سختی گیر

سختی گیر آب دستگاهی است که برای حذف سختی کل آب شامل کلسیم، منیزیم و برخی کاتیونهای فلزی موجود درون آب سخت استفاده میشود. این دستگاه با فراهم نمودن محیطی مساعد از بستر رزین درون بدنه ای تحت فشار زمینه تبادل یونی و نرم کردن آب را فراهم می نماید.

با استفاده از این دستگاه آبی نرم در اختیار صنایع مختلف شامل صنایع غذایی، نساجی و رنگرزی، چرم سازی، شستشو، دستگاه‌های حرارتی و برودتی، ساخت بتن و… قرار داده میشود و به اصطلاح سختی آب گرفته میشود.

سختی گیر چیست؟

سختی گیر آب (واحد تبادل یونی) دستگاهی است که کلسیم، منیزیم و سایر مواد معدنی را از آب حذف می کند. دانه‌های رزین داخل سختی گیر، یونهای کلسیم و منیزیم را طی یک فرآیند تبادل یونی دریافت و آنها را با سدیم یا پتاسیم مبادله می‌کنند لذا سختی آب بطور کامل از بین می رود.

در حقیقت، آب هایی که از زیر زمین خارج می‌شوند چون از درون ذخایر معدنی می‌گذرند، حاوی مقادیر زیادی رسوبات شامل کلسیم (آهک) و منیزیم خواهند بود. رسوبات آب سخت می‌تواند به بدنه پکیج‌ها، رادیاتورها و دیگ‌ها و منابع کویل دار و لوله‌های انتقال آب بچسبد و کارایی آنها را کاهش دهد و در نتیجه استفاده از آنها را گرانتر کند. گاهی اوقات این سیستمها برای از بین بردن آهن استفاده می شوند.

سختی گیر می تواند به صورت اتوماتیک، نیمه اتوماتیک یا دستی کنترل شود. مواد معدنی سخت جمع شده درون دستگاه، با عملیات بکواش به درون فاضلاب تخلیه می شود.

مزایای سختی گیر آب

• حذف کامل سختی آب با دقت بالا
• اگر نگهداری به درستی انجام شود، سختی گیر رزینی می تواند سال ها بدون افت کیفیت، عملکرد پایداری ارائه دهد.
• طراحی انعطاف پذیر بر اساس سختی، دبی و نوع مصرف
• احیای آسان با محلول نمک (بدون نیاز به مواد خطرناک)
• دوام بالای رزین ها (5 تا 10 سال یا بیشتر)
• ساختار سختی گیر رزینی به گونه ای است که جریان آب را با حداقل مقاومت عبور می دهد؛ بدون افت فشار محسوس.
• موجود بودن در مدل های بدون نیاز به برق (شیر مکانیکی)
• سختی گیر رزینی در مدل های صنعتی می تواند فشارهای تا 10 بار و دماهای بالای 50 درجه را به خوبی تحمل کند.
• قابلیت استفاده از شیرهای تایمری، حجم محور یا هوشمند از برندهایی مثل رانکسین یا کانچر از دیگر مزایای سختی گیر رزینی است.
• با حذف سختی، انتقال حرارت بهینه شده و راندمان سیستم هایی مانند بویلر و مبدل حرارتی افزایش می یابد.
• صرفه جویی در مصرف شوینده ها
• کاهش هزینه های نگهداری تجهیزات و لوله کشی
• پایداری عملکرد در نوسانات کیفیت آب خام
• سختی گیر رزینی در مواجهه با تغییرات موقت در میزان سختی، همچنان راندمان بالای خود را حفظ می کند.
• قابل استفاده در کنار سایر سیستم های تصفیه
• هزینه نگهداری پایین و اقتصادی بودن کل سیستم
• برخلاف بسیاری از روش های شیمیایی، سختی گیر رزینی آلودگی زیست محیطی ندارد و در صورت احیای اصولی، پسماند آن قابل کنترل است.
• در دسترس بودن قطعات یدکی و خدمات فنی
• قابل ارائه در مدل های فایبرگلاس یا فلزی مطابق پروژه
• نصب و راه اندازی سختی گیر رزینی پیچیدگی خاصی ندارد و تقریباً در همه شهرهای کشور، افراد فنی توان انجام این کار را دارند.

کاربردهای سختی گیر رزینی

1. پیش تصفیه در بویلرها و دیگ های بخار صنعتی
2. تصفیه آب ورودی برج های خنک کن
3. بمنظور حفظ کیفیت سطح و جلوگیری از لکه گذاری پس از خشک شدن، آب ورودی به این سیستم ها معمولاً از سختی گیر رزینی عبور می کند.
4. تامین آب جبرانی چیلرهای جذبی و تراکمی
5. سیستم های سرمایش و گرمایش مرکزی ساختمان ها
6. در بسیاری از خطوط تولید، سختی گیر رزینی به عنوان مرحله پیش تصفیه برای کاهش بار سیستم های اسمز معکوس یا دیونایزر به کار می رود.
7. در تولید آب معدنی، نوشابه، آب میوه و لبنیات، سختی گیر رزینی برای حذف یون های کلسیم و منیزیم پیش از ورود به سیستم های اصلی استفاده می شود.
8. سختی گیر رزینی برای تثبیت کیفیت رنگ و جلوگیری از ایجاد رسوب روی الیاف کارخانجات نساجی کاربرد گسترده دارد.
9. در فرآیندهای حساس مانند آبکاری کروم یا نیکل، سختی گیر رزینی برای تهیه آب نرم و کنترل دقیق شرایط حمام آبکاری استفاده می شود.
10. در تولید کاغذ و صنایع سلولزی؛ سختی گیر رزینی در تنظیم کیفیت آب مورد نیاز برای پالپ سازی و فرآیندهای سفیدکننده به کار می رود.
11. واحدهای تولید بتن و بتن آماده
12. سیستم های خنک کن داخل کارخانه ها و موتورخانه ها
13. سختی گیر رزینی در سالن های پرورش قارچ، گلخانه ها و کشت های هیدروپونیک برای کنترل کیفیت آب آبیاری و حفظ تعادل عناصر معدنی خاک یا بستر کشت استفاده می شود.
14. کارخانه های تولید لوازم خانگی (مانند ماشین لباسشویی، ظرفشویی، بخارشوی و اتو) برای تست عملکرد دستگاه ها
15. سالن های آرایشگاهی و مراکز پوست و مو
16. مراکز دندان پزشکی، آزمایشگاهی و تصویربرداری پزشکی
17. در بسیاری از سیستم های RO، استفاده از سختی گیر رزینی به عنوان پیش تصفیه باعث افزایش عمر ممبران ها می شود.
18. سختی گیر رزینی نقش حیاتی در حفاظت از المنت ها و مبدل های حرارتی بخار دارد.
19.  در سالن های بدنسازی، استخرها و مجموعه های ورزشی؛ آب نرم برای تأسیسات گرمایشی، دوش ها و همچنین شست وشوی محیط، با کمک سختی گیر رزینی تأمین می شود.
20. در کافی شاپ ها، رستوران ها و آشپزخانه های صنعتی؛ دستگاه هایی مانند بویلر قهوه ساز، یخ ساز و ماشین ظرفشویی، به آب نرم شده توسط سختی گیر رزینی نیاز دارند.

اجزای تشکیل دهنده سختی گیر آب

• مخزن اصلی: بدنه اصلی سختی گیر که معمولاً از فایبرگلاس تقویت شده (FRP) یا فلز با پوشش اپوکسی ساخته می شود. محل قرارگیری رزین و بستر تبادل یونی است. مجهز به اتصالات ورودی، خروجی، نازل ها و گاهی دریچه بازدید است.
• بستر رزین تبادل یونی: ماده ای پلیمری با ظرفیت تعویض یونی بالا که یون های کلسیم و منیزیم را با سدیم جایگزین می کند. رزین ها معمولاً از نوع کاتیونی قوی اسیدی و با دانه بندی یکنواخت هستند.
• نازل ها: در بالا و پایین مخزن قرار دارند. نازل بالایی وظیفه توزیع آب روی سطح رزین را دارد و نازل پایینی (نازل سختی گیر یا آب پخش کن) آب نرم شده را جمع آوری کرده و در بک واش، آب را به صورت یکنواخت به بستر رزین تزریق می کند.
• صفحه نگهدارنده یا پخش کننده: سینی سوراخ داری که نازل ها روی آن نصب می شوند و بستر رزین روی آن قرار می گیرد. از ورود ذرات رزین به خط خروجی جلوگیری می کند.
• شیر کنترل (کنترل ولو): عنصر فرمان سختی گیر، در سه نوع دستی (سولو ولو)، نیمه اتوماتیک با قابلیت هایی مثل تایمر و تمام اتوماتیک که دارای تنظیم بک واش، احیا و سرویس به صورت خودکار می باشد.
• مخزن نمک: مخزنی از جنس پلی اتیلن برای تولید محلول آب نمک. در زمان احیا، این محلول به داخل سختی گیر مکش شده و رزین را بازیابی می کند.
• لوله ها و شلنگ های رابط: ارتباط بین مخزن سختی گیر، مخزن نمک، شیر کنترل و خطوط ورودی/خروجی را برقرار می کنند. باید در برابر فشار و خوردگی مقاوم باشند.
• سیلیس (در برخی مدل ها): گاهی لایه ای از دانه های سیلیس زیر رزین ریخته می شود تا از گرفتگی نازل ها جلوگیری و توزیع یکنواخت جریان تسهیل شود.
• مانومتر یا فلومتر برای نمایش فشار خط یا میزان دبی عبوری. بیشتر در مدل های صنعتی کاربرد دارد.
• پایه یا شاسی نگهدارنده: در سختی گیرهای فلزی یا ایستاده بزرگ استفاده می شود تا ایستایی سیستم و نصب آسان تر شود.

محاسبه ظرفیت سختی گیر

برای محاسبه ظرفیت سختی گیر به سه پارامتر سختی کل آب بر حسب تعداد ذرات در میلیون (PPM)، دبی آب مصرفی بر حسب گالن بر دقیقه (GPM) و ترجیح خریدار جهت زمان بکواش بر حسب ساعت (بین 6 تا 24 ساعت) نیاز خواهیم داشت. دقت کنید شاید بتوانید با کم کردن فاصله بین بکواش ظرفیت سختی دستگاه را کاهش دهید لیکن هر چقدر میزان بکواش و فاصله بین دو احیاء کمتر شود عمر رزین ها کمتر میشود.

C(grain) = Q(m3/hr)*t(hr)*TH(mg/lit)*15.432

• C = ظرفیت سختی گیر بر حسب گرین در روز
• Q = دبی آب بر حسب مترمکعب در ساعت
• T = زمان بین دو احیای متوالی بر حسب ساعت
• TH = سختی کل بر حسب CaCo3
• 15.43 = عدد ثابت

محاسبه رزین سختی گیر

برای محاسبه میزان رزین مورد نیاز بر اساس دبی جریان دو حالت کلی مورد بررسی قرار می گیرند.

• زمان تماس مورد نیاز بین رزین و آب
• سطح مقطع رزین

آیین نامه پیشنهاد می کند برای ایجاد تماس لازم بین رزین و آب، به ازای هر 30 لیتر رزین، دبی 19 لیتر در دقیقه برای جریان های عادی و 28 لیتر در دقیقه برای حداکثر میزان خروجی در طراحی سختیگیر مد نظر طراح قرار گیرد. در استفاده از مقادیر آیین نامه باید به دو نکته توجه نمود:

1. اول اینکه در مصارف و صنایع حساس که باید سختی به طور کامل حذف شده و هیچ گونه ناخالصی وارد سیستم نگردد. دبی سیستم نباید از 11 لیتر دردقیقه به ازای هر 30 لیتر رزین بیشتر در نظر گرفته شود.
2. دوم اینکه طبق پیشنهاد آیین نامه جهت جلوگیری از هرگونه نشت سختی و عبور ناخالصی، جریان آب حداکثر به 30 لیتر در دقیقه به ازای هر 0.1 متر مربع سطح مقطع رزین محدود گردد.

کیسه های رزین از هر مدل که باشد 25 لیتری خواهد بود. لذا شما بهنگام محاسبه ظرفیت دستگاه احتمالا در بسیار از ظرفیت ها به مشکل بر بخورید. فرض مثال چنانچه شما قصد تولید سختی گیر 75 کیلوگرینی را دارید می بایست 60 لیتر رزین درون مخزن بریزید. با توجه به اینکه کیسه ها 25 لیتری می باشند قطعا مجبور می شوید 75 لیتر رزین خریداری نمائید ولی دقت کنید بهیچ عنوان تمامی رزین ها را درون دستگاه نریزید.

محاسبه نمک مورد نیاز برای بکواش سختی گیر

علاوه بر موارد فوق، غلظت نمک مورد استفاده در احیا رزین ها در میزان رزین مورد استفاده تاثیر دارد. طبق استانداردهای بین المللی مورد استفاده در طراحی دستگاه رسوبگیر آب، متوسط مقدار نمک مورد استفاده برای در دستگاه هایی با مشبندی استاندارد، 100گرم الی 250 گرم نمک به ازای هر لیتر رزین سختی گیر می باشد.

نحوه عملکرد سختی گیر آب

سختی گیر رزینی با استفاده از رزین های تبادل یونی، یون های کلسیم و منیزیم موجود در آب سخت را جذب و آنها را با یون سدیم جایگزین می کند. این رزین ها دارای بار منفی هستند و با یون های مثبت سختی ترکیب می شوند. با عبور آب از بستر رزین داخل مخزن، سختی آن حذف شده و آب نرم از خروجی دستگاه خارج می شود.

پس از مدتی، رزین اشباع شده و توانایی تبادل یونی خود را از دست می دهد. در این حالت، با هدایت محلول آب نمک از طریق شیر کنترل به سختی گیر، عملیات احیا انجام می شود. سدیم موجود در آب نمک، یون های سخت جذب شده را از رزین جدا کرده و آن را بازیابی می کند. مرحله بک واش نیز برای شست وشوی معکوس بستر رزین انجام می شود تا ذرات معلق و فشردگی رزین اصلاح شود.

پس از اتمام احیا، سختی گیر مجدداً وارد مدار می شود و عملکرد عادی خود را از سر می گیرد. این فرآیند کاملاً پیوسته و تکرارشونده است و بسته به نوع شیر (دستی یا اتوماتیک)، به صورت دستی یا برنامه ریزی شده انجام می گیرد.

قیمت سختی گیر

عوامل موثر در قیمت سختی گیر آب عبارتند از:

• ظرفیت که رابطه مستقیم با قیمت سختی گیر دارد و ظرفیت بیشتر، قیمت را بالاتر خواهد بود
• جنس بدنه: بالاترین قیمت مربوط به سختی گیر استیل، سپش فایبرگلاس و در نهایت گالوانیزه است.
• ضخامت بدنه که خود پارامتری وابسته به فشار کاری دستگاه بوده و هر چقدر فشار بالاتر رود ضخامت بدنه بالاتر و نهایتا قیمت سختی گیر بالاتر می رود.
• نوع نازل: بالاترین مربوط به نازلهای برنجی و کمترین مربوط به مدل پلاستیکی است.
• نوع شیر کنترلی: اتوماتیک بودن شیر کنترل جریان چیزی در حدودا 10 درصد قیمت سختی گیر را افزایش می دهد
• مقدار و جنس رزین: استفاده از رزین پرولایت انلستان قیمت سختی گیر را بالاتر می برد و هر مقدار حجم بیشتری رزین استفاده شود مشخصا قیمت دستگاه بیشتر خواهد شد.
• تجهیزات جانبی دستگاه همچون ظرفیت تانک نمک، گیج و نیز تاثیراتی هر چند جزءی بر قیمت دستگاه رسوبگیر دارند.

شاید در روزهای اول خرید هیچ تفاوت و مشکلی بین یک سختی گیر ارزان قیمت و گران قیمت مشاهده نکنید اما با گذر زمان و اشباع شدن رزین‌ها خواهید دید که رزین دیگر احیا نمیشود و شما مجبورید مجددا نسبت به شارژ آن اقدام نمائید.

• قیمت سختی گیر 30 کیلوگرین از 70.000.000 ریال آغاز شده و در صورت نصب شیر اتوماتیک برند اروپایی و رزین اصل تا 188.000.000 ریال قیمت گذاری میگردد.
• قیمت سختی گیر 120.000 گرین از 16.000.000 تومان آغاز و تا 30.000.000 میلیون تومان با شیر اتوماتیک 5 حالته و رزین انگلیسی قابل تولید است.
• قیمت سختی گیر 300 کیلوگرین از 328.000.000 ریال آغاز و تا 565.000.000 ریال ادامه دارد.
• سختی گیر یک میلیون گرین دستگاهی با ظرفیت بالا می‌باشد که برای دبی‌ها و سختیهای بالا مورد استفاده قرار می گیرد. سایز شیر آلات و لوله کشی‌ها 2 و ½ می‌باشد دارای 925 لیتر رزین می‌باشد. حداقل قیمت این مدل 150.000.000 تومان بوده و در صورت استفاده از رزین مرغوب و شیر اتوماتیک تا 260.000.000 تومان قیمت گذاری میگردد.

انواع سختی گیر

سختی گیرها تجهیزاتی حیاتی برای حذف یا کاهش یون های سختی (کلسیم، منیزیم) از آب هستند. بسته به نوع کاربرد، محل نصب، ظرفیت مورد نیاز و حتی جنس بدنه، مدل های مختلفی از سختی گیر طراحی و تولید شده اند. در این بخش، مروری یکپارچه بر انواع سختی گیر آب خواهیم داشت.

سختی گیر رزینی (متداول ترین نوع)
رایج ترین و پرکاربردترین نوع سختی گیر، سختی گیر رزینی است که با استفاده از رزین های تبادل یونی، یون های سختی آب را با سدیم جایگزین می کند. این مدل در ابعاد مختلف و برای کاربری های گوناگون از منازل گرفته تا کارخانه ها طراحی می شود. رزین های مورد استفاده در این سختی گیرها بسته به کاربرد می توانند معمولی یا خوراکی (Food Grade) باشند.

سختی گیر فایبرگلاس
مدل های فایبرگلاس، در واقع نوعی سختی گیر رزینی هستند که بدنه آن ها از فایبرگلاس تقویت شده ساخته شده است. این نوع بدنه سبک، مقاوم در برابر خوردگی و ایده آل برای مناطق مرطوب یا کاربری های عمومی است. نصب آسان و نگهداری پایین، مزیت های مهم سختی گیر فایبرگلاس هستند.

سختی گیر فلزی
سختی گیر فلزی نیز نوعی سختی گیر رزینی است با این تفاوت که بدنه آن از فولاد گالوانیزه یا فولاد ضدزنگ ساخته می شود. این مدل معمولاً در کاربردهای صنعتی، ظرفیت های بالا و محیط های با فشار کاری زیاد استفاده می شود. استحکام بالا، طول عمر زیاد و امکان نصب تجهیزات کنترلی دقیق از ویژگی های آن است.

سختی گیر دوبلکس (دو ستون رزینی)
در سختی گیر دوبلکس، از دو ستون رزین به صورت موازی استفاده می شود که می توانند به صورت متناوب یا هم زمان فعال باشند. این سیستم برای مکان هایی مناسب است که قطع شدن جریان آب به هیچ وجه قابل قبول نیست. در زمان احیای یک ستون، ستون دیگر فعال باقی می ماند و فرایند بدون توقف ادامه می یابد.

سختی گیر مخصوص آب آشامیدنی
این مدل ها معمولاً برای مصارف خانگی یا مکان هایی که آب باید کاملاً بهداشتی باشد (مثل بیمارستان ها، مهد کودک ها، یا تولید محصولات غذایی) طراحی می شوند. در این سختی گیرها، از رزین های خوراکی استفاده شده و تمام اجزا در تماس با آب از مواد غیرسمی ساخته شده اند. شیرهای کنترلی بهداشتی و شست وشوی آسان از ویژگی های مهم این مدل هاست.

سختی گیر موتورخانه ای
سختی گیرهای موتورخانه ای برای حذف سختی از آب تغذیه دیگ بخار و مبدل حرارتی استفاده می شوند. این آب در صورت سختی بالا باعث ایجاد رسوب، کاهش راندمان و افزایش مصرف انرژی خواهد شد. در این مدل ها دقت، ظرفیت و سرعت احیای رزین بسیار اهمیت دارد.

سختی گیر مغناطیسی
این مدل ها برخلاف انواع رزینی، نیاز به مواد مصرفی و احیا ندارند. سختی گیر مغناطیسی با ایجاد میدان مغناطیسی اطراف لوله، مانع از رسوب گذاری املاح در لوله ها و تجهیزات می شود. گرچه نمی توان آن را جایگزینی کامل برای سختی گیر رزینی دانست، اما برای مقاصدی مانند حفاظت از لوله کشی داخلی ساختمان ها یا در ترکیب با سیستم های دیگر کاربرد دارد.

سختی گیر الکترونیکی یا الکتروپالس
در این نوع سختی گیر، امواج الکترونیکی به آب اعمال می شود که ساختار بلوری کربنات ها را تغییر داده و مانع از چسبیدن آن ها به جداره لوله ها و تجهیزات می شود. بی نیاز از رزین، نمک و بک واش بودن از مزایای این مدل است، اما عملکرد آن معمولاً به اندازه سختی گیرهای رزینی قوی و پایدار نیست.

فرآیند ساخت سختی گیر فلزی

گروه صنعتی ناب زیست با در اختیار داشتن خطوط تولید مجهز و رعایت دقیق استانداردهای بین المللی مانند ASME، اقدام به طراحی و ساخت سختی گیرهای رزینی در ظرفیت های متنوع برای کاربردهای خانگی، صنعتی و تاسیساتی می نماید.

فرآیند ساخت سختی گیر رزینی فلزی از مرحله برش عدسی ها آغاز می شود. پس از مشخص شدن قطر عدسی، ابتدا آن ها به شکل دایره ای برش خورده و با دستگاه قوس زن تحت عملیات فورمینگ (قوس دهی) قرار می گیرند. سپس مرحله لبه زنی عدسی ها انجام شده و عدسی آماده مونتاژ می گردد. پس از آن، ساخت فلنج عدسی پایین آغاز شده و محل های نصب فلنج شارژ رزین و بوشن تخلیه جوشکاری می شوند.

در گام بعد، صفحه نازل ساخته می شود. برای این منظور، صفحه ای برش خورده و بر اساس استاندارد، به ازای هر مترمربع سطح، 80 عدد سوراخ رزوه دار ½ اینچ برای نصب نازل ها در آن تعبیه می گردد. سپس بدنه سختی گیر با توجه به قطر عدسی، رول و برش داده شده و محل های نصب بوشن ها و فلنج ها تعیین و آماده جوشکاری می شود.

پس از اتمام مونتاژ، جوش ها با سندبلاست صنعتی تمیزکاری و سنگ زنی می شوند. در نهایت، بدنه سختی گیر با سه لایه رنگ اپوکسی به ضخامت مجموع 180 میکرون با گرید مجاز برای آب آشامیدنی پوشش داده می شود. این رنگ ضد زنگ علاوه بر افزایش عمر، از خورندگی رزین و آلودگی آب جلوگیری می کند.

در مرحله آخر، عملیات لوله کشی و نصب شیر سختی گیر انجام می پذیرد. شیر سولو ولو به عنوان گزینه ای اقتصادی و در دسترس، به صورت نیمه اتوماتیک مورد استفاده قرار می گیرد. با این حال، در پروژه هایی که سهولت و دقت عملکرد اهمیت بیشتری دارد، شیرهای تمام اتوماتیک رانکسین یا کانچر نصب می شوند تا کلیه مراحل سرویس، بک واش و احیا به طور کاملاً خودکار انجام گردد.

راهنمای نصب و راه اندازی سختی گیر

نصب اصولی سختی گیر رزینی، نقش اساسی در دستیابی به عملکرد پایدار، کاهش هزینه های نگهداری و افزایش عمر مفید سیستم دارد. انتخاب محل نصب باید با دقت صورت گیرد: کف محل باید تراز، مستحکم، بدون ارتعاش و دارای زهکشی مناسب باشد تا در صورت نشت احتمالی آب، خسارتی به سیستم وارد نشود.

ابتدا مخزن سختی گیر در محل نصب شده و نازل مرکزی آن در موقعیت مناسب قرار می گیرد. در صورت استفاده از سختی گیر فلزی، اتصالات فلنجی باید با دقت آب بندی شوند. سپس مقدار مناسب رزین تبادل یونی (بر حسب ظرفیت طراحی) داخل مخزن ریخته می شود. در بسیاری از مدل ها ابتدا یک لایه سیلیس در کف به عنوان فیلتر نگهدارنده استفاده می شود.

پس از شارژ رزین، شیر کنترلی در قسمت بالای سختی گیر نصب شده و به خطوط لوله کشی متصل می شود. شیر باید قابلیت سوئیچ بین وضعیت های سرویس (RUN)، بک واش (Backwash) و احیا (Regeneration) را داشته باشد. سپس مخزن نمک (Brine Tank) کنار سیستم قرار می گیرد و از طریق شلنگ مخصوص به شیر متصل می شود.

در مرحله راه اندازی، ابتدا شیر در وضعیت بک واش قرار داده می شود تا ذرات معلق از رزین خارج شوند. سپس به حالت احیا رفته و در پایان، دستگاه در وضعیت سرویس قرار می گیرد. در سیستم های اتوماتیک، تنظیمات زمان یا حجم احیا انجام می شود. در پایان، آب خروجی بررسی شده و سختی آن سنجیده می شود. در صورت عملکرد صحیح، سختی گیر رزینی آماده بهره برداری مداوم خواهد بود.

نگهداری سختی گیر رزینی

• چنانچه آب ورودی به دستگاه دارای مقادیر بالای سختی و ذرات معلق باشد حتما قبل از ورود آب به دستگاه نرم کننده آب باید این ذرات معلق و جامد و فلزات سنگین اعم از منگنز و آهن را توسط فیلتر شنی تصفیه شود و بعد آب پیش تصفیه شده را به درون مخزن هدایت نمایید. چرا که ذرات معلق و فلزات سنگین عمر رزین ها را کاهش می دهد.

• آب نرم شده خروجی را توسط کیتهای سختی سنج آزمایش نمایید چنانچه شاهد مقادیر سختی بیش از حد مجاز بودید حتما نسبت به احیای رزین اقدام نمایید.
• سالی یکبار شیر چند راهه را گریس‌کاری نمایید.
• به هنگام احیای رزین توسط آب نمک فشار داخل سختیگیر را چک نمایید که بین 1.7 تا 2.5 بار باشد. در صورت کم بودن فشار کاری کمتر از این مقدار، محلول آب و نمک به درستی درون مخزن مکش نمی گردد و در صورت بالا بودن فشار، شیر چند راهه دچار آسیب می گردد. دقت کنید در فشار بالا بیش از 4 بار، قبل از شیر چند راهه از یک شیر فشار شکن استفاده نمایید.
• جهت احیای رزینها از نمک با خلوص بالا استفاده کنید تا عمر رزینها افزایش یابد.
• به هنگام باز و بسته کردن شیر چند راهه دقت کافی به خرج دهید و ناگهانی شیر چند راهه را رها نکنید چرا که موجب آسیب زدن به قطعات داخلی شیر می گردد.
• مراقب یخ زدگی رزین در فصول سرد باشید چرا که یخ زدگی رزین سبب افت کارایی آن در نرم سازی آب می گردد.
• دقت نمایید آب ورودی به مخزن در داخل آن در پایان سیکل احیا و نرم سازی باقی نماند.
• کیسه های رزین سختی گیر پس از باز شدن حتما در مجاورت آب قرار گیرند.
• میزان مکش نمک را قبل از نصب و به هنگام طراحی دستگاه تنظیم نمایید.

مخلوط آب چاه با آب ورودی به کارخانه جهت تهیه آب نمک کار اشتباهی است که بعضا در موتورخانه‌ها مشاهده میشود. اگر برای تولید آب نمک احیاء رزین از آبی استفاده گردد که نا خالص باشد، ناخالصی به رزین افزوده شده و احیای مناسب صورت نمی گیرد و عمر مفید رزین که از 5 سال بیشتر است کم میشود.

توصیه میشود برای نخستین بار احیاء از آب مقطر مصرف گردد. برای دفعات بعدی از آب سبک شده به وسیله خود سیستم سختی گیر که در ظروف نگهداری برای احیاء رزین ذخیره نموده اید استفاده کنید. این کار سبب پیشگیری از احیاء نامناسب رزین به دلیل داشتن املاح در خود میگردد و عمر مفید رزین را بالا می برد.

اندازه گیری سختی آب

سختی آب شامل یونهای کلسیم و منیزیم و منگنز و کروم و… میباشد که به آن سختی کل گفته میشود. سختی آب بصورت سختی موقت و سختی دایم در آب موجود هست که سختی موقت با حرارت دادن به آب از بین خواهد رفت. ولی برای از بین بردن سختی دایم نیاز به دستگاه سختی گیر خواهیم داشت. روشهای تشخیص سختی آب عبارتند از:

• آزمایش آب
• وجود لکه‌های سفید بروی شیشه‌ها و ظروف
• عدم کارکرد صحیح ماشین ظرفشویی
• رسوب شدید در تاسیسات مرکزی ساختمانها

بر اساس میزان سختی کل، چند نوع آب خواهیم داشت که عبارتند از:

• آب سبک با سختی کل زیر 75ppm
• آب نسبتا سبک با سختی کل بین 75 تا 150ppm
• آب سخت با سختی کل 150 تا 300ppm
• در صورت بالاتر از 300 بودن شاخص مزبور آب را آب خیلی سخت می نامند.

برای بدست آوردن سختی آب می توانیم به روشهای مختلف بدست بیاوریم:

1. استفاده از کیت سختی سنج
2. مورد آزمایش قرار دادن آب ورودی به دستگاه

در اینجا می خواهیم به طرز استفاده از کیت سختی سنج اشاره کنیم که چگونه سختی آب را مشخص میکند. مراحل مختلف استفاده از کیت سختی سنج را در ادامه تشریح نموده ایم.

1. کیت سختی سنج دارای محلولهای D ,C ,B می‌باشد و دارای یک ظرف جهت انجام آزمایش می‌باشد.
2. مقدار آب تا خط نشانه ظرف میریزیم تا سطح آب در آن خط قرار بگیرد.
3. چهار قطره از محلول B را داخل ظرف ریخته تا آب تغییر رنگ بدهد.
4. در صورت تغییر رنگ آب به آبی به این معنی است که آب دارای سختی نمی‌باشد و در صورت تغییر رنگ به قرمز آب دارای سختی می‌باشد. حال برای اینکه مقدار سختی را پیدا کنیم باید به شکل زیر عمل کنیم.
5. با استفاده از قطره چکان مقداری از محلول C را برداشته و در داخل آبی که به رنگ قرمز در آمده می ریزیم به اندازه ای که رنگ آب از قرمز به آبی تغییر کند.
6. تعداد قطره‌های ریخته شده را می شماریم و تعداد را در 17.1 ضرب می کنیم تا مقدار سختی آب بر حسب PPM بدست بیاید.
7. در صورتی که سختی آب از 17.1 کمتر باشد از محلول D استفاده می کنیم.

محصولاتی که در انتها پیشنهاد می نمائیم حتما به مطالعه انها بپردازید:

• فیلتر کربنی