منهول پلی اتیلن

منهول پلی اتیلن بعنوان پرکاربردترین نوع منهول فاضلاب، سازه ای است عمودی، آدم رو و آب بند از جنس پلی اتیلن که برای دسترسی به تاسیسات زیر زمینی استفاده میشود. حداقل قطر آن می بایست 500 میلیمتر باشد چرا که یک فرد باید بتواند از درون آن عبور کرده و به زیر زمین حرکت کند.

منهول به همان معنی آدم رو است. با استفاده از منهول فاضلاب خطوط لوله فاضلاب به یکدیگر متصل میشود و نقش مهمی در هدایت سیالات در مسیر دارد. با پیشرفت‌های زیادی که در جهت تولید مواد صورت گرفته است در نحوه ساخت و نصب منهول‌های فاضلابی نیز پیشرفت‌هایی چشمگیری انجام شده است.

مهمترین تغییر در ساخت منهول‌های تاسیسات استفاده از مواد پلیمری بخصوص پلی اتیلن بوده است. منهول پلی اتیلن به دلیل آب بندی کامل شبکه و عدم نفوذ فاضلاب و آب‌های زیر زمینی و بالعکس در انواع پروژه‌های فاضلابی کاربرد بسیار زیادی دارد. از دیگر متریال مورد استفاده در ساخت منهول‌ها کامپوزیت، بتن، آجر و فایبرگلاس می‌باشد. این نوع آدم روها نیز در شبکه‌های جمع آوری یا انتقال فاضلاب در سایتهای مختلف صنعتی و شبکه‌های مختلف شهری کاربرد دارند.

منهول پلی اتیلن چیست؟

یک سازه پلاستیکی عمودی است که برای استفاده در زیر زمین و به عنوان جزئی از شبکه‌های تاسیسات زیر زمینی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سازه برای دسترسی به شبکه فاضلاب و مخابرات و حوضچه‌های شیرآلات و… استفاده می‌شود. منهول پلی اتیلن معمولاً برای دفن شدن در زیر زمین طراحی می‌شود و به دلیل استحکام و مقاومت بیشتر از مواد پلی اتیلنی ساخته می‌شود. 

منهول پلی اتیلنی نوعی آدمرو آماده است که با توجه به روش تولید به دو نوع پلاستیکی که با روش روتیشنال و یا روتاری تولید می‌شود. این محصول به دو نوع کلی آدمرو پلی اتیلن تکجداره و منهول پلی اتیلنی دوجداره تقسیم بندی می‌شود. این مدل دارای جنس بدنه کاروگیت، کورتیوب، کورلس تیوب و یا اسپیرال می‌باشد. دارای دو عدسی کف و فوقانی بوده و پله دسترسی درون آن تعبیه شده است.

منهول پلی اتیلن می‌تواند در نصب لوله‌های پلی اتیلن فاضلابی، لوله‌های پلی اتیلن پوشش کابل برق و سایر لوله‌ها و کابل‌ها مورد استفاده قرار گیرد. خواص پلی اتیلن باعث شده که روند استفاده از آنها سیر صعودی داشته باشد بطوریکه هم اکنون در اروپا بیش از 80 درصد منهول‌های مورد استفاده در پروژه‌های اخیر از این نوع بوده است.

مشخصات فنی منهول پلی اتیلن

• متریال مورد استفاده در ساخت بدنه و عدسی ها: پلی اتیلن با دانسیته بالا (HDPE)
• مقاومت در برابر مواد شیمیایی بالا
• مقاومت در برابر نور UV خورشید: فوق العاده
• روش تولید: یکی از سه روش تزریق پلاستیک، قالب گیری دورانی پلی اتیلن با گرید 3840 یا اکسترود نمودن پلی اتیلن پایپ گرید.
• حداقل قطر 600 و حداکثر 3000 میلیمتر می باشد.
• حداقل ارتفاع منهولهای پلی اتیلنی 1 و حداکثر آن 12 متر می باشد.
• ضخامت بدنه آنها از 8 میلیمتر برای منهول پلی اتیلن تکجداره آغاز و تا 12 سانتیمتر برای منهول کاروگیت قطر 3 متر ارتفاع 12 متر ادامه دارد.
• محدوده وزنی آنها بین 50 کیلوگرم تا 3 تن متغیر می باشد. ولی در هر صورت نسبت به نمونه های بتنی در ابعاد مشابه بسیار سبک تر هستند.
• مقاومت مکانیکی بسیار بالا مخصوصا در نمونه های کاروگیت
• محدوده دمای کاری 40- تا 68+ درجه سانتیگراد
• نوع اتصالات ورودی و خروجی استاندارد و از انواع لوله های تحت فشار و کاروگیت پلی اتیلن یا موفه
• سایز لوله های ورودی و خروجی از 63 تا 1600 میلیمتر بسته به نوع سازه بدنه منهول پلی اتیلن
• دارای یک دریچه بازدید بهمراه درپوش جهت جلوگیری از سقوط موجودات زنده
• ساخت بر ساس استانداردهای بین‌المللی مانند ISO, EN, ASTM یا استانداردهای ملی ایران (ISIRI).
• طول عمر در صورت طراحی صحیح و رعایت دستورالعملهای بهره برداری 50 سال برآورد می گردد.

مزایای منهول پلی اتیلن

• با توجه به انعطاف پذیری ذاتی پلی اتیلن و خاصیت ضربه پذیری آن، منهول‌های ساخته شده از پلی اتیلن مقاومت بالایی در برابر ضربات وارده در حین حمل و نقل و یا پروسه نصب برخوردارند.
• به علت کمتر بودن چگالی پلی اتیلن در مقایسه با بتن، وزن منهول‌های پلی اتیلن در مقایسه با مدل بتنی با کاربری یکسان، بسیار پایین تر و کمتر است. در زمین‌های باتلاقی و شنی که امکان زیرسازی مناسب برای آدمروهای سنگین وجود ندارد و بعلت سستی زمین امکان نشست منهول وجود دارد، این مدل هم به علت وزن پایین از خطر نشست و فرو رفتن در زمین کاملا مصون می‌باشد.
• پلی اتیلن بعلت طبیعت خنثی خود از مقاومت بسیار خوبی در برابر مواد شیمیائی مختلف داراست.
• قابلیت شکل دهی بالا و گوناگونی ساختار.
• مقاومت در برابر اشعه UV که باعث می‌شود در خطوطی که نیاز است روی زمین کار شود در مقابل اشعه خورشید از بین نرود.
• قابلیت ماندگاری در فضای باز و عمر طولانی به خصوص در مناطق مرطوب مثل شهرهای شمالی و همچنین مناطق جنوب کشور را دارد.
• مقاومت در برابر حلال‌ها که از خورندگی جلوگیری می‌کند و نار سانا بودن آن که برای خطوط انتقال کابل برق و مخابرات اهمیت دارد.
• مقاومت در برابر گازهای شیمیایی که در پالایشگاه‌ها و پتروشیمی ها استفاده می‌شود.
• عدم نیاز به ماشین آلات سنگین در هنگام اجرا که باعث کاهش هزینه‌ها می‌شود که برای پیمانکاران اهمیت بسزایی دارد.
• سهولت در نگهداری در مرحله تعمیرات برای پیمانکاران نگهداری خط لوله اهمیت دارد.
• سطح صاف و منظم در بدنه منهول پلی اتیلن احتمال چسبیدن مواد معلق و گل و لای به آن بسیار پائین می آید. در صورت ته نشینی گل و لای بر روی آن با اولین جریان شدید آب كاملاً شسته شده و تمیز میگردد.
• داشتن پله‌های پلی اتیلنی که برای تردد در منهول کار را راحت می‌کند.
• مقاوم در برابر فشار، سایش، جوندگان بخصوص موشهای فاضلابی.
• آب بندی کامل شبکه و جلوگیری از ورود فاضلاب به آب‌های زیر زمینی با استفاده از واشرهای آبندی.
• امکان افزایش طول منهول حتی پس از پایان پروژه که آن هم بدلیل نصب نر و مادگی منهول‌هاست.
• قابل بازیافت بودن که در صورت جمع آوری منهول به طبیعت آسیب نمی زند.
• بدلیل استفاده از پلی اتیلن، این نوع از منهول از طول عمر بسیار بالائی (50 سال) برخوردار است.
• بزرگترین مزیت منهول پلی اتیلنی سرعت نصب بالای آنها میباشد. با توجه به اینكه این مدلها بصورت پیش ساخته تولید میگردد، بنابراین بلافاصله پس از حمل به محل آماده نصب میباشد. همچنین بدلیل وزن پائین آنها، در محل نصب حمل و كارگذاری آنها حتی با استفاده از ماشین آلات حاضر در محل نصب مانند بیل مكانیكی كاملاً امكانپذیر است. بنابراین در صورت آماده بودن ترانشه میتوان بسرعت به نصب آن اقدام نمود.
  در صورت استفاده از منهول‌های بتنی درجا به علت طولانی بودن زمان قالب بندی و بتن ریزی و زمان خشك شدن بتن، انجام پروسه اجرا بسیار طولانی خواهد بود. حتی در صورت استفاده از نوع بتنی پیش ساخته، بدلیل وزن بسیار بالای آنها عملیات حمل و كارگذاری بدون در دسترس بودن جرثقیل‌های پرقدرت عملاً بسیار مشكل و حتی غیرممكن خواهد بود.
• مزیت عمده این روش قابلیت انعطاف بالای آن در ساخت منهول‌های پیچیده میباشد. با توجه به اینكه در این روش نیاز به در دسترس بودن قالبهای پیچیده وجود ندارد، همچنین بدلیل استفاده از لوله‌های ساخت یافته در ساختار آنها از نظر اقتصادی مقرون به صرفه میباشد.
• در طی فرآیند تولید، ورودی ها و خروجی‌ها در طی فرایند تولید می‌توانند به درستی در محل خود قرار گیرند. این ورودی ها و خروجی‌ها با جوشکاری اکستروژن در محل قرار گرفته تا عاری از نشت آنها باشد. پلی اتیلن طیف گسترده ای از مقاومت شیمیایی را در برابر اسیدها، مواد شیمیایی پایه و بسیاری از ترکیبات آلی ارائه می دهد. به دلیل این مقاومت، سولفید هیدروژن و اسید سولفوریک در آن خوردگی ایجاد نمی‌کند.

کاربردهای منهول‌های پلی اتیلن

• در شبکه‌های انتقال فاضلاب منهول؛ کار انتقال، تغییر جهت مسیر فاضلاب، تغییر چند مسیر به یک مسیر، کاهش و افزایش حجم فاضلاب و دیگر مسائل مرتبط با فاضلاب را تا حد بسیار زیادی تسهیل خواهد کرد.
• آدم رو می‌تواند چند مسیر انتقال کابلهای مخابراتی را در یک محل متمرکز کند. در مسیر انتقال کابلهای مخابراتی لازم است که یک مقرّ میانی وجود داشته باشد تا بتوان از طریق آن جریان کابل‌ها را به مسیرهای دیگر هدایت کرد، یا اینکه مسیر آنها را به صورت متحد در آورد.
• منهول یا آدم رو میتواند برای انتقال کابلهای برق نیز مورد استفاده قرار می گیرد. کابلهای برق، به خاطر اینکه دارای ولتاژ و آمپراژ بالا هستند نیاز دارند تا از هر گونه اتصال ناشی از رطوبت محافظت شوند. منهول پلی اتیلن قادر است شبکه انتقال کابلهای برق را از هر گونه آسیب ناشی از رطوبت، دما، فشار و ضربه محافظت کند.
• منهول در مسیر انتقال لوله‌های آب نیز می‌تواند نقش موثری ایفا کند. آدم رو قادر است با ایجاد یک حوضچه میانی یا فلکه مرکزی، فشار و سرعت آب رو کنترل کرده تا بتوان آب را به مسیرها و مناطقی که نیاز به فشار بیشتری دارند منتقل نمود.
• تجمیع و توزیع فاضلاب
• استفاده در تاسیسات برق
• دسترسی به فیبرهای نوری و کابلهای مخابرات
• تاسیسات زیرزمینی شامل شبکه آبرسانی و…
• ایستگاه‌های پمپاژ فاضلاب
• جداره و انباره چاه‌ها و آب انبارها
• محفظه سیفون

یکی دیگر از مهمترین کاربردهای منهول پلی اتیلن استفاده قبل از سپتیک تانک بمنظور تجمیع لوله‌های ورودی به مخزن سپتیک یا روی دستگاه بمنظور دسترسی به درون آن می‌باشد

منهول فاضلاب

در فاضلاب بهداشتی، سولفید هیدروژن عامل اصلی خوردگی است. سولفید هیدروژن به اسید سولفوریک تبدیل می‌شود که به بتن حمله می‌کند و در نهایت منهول‌ها و لوله‌های بتونی را از بین می برد. مقاومت در برابر خوردگی پلی اتیلن و چقرمگی آن باعث شده است منهول پلی اتیلن بسیار مورد توجه قرار گیرند. این مدلها به دلیل سازگاری با مواد شیمیایی مختلف بدون نشت باقی می‌مانند. چقرمگی پلی اتیلن احتمال ترک خوردگی در حین نصب را از بین می‌برد.

لندفیل فاضلاب

مقاومت شیمیایی آدم روهای پلی اتیلنی در کاربردهای دفن زباله بسیار مهم است. شیرابه به دلیل خاصیت اسیدی بودن آن به بتن و فلز حمله می‌کند. پلی اتیلن سنگین تقریباً برای اکثر اسیدها و پایه‌های رقیق بی اثر است. با افزودن زباله در محل دفن زباله، بارها افزایش یافته و مواد شیمیایی تغییر می یابند.

صنایعی که مواد شیمیایی خورنده در لوله‌های زیرزمینی خود دارند، مزایای استفاده از لوله پلی اتیلن با چگالی بالا و منهول‌های مقاوم در برابر خوردگی را تجربه می‌کنند. این سیستم‌ها با نشتی و آلودگی کمتر،کاهش هزینه‌های کارخانجات را بدنبال دارد.

با استفاده از لوله‌های پلی اتیلن با چگالی بالا و ایجاد اتصالات مناسب، یک سیستم بسیار مستحکم حاصل می‌شود. سوراخ ها و اتصالات سیستم به گونه ای دقیق طراحی می‌شوند و با جوش اکستروژن به هم متصل می‌شوند که هیچ گونه نشت در آن‌ها صورت نمی‌گیرد.

بطور مثال صنعت خمیر و کاغذ یک کاربر همیشگی لوله‌ها و آدم روهای پلی اتیلنی است. پساب‌های تولیدی در این صنعت اغلب آلوده و ممكن است همچنین خورنده و ساینده نیز باشد. از آنجا که لوله و منهول پلی اتیلن با چگالی بالا مقاوم در برابر خوردگی و سایش هستند، برای بسیاری از کاربردهای صنعتی و شیمیایی به خوبی کار می‌کنند.

هندهول پلی اتیلن

هندهول‌ها و انواع منهول پلی اتیلن، هر دو نوعی حفره‌ی دسترسی برای بازدید از شبکه‌های فاضلابی هستند. با این تفاوت که:

1. میتوان به منهولها برای بازدید مستقیم از شبکه‌های زیرزمینی و تعمیر آنها، وارد شد. این درحالیست که ابعاد هندهول پلی اتیلن به گونه‌ایست که نمیتوان به آن ورود نمود و بازرسان/تعمیرکاران، تنها میتوانند دست و سر خود را به آن وارد کنند.
2. هندهولها قطری بین 400 الی 600 دارند لیکن منهول پلی اتیلنی غالباَ از سایز دهانه 600 تا 3000 میلیمتر تولید میگردد.
3. برای بسیاری از نقاط تغییر زاویه، کنج‌های با زاویه دید کم، نقاط اتصال فرعی درجه دو و درجه سه و…، اجرای آدم رو فاضلابی بسیار پرهزینه است. فلذا در برخی نقاط با درصد حساسیت کمتر، هندهول‌های مقرون بصرفه جایگزین میشوند.

انواع منهول پلی اتیلن

منهول‌های پلی اتیلن را میتوان بر اساس نوع مواد، روش ساخت و مقاومت مکانیکی در مقابل فشارهای وارده از سمت خاک به دو مدل تک جداره (زردرنگ) و دوجداره (کاروگیت یا اسپیرال) تقسیم بندی نمود

منهول پلی اتیلن تکجداره

این آدم روها از مواد پلی اتیلنی گرید 3840 پتروشیمی تبریز به بصورت روتاری یا دوار در واحدهای تولیدی ساخته میشوند. آنها معمولا بصورت یک قطعه واحد در سایزهای کوچک و یا یک قطعه تشکیل شده از قطعات دیگر تولید می‌شوند. منهول پلی اتیلن تکجداره در سه قطر 800، 1000، 1200 میلیمتر با دریچه آدم رو 600 میلیمتر و از ارتفاع 80 سانت تا 10 متر به صورت سه بخش تولید می‌شوند.

بخشهای مختلف منهول پلی اتیلن تکجداره

1. بخش بالایی: تیپر به صورت یک بخش به بالای آن متصل می‌شود و دارای یک عدد دریچه ورودی با قطر 600 میلیمتر و تا 1000 میلیمتر قابل تغییر می‌باشد. از دریچه می‌توان به داخل منهول دسترسی داشته باشید.
2. قطعه میانی: رایزر سازه‌ای معمولا دايره‌ای شكل است كه فرم لوله مانند دارد و امكان رسيدن به كفی را فراهم می‌سازد. رايزر بايد در برابر فشار آب زيرزمينی، فشار شعاعی خاك و نيروهاي برشی ناشی از نشست خاك اطراف مقاومت داشته باشد. رايزر دارای پله‌های یکپارچه با بدنه بوده و مطابق با استاندارد طراحي شده اند. حداقل بيرون ‌زدگی پله‌ها از سطح عمودي 16 سانتي‌متر است و فاصله عمودی پله‌ها در محدوده 25 سانتي‌متر باشند.
3. بخش پایینی: مهم‌ترين بخش يك منهول كفی آن است که بصورت سكودار ساخته شده و لوله‌های شبكه به آن متصل مي‌شوند. بصورت یکپارچه تولید شده و در برابر فشار آب‌های زيرزمينی و بارهای عمودی بسیار مقاوم می‌باشد. پس از جايگذاری منهول بر روی سطح محل گود برداری و تراز بندی شیب لوله‌ها، آب‌بندی لوله‌های متصل به كفی نقش مهمی در اجرا و نصب صحیح آن ايفا ميكند.

منهول کاروگیت

به آدم رویی که بدنه آن از لوله کاروگیت ساخته شده باشد منهول کاروگیت می گویند. انواع منهول کاروگیت عمدتاَ از سایز دهانه 500 تا 2500 میلیمتر قابلیت تولید دارند تا نوعی دسترسی عمودی را برای بازدید از شبکه‌های زیرزمینی فاضلاب، مخابرات، برق و… فراهم کنند. در واقع بازرسان و تعمیرکاران میتوانند به راحتی و با برداشتن دریچه منهول کاروگیتی، از سطح زمین به محفظه‌ی کار شبکه‌های زیرزمینی فاضلاب دسترسی پیدا کنند تا هرگونه امور بازدیدی، تعمیراتی، نظارتی و… را انجام دهند.

اجزای تشکیل دهنده منهول کاروگیت

بمنظور ارائه عملکردی مطلوب و بهینه، منهول‌های کاروگیت از اجزا و قطعات متعددی تشکیل شده‌اند:

• شفت‌های عمودی دسترسی: حفره اصلی مورد استفاده‌ی بازرسان/تعمیرکاران برای ورود و خروج به کانالهای زیرزمینی می‌باشد. مطابق مقررات، کمترین قطر برای حفره‌های آدم رو دایره ای 700 میلیمتر می‌باشد. همچنین برای مدلهای مستطیلی، بدلیل کمتر شدن قطر، مقداری به طول اضافه میشود. بدین ترتیب کمترین اندازه منهول کاروگیت مستطیلی، معادل 750*650 سانتیمتر باید باشد.
• محفظه کار: فضای بسته تعمیرات و بازرسی که به نام محفظه کار نیز شناخته میشود، بخش زیرین منهول‌هاست که کارگر/بازرسی پس از پایین آمدن از نردبان، در آن فضا قرار میگیرد. ابعاد آن بایستی به گونه‌ای باشد که فرد بازدیدکننده بدون مزاحم بتواند به کار خود بپردازد. بدین ترتیب برای منهول‌های کاروگیتی استوانه‌ای با مقطع دایره، قطر مفید این فضا باید 1200 میلیمتر باشد. ضمن اینکه برای جلوگیری از سرگیر شدن و تهویه مناسب هوا ارتفاع محفظه کار نباید از 1800 تا 1900 میلیمتر کمتر در نظر گرفته شود. شفت‌های آدم رو، یک فضای انتقالی محسوب میشوند. این درحالیست که محفظه کار، نوعی فضای استقرار برای انجام فعالیت بشمار میرود. بنابراین دارای ابعاد بزرگتری نسبت به شفت‌ها هستند.
• پایه منهول کاروگیتی: در هر نوع آدم روی فاضلاب، پایه‌ها بعنوان یک بخش غیرقابل نفوذ و مستحکم کننده شناخته میشوند. زیرا پایه‌ها از یکسو وظیفه‌ی حمایت از دیوارهای جانبی رایزر منهول را بر عهده دارند و از سوی دیگر، باید همانند سدی در برابر وارد شدن آبهای سطحی نفوذ یافته به خاک و سیالات زیرزمینی به آدم رو فاضلاب عمل کنند. توجه داشته باشید که چنانچه عمق منهول‌های دفنی 800 میلیمتر باشد، حداقل ضخامت بستر بتن بایستی 15 cm باشد. درصورت افزایش عمق از 800 تا 2100 میلیمتر، کمترین ضخامت بستر بتنی باید 23cm باشد و درصورت نصب آدم‌روها در عمقی بیشتر از 2100 میلیمتر، کمترین ضخامت بتن‌های مورد استفاده در بستر 30cm خواهد بود.
• نردبان‌های دسترسی منهول کاروگیت: بسته به شرایط و اهمیت کانال عمودی، بایستی به تعیین نوع و تعداد پله‌ها یا نردبانهای قابل نصب اقدام نمود.
• دیواره کناری رایزر: ضخامت دیواره جانبی منهول‌های کاروگیتی، موضوع بسیار پراهمیتی است که به عمق دفن این سازه‌ها بستگی دارد. بطوریکه چنانچه عمق دفن منهول پلی اتیلن دوجداره چنانچه بین 150 تا 1500 میلیمتر باشد، ضخامت دیواره جابنی باید 20 سانتیمتر و اگر عمق دفن بیشتر از 1.5 متر باشد، ضخامت دیواره جانبی منهول پلی اتیلن باید 30 سانتیمتر در نظر گرفته شود.
• قاب و دریچه: قاب در بخش فوقانی کانالهای آدم رو قرار میگیرد. چنانکه فریم دور لبه‌ی بالایی حفره‌ها را برای ورود و خروج افراد، تشکیل میدهد. بنابراین این قاب‌ها بایستی با بتن مسلح بر روی بستر زمین، محکم شوند. نهایتاَ دریچه منهول کاروگیت نیز روی قاب قرار میگیرد.

شکل ظاهری منهول های پلی اتیلن

همچنین بر اساس نوع كاربرد و شكل ظاهری منهول‌های پلی اتیلنی به سه مدل زیر تقسیم بندی می‌شوند.

منهول پلی اتیلن گذر مستقیم

برای استفاده در نقاط عطف لوله كه دارای چندین اتصال ورودی و خروجی می‌باشد طراحی گردیده است. از جمله موارد استفاده از آن ها میتوان به انشعاب گیری و نیز تجمیع اتصالات خانگی اشاره نمود. این مدل برای استفاده در لوله‌هایی با اتصالات ورودی و خروجی تا قطر 700 میلیمتر مناسب می‌باشد. در این حالت یك لوله 1000 میلیمتر در مسیر به عنوان آدم رو استفاده می‌شود. همچنین ادامه لوله به صورت سرباز در داخل لوله و پلیتهای پلی اتیلن در كناره آن كار میشود.

ماهیچه بتنی آدم روهای بتنی را به مراتب كامل‌تر انجام می دهد. برای اتصالات بالاتر از سایز 800 معمولا از منهول جانبی استفاده می‌شود؛ ولی در صورت نیاز به آدمرو از نوع گذر مستقیم باید بعنوان مثال از لوله سایز 1200 برای ورودی 800 استفاده نمود. انتهای منهول پلی اتیلن ساختار جوش خورده دارد، بنابراین از نظر آب بندی كاملاً مطمئن می‌باشد.

منهول پلی اتیلن جانبی

برای لوله‌های با قطر داخلی 800 میلیمتر و بالاتر جزء كاربردهای عملی و اقتصادی در تأسیسات شبكه فاضلاب محسوب میگردد. در چنین مواردی، قطرهای بالا، برای دسترسی به شبكه شفت آن بصورت مجانب و مماس با خط مركزی لوله ساخته و نصب میگردد.

منهول پلی اتیلن ریزشی

این نوع منهول‌ها به مدلهایی اطلاق میشود كه در دراپهای با ارتفاع بیشتر از 60 سانتیمتر مورد استفاده قرار میگیرد. حداكثر ارتفاع مجاز برای استفاده از مدل پلی اتیلن ریزشی 3 متر میباشد. برای ارتفاعهای بالاتر میبایست كه طراحی خاصی برای ساخت آن در نظر گرفته شود.

قیمت منهول پلی اتیلن

بستگی به میزان مرغوبیت و کیفیت مواد استفاده شده در آن دارد. علاوه بر آن برای محاسبه باید گزینه‌هایی مانند طول منهول و همچنین قطر مجاری ورودی و خروجی را در نظر گرفت. قیمت آدمروهای پلی اتیلن بر پایه ارتفاع می‌باشد، هر چه ارتفاع زیاد شود ضخامت بدنه آدم رو نیز افزایش یافته و به همان نسبت قیمت متفاوت خواهد بود. بنابراین قیمت منهول پلی اتیلن در اندازه‌های مختلف آن متفاوت خواهد بود.

واضح است که مهمترین عامل در تعیین قیمت منهول پلی اتیلن، قیمت مواد اولیه، قطر و ارتفاع منهول است. موارد زیر در ایجاد تغییر بر روی قیمت مواد اولیه و همچنین هزینه نهایی تولید تاثیر گذار هستند:

• نوسانات ارز و دلار و افزایش قیمت مواد در بورس
• تغییرات میزان ارائه مواد در بورس و کاهش ظرفیتهای ارائه مواد
• هزینه حمل و نقل
• کیفیت گرانول‌های تهیه شده از پتروشیمی
• افزایش هزینه‌های تولید مانند افزایش هزینه‌های انرژی، دستمزد کارگران.

مشخصات مكانیكی منهول‌های پلی اتیلن

برای منهول پلی اتیلن، چه جانبی و چه گذر مستقیم محاسبات استاتیكی شبیه به هم همچون لوله، طبق اصول استاندارد انجام می گیرد. در این حالت با توجه به مشخصات پروژه، ارتفاع بار خاک ATV A استاندارد 127 وارده، فشار آبهای زیر زمینی، بار ترافیكی وارده مستقیم و غیر مستقیم به منهول و سایر نیروها لحاظ و پروفیل مناسب برای لوله محاسبه می‌گردد. بنابراین ضخامت و سطح مقطع شفت باربر نسبت به بارهای وارده متفاوت و از نوع تك جداره تا انواع پروفیل دار قابل تغییر است.

نحوه نصب منهول کاروگیت

مکانیزم نصب منهول پلی اتیلن دوجداره همچون لوله کاروگیت بوده و مطابق استاندارد ATV A می‌باشد. همچنین شرایط بستر سازی و دفن آن با توجه به جداول 127 مخلوط دانه بندی شده شن متراكم در لایه‌های 30 سانتی متری برای اطراف آن گزینه مناسبی خواهد بود.

برای كف آدمرو پلی اتیلن دوجداره نیز می‌توان از بستر متراكم و یا احیانا در برخی مواقع از بتن سبك یا مگر نیز می‌توان استفاده نمود. ولی نیاز به تمهید شرایط خاص برای دفن کردن آن نمی‌باشد. چنانچه علاقمند هستید دستورالعمل نصب منهول‌های پلی اتیلنی را همراه خود داشته باشید میتوانید قایل زیر را دانلود نمائید.

دستورالعمل نصب منهول‌های پلی اتیلنی

برای اتصال آنها به سطح زمین، استفاده از رینگهای بتنی پیش ساخته بر روی شفت پلی اتیلنی ارزانترین و سریعترین راه حل می‌باشد. با توجه به اینكه سطح فاضلاب و یا احیانا آبهای زیرزمینی در بیشترین حالت خود تا بالای سطح لوله است می‌توان در بالاتر از آن از بتن استفاده نمود. برای دریچه بالایی نیز از نوع متداول چدنی می‌توان استفاده نمود.

در صورتی كه سطح آبهای زیرزمینی بالاتر باشد یا بنا به دلایلی دیگر كه نیاز باشد تا شفت پلی اتیلنی تا سطح زمین ادامه یابد، می‌توان پلیت بتنی را مستقیما روی شفت پلی اتیلنی قرار داد. برای دراپهای مورد نیاز در مسیر می‌توان درآپ قائم از بیرون و یا در داخل منهول تعبیه نمود. تمامی آلترناتیوهای منهول اعم از تعداد ورودی، خروجی دراپها، ارتفاع و… با پلی اتیلن و با كاملترین شكل هیدرولیكی قابل طراحی و تولید می‌باشد.

طراحی منهول پلی اتیلن

در طراحی حداقل قطر منهول‌ دو نکته بسیار اهمیت دارد: یکی زاویه و ابعاد لوله‌های ورودی و دیگری محاسبه‌ میزان بار خارجی اعمالی بر آن.

برای ایجاد گودال منهول باید حفره‌ای با حداقل قطر داخلی آن بعلاوه‌ ضخامت دیواره‌ آن ایجاد کرد. روش زیر، روشی است که می‌تواند برای تعیین حداقل اندازه آدم رو پلی اتیلن برای سه لوله ورودی استفاده شود. برای نصب‌هایی که بیش از سه لوله وارد می‌شوند، باید از معادلات طراحی در پیوست استفاده شود.

برای محاسبه حداقل قطر منهول پلی اتیلن ابتدا قطر بزرگترین لوله ورودی و خروجی را تعیین نموده و فاصله اضافی را بر اساس استانداردها یا شرایط پروژه در نظر بگیرید که عددی بین 100 تا 200 میلیمتر می باشد.

در ادامه با استفاده از فرمول زیر حدقل قطر منهول پلی اتیلن قابل محاسبه خواهد بود:

قطر حداقل منهول پلی اتیلن مساوی است با حداکثر قطر لوله های وروی و خروجی از بدنه بعلاوه دو برابر فاصله اضافه که حدودا 300 میلیمتر در نظر گرفته می شود.

یعنی اگر به یک منهول پلی اتیلن یک لوله با قطر 300 میلیمتر وارد و یک لوله با قطر 400 میلیمتر خارج شود؛ قطر منهول پلی اتیلنی میبایست عدد 700 میلیمتر در نظرگرفته شود.

محاسبات برای تعیین زوایای بهینه اتصال لوله‌ها به یکدیگر یا به یک منهول پلی اتیلن طراحی شده‌اند. در اینجا توضیح مختصری درباره هر بخش ارائه می‌شود:

یک لوله ورودی

• 180° > K
• K نشان دهنده زاویه‌ای است که لوله ورودی نسبت به یک مرجع (مثلاً محور افقی یا عمودی) دارد.
• شرط °180 > K به این معناست که زاویه لوله ورودی باید کمتر از 180 درجه باشد. این محدودیت ممکن است برای اطمینان از جریان مناسب یا جلوگیری از ایجاد فشار بیش از حد در سیستم اعمال شود.

دو لوله ورودی

• 180° > X° > (K1 + K2) / 2
• در این حالت، دو لوله ورودی داریم که زوایای ورودی آن‌ها K1 و K2 است.
• °X زاویه‌ای است که بین دو لوله ورودی وجود دارد.
• شرط °180 > X° > (K1 + K2) / 2 به این معناست که زاویه بین دو لوله باید بیشتر از میانگین زوایای ورودی آن‌ها و کمتر از 180 درجه باشد. این شرط ممکن است برای توزیع مناسب جریان یا کاهش تداخل بین لوله‌ها اعمال شود.

سه لوله ورودی

• 180° > X° > (K1 + K2)/2
• X° + (K2 + K3) / 2 < Y° < 360° – (K1 + K2) / 2
• در این حالت، سه لوله ورودی داریم که زوایای ورودی آن‌ها K1, K2, و K3 است.
• °X زاویه بین لوله اول و دوم و °Y زاویه بین لوله دوم و سوم است.
• شرط اول (°180 > X° > (K1 + K2)/2) مشابه حالت دو لوله است و برای اطمینان از توزیع مناسب جریان بین لوله‌های اول و دوم اعمال می‌شود.
• شرط دوم (X° + (K2 + K3)/2 < Y° < 360° – (K1 + K2) /2) برای اطمینان از این است که زاویه بین لوله‌های دوم و سوم نیز در محدوده مناسب قرار گیرد و تداخل بین لوله‌ها به حداقل برسد.

در ادامه جداول مربوط به زاویه‌ای که لوله ورودی نسبت به یک مرجع (مثلاً محور افقی یا عمودی) برای نصب به بدنه منهول پلی اتیلن می بایست داشته باشند یعنی فاکتور K را ارائه می نمائیم:

سایر انواع منهول‌ها بلحاظ جنس بدنه

همانطور که در ابتدا ذکر شد منهول‌ها میتوانند با استفاده از انواع متریال مختلف طراحی و ساخته شوند. در این بخش به طور خلاصه به معرفی انواع منهول پرداخته شده است.

منهول کامپوزیت

برخی شرکت ها و مهندسین چون نمی دانند دقیقا جنس منهول‌های آماده پلی اتیلنی کاروگیت چیست، به دنبال منهول کامپوزیت یا آدم روی کامپوزیت پیش ساخته هستند. در 80% موارد چون کاربرد این محصولات دقیقا مطابق بر همدیگر است و قیمت نمونه پلاستیکی پایین تر از نمونه فایبرگلاس یا اف آر پی آن می‌باشد کاربران به هدف خود دست می یابند. لذا نسبت به خرید آن اقدام می‌کنند و حدودا در 20% موارد نیز به سراغ منهول GRP می روند.

منهول ساخته شده از لوله‌های جی آر پی و فایبرگلاس، منهول کامپوزیت گفته می‌شود. قیمت این مدل حدودا 3 برابر قیمت آدم روی پیش ساخته پل اتیلن تکجداره و 2 برابر قیمت مدل پلی اتیلن دوجداره یا کاروگیت می‌باشد. احتمالا دریچه منهول کامپوزیت نیز از نیازهای کارفرمایان محترم در این زمینه میباشد.

منهول آجری

هم اکنون در برخی موارد به دلیل هزینه پایین منهول آجری تمایل به استفاده از آنها وجود دارد. از معایب منهول‌های آجری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• امکان حداکثر استفاده تا ارتفاع 3 متر.
• شکننده بودن در برابر عواملی مانند زلزله
• آسیب پذیری در برابر مواد خورنده
• زبری نسبت زیاد در محل مجرای کف
• احتمال نشست از محل اتصال لوله به آدم رو
• احتمال نشست دیواره‌ها