده می شود.

مهمترین تجهیزات و اجزای کلر زن گازی عبارتند از:

1. مخزن نگهداری گاز کلر
2. تنظیم کننده های خلا
3. کلریناتور
4. انژکتورها
5. بوستر پمپ
6. فیلترها و لوازم جانبی
7. ابزار اندازه گیری کلر باقیمانده
8. آشکارسازهای نشت گاز کلر
9. شیرآلات
10. شیلنگهای ارتباطی انعطاف پذیر
11. تجهیزات ایمنی

برای نصب کلرزن گازی باید از ابزارها و راه کارهای مناسب استفاده شود. برای مثال قبل از مونتاژ، روغن کاری اجزا توسط گریس سیلیکون باعث می شود اجزا بعد از مدت زمان کار طولانی به راحتی از یکدیگر جدا شوند. وازلین برای روانکاری اجزای سیستم کلریناتور مناسب نیست.

تزریق گاز کلر محدود است و در دمای اتاق، حجم ثابت گاز کلری که در ساعت از یک سیلندر کلر تحویل داده می شود نباید بیش از 1% از محتوای اصلی باشد. در غیر این صورت اتلاف انرژی ناشی از تبخیر کلر ممکن است خطر یخ زدن سیلندر را ایجاد کند. در نتیجه، حداکثر نرخ به عنوان مثال یک سیلندر 65 کیلوگرم 650 گرم Cl₂/h است.

با توجه به این مسائل پیچیده، سرمایه گذاری در سیستم کلرزنی گازی خریدی هوشمندانه و ضروری برای بسیاری از کاربردها است. برخی از این کاربردها عبارتند از:

• بهبود طعم، ایمنی و بوی آب آشامیدنی
• ضدعفونی آب و فاضلاب فرایندهای صنعتی
• حذف جلبک و کنترل لجن
• ضد عفونی کردن آب استخرها
• ضد عفونی کردن فاضلاب تصفیه شده

مکانیزم عملکرد کلریناتور گازی

در هر یک از حالات ذخیره سازی، کلر به شکل مایع متراکم شده است و با خروج از سیلندر، دوباره به حالت گاز منبسط می شود. هر گاه ماده ای از حالت مایع به گاز تبدیل شود، گرما مورد نیاز است. بایستی بدانید که گرمایی که با تغییر حالت کلر در سیلندر جذب می شود از هوای اطراف می آید. اگر کلر خیلی سریع از سیلندر خارج شود، دمای هوای اطراف مخزن کاهش می‌یابد. درنتیجه باعث یخ زدگی و کاهش جریان گاز می‌شود. برای جلوگیری از یخ زدگی، نرخ تخلیه نباید بیشتر از 350 پوند گاز در روز برای یک سیلندر 100-150 پوندی باشد.

اگر سیلندرهای مرتبط با کلریناتور در طول زمان وزن شوند، میتوان نرخ خوراک کلر را تعیین کرد. بدین ترتیب از اضافه‌سازی غلظت مناسب کلر به آب اطمینان حاصل میشود. توجه داشته باشید که سیلندرها مربوط به کلریناتورهای گازی بوده و ارتباطی با هیپوکلریناتورها ندارند.

سیلندرهای گاز کلر مطابق شکل زیر به یک کلکتور نصب می شوند و سیستم به گونه ای تنظیم می شود که گاز کلر به طور همزمان از تمام سیلندرها تهیه می شود. برای اتصال سیلندرها به خط اصلی از لوله‌های مسی انعطاف پذیر استفاده می‌شود.

برای هدایت گاز کلر در دستگاه کلر زن گازی از لوله های فلزی و پلاستیکی استفاده می شود. در محدوده فشار بیش از حد استفاده از لوله های فلزی بدون درز الزامی است، لیکن در محدوده خلاء عمدتا لوله های پلاستیکی نصب شده اند. لوله های فشار بالا و حتی لوله های مسی انعطاف پذیر می بایست در جهت واحد اندازه گیری رو به بالا اجرا شوند چرا که ممکن است قطرات میعانات به داخل سیلندر برگردد و در نتیجه تغییرات دما ممکن است گاز کلر درون دستگاه کلر زن گازی را به کلر مایع تبدیل نماید.

برای جلوگیری از این پدیده درون پکیج تزریق گاز کلر می بایست دمای محیط را یکنواخت کرد در صورتی که شرایطی برای یکنواخت کردن دمای محیط وجود ندارد باید شیر کاهنده فشار نصب گردد.

معایب دستگاه های کلرزن

کلر باقیمانده توسط دستگاه تزریق کلر در اثر ترکیب با مواد آلی موجود در آب تولید ترکیباتی سمی موسوم به تری هالومتان ها را می کند که اکثر متخصصان بر سرطان زا بودن این ترکیبات باور دارند. کلرزن باعث از بین رفتن میکروارگانیسم های موجود در آب می‌شود. این در حالی است که لاشه این میکروارگانیزمها در آب باقی می‌مانند و ممکن است خود منبع آلودگی شوند.

تماس کلر با پوست و موی انسان ممکن است باعث ایجاد حساسیت، ریزش مو، خشکی پوست؛ آسم و مشکلات دیگر گردد. قسمتی از میکرو ارگانیسمها همانند کریپتوس یرودیوم با کلرزنی از بین نمیروند. در موقع مصرف آب آشامیدنی باید کلر باقیمانده آن حذف گردد تا باعث مشکلات در انسان نگردد.

از مهمترین موانع برای استفاده از کلر زن به منظور گندزدایی آب، تولید مواد کلردار آلی است؛ که جزو آلاینده‌ها هستند و بعضی نیز جزء ترکیبات سمی می‌باشند. آبی که به آن کلر تزریق شده حاوی فنل یا ترکیبی از آن می باشد و باعث ایجاد ترکیبات سمی با بو و مزه زننده می‌شود.

اشکال دیگر پکیج تزریق کلر، تولید تری‌ها‌لومتانها می‌باشد. ترکیب نگران کننده و خطرناک اصلی کلروفرم می‌باشد که از واکنش هیپوکلرو اسید با ماده آلی حل شده در آب تولید می‌شود. کلروفرم در انسان، باعث سرطان کبد می‌شود؛ برای جلوگیری از این خطرات، برخی از کشورها از ازن ژنراتور یا دی‌اکسید کلر برای گندزدایی استفاده می‌کنند، زیرا با این عوامل گندزدا کلروفرم تولید نمی‌شود یا به میزان ناچیز تولید می‌گردد.

تصفیه فاضلاب با دستگاه کلریناتور

کلرزنی رایج ترین روش ضد عفونی فاضلاب است و قبل از تخلیه در رودها، رودخانه‌ها یا اقیانوس ها از مواد ضد عفونی کننده بیماری ها استفاده می شود. یک سیستم ایده آل کلر زن، آن را با غلظت 0.3-0.5 میلی گرم در لیتر تهیه می کند.

کیت های آزمایش ساده، معمولاً کیت تست رنگ سنجی DPD (به اصطلاح به این دلیل که دی متیل فنیلن دی آمین واکنش رنگ ایجاد می کند)، برای تست نقطه شکست و مانده کلر در سیستم های خاص پکیج تزریق کلر موجود است.

فواید کلر زن در تصفیه فاضلاب

فواید مهم کلر در تصفیه فاضلاب با پکیج تزریق کلر در زیر ذکر شده است.

• ضد عفونی
• کنترل بو و جلوگیری از سستی
• کمک به برداشتن تفاله و چربی
• کنترل انبوه لجن فعال
• تثبیت لجن فعال زباله قبل از دفع
• شستشوی هوای ناپاک
• از بین بردن سیانیدها و فنل ها
• برداشتن آمونیاک

کلر را می توان در ضد عفونی فاضلاب به عنوان عنصر کلر (گاز) یا به عنوان یک ترکیب کلر مانند محلول مایع هیپوکلریت سدیم یا هیپوکلریت کلسیم جامد در گندزدایی استفاده کرد. کلر عنصری (گاز کلر) به طور کلی مقرون به صرفه ترین گزینه است، اما فاکتورهای دیگری نیز باید در نظر گرفته شوند.

محاسبه ظرفیت کلر زن

انتخاب صحیح اجزای مناسب سیستم تزریق کلر از جمله پمپ تزریق، مخزن آماده سازی محلول کلر و همچنین بهره برداری قابل قبول این سیستم ها، نیازمند محاسبه دقیق پارامترهای این سیستم است. کلر ترکیب شده، مقدار کلری است که صرف اکسیداسیون و ترکیب با میکروارگانسیم های موجود در آب و ضدعفونی آب می شود. کلر ترکیب شده عملاً خاصیت ضدعفونی کنندگی بسیار پایینی دارد.

مقدار کلر ترکیب شده = کلر تزریق شده واقعی – کلر باقیمانده بعد از 30 دقیقه (هر یه بر اساس میلیگرم بر لیتر)

کلر آزاد هنوز واکنشی با مواد خارجی نداشته و در صورت ورود میکروارگانیسم ها به آب می تواند با آنها ترکیب شده و آنها را از بین ببرد. کلر آزاد کاملاً خاصیت ضدعفونی کنندگی داشته و میزان آن در آب یک پارامتر بسیار مهم برای سنجش اثربخشی ضدعفونی به شمار می رود. از مقدار کلر ترکیب شده، می توان برای محاسبه میزان تزریق مورد نیاز کلر که در بخشهای آتی به آن پرداخته می شود، استفاده نمود.

محاسبه زمان – غلظت برای تماس کلر

مفهوم زمان تماس در واقع حاصلضرب غلظت کلر در مدت زمان تماس کلر با آب است و با واحد دقیقه – میلیگرم بر لیتر بیان می شود. مقدار مجاز زمان تماس برای ضدعفونی کامل آب آشامیدنی به سه پارامتر مهم میزان کلر موجود در آب، دمای آب و مقدار pH آب بستگی دارد.

زمان – غلظت مورد نیاز (min.mg/lit) = میزان کلر باقیمانده بعد از 30 دقیقه (میلیگرم در لیتر) * زمان تماس کلر با آب (دقیقه)

مدت زمان تماس کلر با آب می تواند در مخزن و یا سیستم لوله کشی بوده و لازم است تا به درستی اندازه گیری و در این فرمول مورد استفاده قرار گیرد. طبق توصیه سازمان جهانی بهداشت، جهت حصول اطمینان از ضدعفونی مناسب، مقدار پارامتر حداقل زمان – غلظت می بایست 15 دقیقه – میلیگرم بر لیتر در pH کمتر از 8 باشد.

مدت زمان ماند آب در مخزن ذخیره (دقیقه) = حجم مخزن (متر مکعب) / حداکثر دبی آب خروجی از مخزن (متر مکعب/دقیقه)

زمان تماس با میکروارگانیسم ها در کلر زن

زمان تماس (احتباس) در کلر زن عبارت است از دوره زمانی بین ضدعفونی کننده و زمان استفاده از آب (جدول 1). تعامل طولانی بین کلر و میکروارگانیسم ها منجر به یک فرآیند ضد عفونی مؤثر می شود. زمان تماس کلر با سیال در سیستم کلر زن با توجه به غلظت کلر، نوع پاتوژنهای موجود، pH و دمای آب متفاوت می باشد. زمان تماس باید در شرایط دمای کم آب یا pH بالا (قلیایی) افزایش یابد.

در دستگاه کلریناتور مخلوط کردن کامل کلر و آب ضروری است و اغلب برای دستیابی به زمان تماس مناسب، مخزن نگهدارنده لازم است. در یک سیستم چاه، مخزن نگهدارنده با حداقل اندازه با ضرب کردن ظرفیت پمپ در عدد 10 تعیین می شود.

به عنوان مثال، یک پمپ 5 گالن در دقیقه به مخزن نگهدارنده 50 گالن نیاز دارد. مخازن فشار برای این منظور توصیه نمی شود زیرا آنها معمولاً دارای یک ورودی/خروجی ترکیبی هستند و تمام آب از داخل مخزن عبور نمی کند.

جدول 1. محاسبه زمان تماس در دستگاه کلر زن

دستورالعمل نصب و استفاده از دستگاه کلرزن

• مخزن پلی اتیلنی را تا ارتفاع 15 سانتیمتر مانده به بالای مخزن از آب پر کنید.
• به مقدار لازم پودر پرکلرین را در داخل آن بریزید. مقدار پودر پرکلرین مورد نیاز از فرمول زیر بدست می آید:

(1 / 0.7)×(5 – 3 ppm / 1,000,000) × (حجم آب تولیدی (لیتر) / روز) = وزن مورد نیاز پرکلرین (کیلوگرم)

• میکسر دستگاه را روشن کرده، اجازه دهید 10 دقیقه محلول مخلوط شود، سپس همزن را خاموش نمایید.
• حداقل 10 دقیقه اجازه دهید تا آهک تشکیل شده ته نشین شود.
• در دستگاههای تک مخزنه محلول کلر آماده تزریق میباشد.
• در دستگاههای دو مخزنه با باز کردن شیر واسط، محلول در مخزن تزریق پر شده و قابل استفاده می باشد.
• جهت راه اندازی، بر روی دوزینگ پمپ درجه تنظیم دبی روی حداکثر گذاشته شود و پس از جریان یافتن محلول کلر در لوله خروجی ولوم تنظیم روی درجه الزم تنظیم شود. درجه تنظیم را وقتی که پمپ در حال کارکردن باشد، باید کم وزیاد کرد در غیر این صورت به آن آسیب می رسد.

مراحل نصب کلرزن

1. دستگاه، در مکان مناسبی قرار داده شود.
2. برق دستگاه به برق شهر وصل گردد.
3. به لوله آب یک بوشن 3/4 اینچ وصل گردیده و سپس انژکتور تزریق به آن بسته شود.
4. یک شیر جهت تامین آب دستگاه به نزدیکی دهانه مخزن کشیده شود.

دستورالعمل نگهداری سیستم کلر زن

1. مخزن دستگاه حداقل هفته ای یک بار تمیز گردد.
2. حداقل هر ماه یکبار دستگاه سرکه شویی گردد (یک لیوان سرکه توسط پمپ مکش شده سپس 10 دقیقه در داخل پمپ و مسیر تزریق بماند تا رسوبات را پاک نماید.)
3. از وارد کردن ضربه به قسمت های مختلف دستگاه به خصوص انژکتورها و میله همزن خودداری گردد.
4. پیچ دبی را فقط در حالتی که دستگاه روشن می باشد تنظیم نمایید.
5. ظاهر دستگاه را حداقل هفته ای یکبار تمیز نمایید.
6. در صورت وجود رسوبات بر روی دستگاه بخصوص هد و انژکتورها آن را با سرکه و یا اسید کلریدریک رقیق (20%- 25%) شستشو بدهید.
7. در صورتیکه دستگاه بیشتر از چند ساعت در روز از سرویس خارج شود، قبل از شروع تزریق مجدد محلول کلر، مسیر تزریق و رانش لوله اصلی آب می بایست با پمپاژ آب خالی شستشو شود.
8. در صورتیکه دستگاه بیشتر از یک روز از سرویس خارج می گردد باید سرکه شویی شود.
9. اگر تغذیه از چند مسیر انجام میشود، از برگشت مواد از مسیرهای فرعی به انشعاب اصلی ممانعت شود.
10. فاصله سوپاپ مکش تا کف مخزن ذخیره محلول کلر باید حداقل 25 سانتیمتر باشد تا از ورود رسوبات کف مخزن به داخل سیستم جلوگیری شود.
11. محلول کلر حین تزریق نباید با مواد دیگری مخلوط شود.
12. با توجه به اینکه غالب هیپوکلریناتورها در کنار چاههای آب نصب میشوند، بهتر است برق آب چاه و پمپ تزریق کلر به گونه ای به هم وصل شوند تا در زمانهایی که طی شبانه روز عملیات پمپاژ با کنترل اتوماتیک انجام میشود، عملیات تزریق محلول کلر آماده از مخزن دوم نیز به مقدار لازم انجام شود و در نتیجه نیازی به وجود اپراتور مقیم و دائمی برای دستگاه نخواهیم داشت. در غیر اینصورت بطور مرتب می بایست بنا به نیاز یک نفر بهره بردار دستگاه و پمپ تزریق را در ساعات مختلف روز روشن و خاموش نماید.

عوامل مهم موثر در گندزدایی با کلر

1. غلظت کلر: با بالا رفتن میزان غلظت کلر توان گندزدایی آن افزایش می یابد.
2. زمان تماس کلر با آب: با افزایش زمان تماس کلر با آب، تاثیر گندزدایی کلر بیشتر میشود و لذا به غلظت کلر کمتری نیاز خواهد بود.
3. PH آب: با افزایش PH آب تاثیر گندزدایی کلر کمتر میگردد . لذا به غلظت کلر بیشتری نیاز می باشد.
4. دمای آب: با افزایش دمای آب، تاثیر گندزدایی کلر بیشتر میگردد . لذا به غلظت کلر کمتری نیاز است.
5. مواد خارجی موجود در آب: با افزایش کدورت آب (به دلیل امکان تماس کمتر کلر با میکروارگانیسم ها) تاثیر گندزدایی کلر کمتر میشود لذا به غلظت کلر بیشتری نیاز می باشد.

اندازه گیری میزان کلر توسط کیتهای کلرسنجی (DPD , OTO)

5 قطره از محلول OTO را داخل کیت کلرسنجی ریخته سپس آن را تا خط نشان با آب پر نمایید درب آن را ببندید. با معکوس کردن کیت، محلول را بهم بزنید. بر حسب میزان غلظت کلر، رنگ محلول فوق از زرد کمرنگ تا زرد پررنگ تغییر می نماید. با مقایسه رنگ ایجاد شده با رنگ روی بدنه کیت میتوان میزان کلر باقی مانده کل را برحسب میلیگرم در لیتر قرائت نمود.

یک عدد قرص را در داخل کیت DPD انداخته سپس آن را تا خط نشان با آب پر نمایید و درب آن را ببندید. با معکوس کردن کیت، محلول را بهم بزنید. برحسب میزان کلر، رنگ محلول فوق از قرمز پر رنگ تغییر می نماید. با مقایسه رنگ ایجاد شده، با رنگ روی بدنه کیت DPD میتوان میزان کلر باقی مانده کل و یا آزاد را به میلیگرم در لیتر محاسبه نمود.

طریقه تنظیم میزان کلر آب

طبق استاندار شماره 1011 ایران (ویژگیهای میکروبیولوژیکی آب) میزان کلر آزاد باقیمانده در انتهای شبکه آبرسانی در شرایط عادی 0.5 تا 0.8 میلیگرم در لیتر میباشد و این زمانی است که زمان تماس کلر با آب حداقل 30 دقیقه، PH آب مابین 6.5 تا 9 و کدورت آب حداکثر 5NTU باشد. لذا میزان تزریق توسط کلر زن را طوری تنظیم نمائید که کلر باقیمانده آزاد مابین 0.5 تا 0.8 باشد و این در صورتی است که شبکه آبرسانی ما شرایط فوق را دارا باشد.

جهت افزایش و یا کاهش میزان کلر تزریقی به شبکه آب میتوان با چرخاندن پیچ دبی پمپ تزریق (فقط در زمان روشن بودن پمپ) از صفر تا 100% میزان تزریق را افزایش داد و یا برعکس. در صورت عدم جوابگو بودن پیچ دبی میتوان با کم و یا زیاد ریختن پودر کلر، به داخل مخزن پلی اتیلن میزان تزریق کلر را تنظیم نمود.

قیمت کلر زن

پر فروش ترین پکیج های کلرزن شامل حجم های 5 لیتر 8 بار، 10 لیتر 10 بار  و 30 لیتر 5 بار میباشد که رنج قیمتی آنها از 184.000.000 ریال آغاز و تا 4.500.000.000 ریال برای کلر زن گازی ادامه دارد. آیتم های تاثیرگذار در قیمت نهایی پکیج کلر زن عبارتند از:

1. نوع پمپ (ایرانی شامل پمپیران، موتوژن و خارجی شامل اینجکتا، سکو، اتاترون) میباشد که قطعا در صورت استفاده از پمپ های خارجی قیمت نهایی پکیج تزریق کلر بالاتر خواهد بود.
2. دبی پمپ تزریق (از 5 لیتر تا 135 لیتر)
3. فشار کاری پمپ (از 7 تا 2000 بار)
4. نوع میکسر (دستی یا الکتریکی)
5. حجم مخزن پلی اتیلن (از 150 تا 5000 لیتر)
6. قیمت دستگاه کلرزن با جنس شاسی استیل نسبت به کلرزن با شاسی گالوانیزه بالاتر می باشد.
7. مشخصات سفارشی تابلو برق

دستگاه های کلریناتور اغلب به صورت سفارشی طراحی و ساخته میشوند لذت پیشنهاد میشود برای دریافت لیست قیمت دقیق و بروز کلر زن حتما با همکاران من در واحد فروش تماس بگیرید.

معرفی ماده کلر

گاز کلر یک گاز با رنگ زرد سبز است که در شرایط نرمال دما و فشار، سنگین تر از هواست. این ماده به عنوان یک ماده اکسید کننده سریع عمل می کند، با طعم و بو از نظر ارگانیک عمل می کند و باقیمانده کلر آزاد ایجاد می کند. کلر ماده ضد عفونی کننده باکتریایی خوبی است که جهت از بین بردن باکتری ها و در حقیقت گندزادیی به زمان تماس کوتاه تا متوسط نیاز دارد. در علم شیمی این موضوع به خوبی درک شده است که بیش از 200 سال کلر برای ضد عفونی استفاده شده است.

سیستم های آب عمومی از کلر به صورت گازی استفاده می کنند که برای مصارف خانگی بسیار خطرناک و گران است. سیستم های خصوصی از کلر مایع (هیپوکلریت سدیم) یا کلر خشک (هیپوکلریت کلسیم) استفاده می کنند. برای جلوگیری از رسوب سختی در تجهیزات، تولید کنندگان توصیه می کنند هنگام تهیه محلول های کلر از آب نرم، تقطیر شده یا ضد آب در کلر زن استفاده کنند.

کلر در دستگاه کلرزن ممکن است به یکی از اشکال زیر در دسترس باشد:

• گاز کلر Cl2
• کلرامین NH2 Cl و NHCl2
• پرکلرین High Test Hypochlorit) H. T. H)
• دی اکسید کلر Clo2