ORP، یکی از مهم ترین و حیاتی ترین شاخص های آب و مایعات دیگر است. به عبارتی دیگر، می توان در پاسخ به این که ORP چیست و کاربرد های آن در آب و فاضلاب چیست، بیان کرد که ORP یکی از شاخص هایی است که معمولا برای اندازه گیری مواد خاصی که در آب محلول هستند مورد استفاده قرار می گیرد. این شاخص به ویژه در تصفیه کردن آب و تهیه آب آشامیدنی بسیار کاربرد دارد. لازم به ذکر است که محاسبه میزان ORP در آب های گوناگون، می تواند میزان آلاینده های موجود در آن را نیز مشخص کند. اگر می خواهید که درباره شاخص ORP و کاربرد های آن در آب و فاضلاب اطلاعات بیشتری به دست آورید، در ادامه این مطلب همراه ما باشید.
ORP چیست؟
با توجه به گفته های قبلی، ORP یک شاخص مهم است که آن را با عنوان پتانسیل کاهش اکسیداسیون نیز می شناسند. اطلاع از این شاخص در فرآیند های گوناگونی کاربرد دارد و معمولا در مایعات اندازه گیری می شود. همانطور که از نام این شاخص پیدا است، میزان پتانسیل اکسیداسیون مایع اندازه گیری می شود و به شکل عددی در اختیار متخصصان قرار خواهد گرفت. استفاده از این شاخص به ویژه برای بررسی وضعیت آب آشامیدنی و همچنین تصفیه کردن فاضلاب بسیار کاربردی است. در ادامه، از اهمیت بررسی و اندازه گیری شاخص ORP در آب و فاضلاب سخن خواهیم گفت.
اهمیت ORP در آب و فاضلاب
معمولا برای بررسی سلامت آب و استاندارد های مربوط به آن، شرکت های ارائه دهنده خدمات در این زمینه از شاخص های گوناگونی استفاده می کنند. ORP از جمله مهم ترین این شاخص ها است که می تواند سلامت آب و میزان یون های موجود در آب را نشان دهد. همچنین لازم به ذکر است که در فرآیند تصفیه کردن آب و از بین بردن آلاینده های موجود در آن، اطلاع از میزن ORP ی همن پتانسیل کاهش اکسیداسیون بسیار مهم است، زیرا به تسریع و بهبود فرآیند تصفیه فاضلاب کمک خواهد کرد. به عنوان مثال، میزان کلر موجود در آب یا میزان آلاینده هایی که در فاضلاب وجود دارند، با استفاده از سنجش شاخص ORP مشخص خواهد شد.
اهمیت سنجش ORP در آب و فاضلاب
همانطور که کمی قبل تر به آن اشاره کردیم، معیار و سنجه ORP برای اندازه گیری میزان ذرات اکسید کننده موجود در آب یا مایعات دیگر مورد استفاده قرار می گیرد. ذرات اکسید کننده، ذراتی هستند که دچار کمبود الکترون هستند و کمبود الکترون خود را با ذرات دیگری که در اطرافشان است، جبران می کنند. این مورد در آب آشامیدنی بسیار مهم است و نشان دهنده سلامت آب آشامیدنی است. برخی از ذرات اکسید کننده در آب، شامل یون هایی هستند که برای بدن بسیار مفید هستند و وجود آن ها در آب آشامیدنی ضروری است. از سمتی دیگر، میزان شاخص ORP می تواند نشان دهنده میزان آلاینده های موجود در آب آشامیدنی باشد. هر چه آلاینده های موجود در آب آشامیدنی بیشتر باشد، کیفیت آن کمتر خواهد بود.
فاضلاب، از جمله موارد دیگری است که اندازه گیری میزان ORP در آن بسیار مهم است. بسیاری از موادی که برای ضد عفونی کردن و از بین بردن باکتری ها و آلاینده های موجود در فاضلاب مورد استفاده قرار می گیرند، سبب تغییر در شاخص ORP خواهند شد. به عبارت دیگر، شاخص ORP می تواند نشان دهنده فرآیند تصفیه و قدرت ضد عفونی کنندگی موادی باشد که به منظور تصفیه و کاهش آلایندگی ها، به آب اضافه شده اند. به عنوان مثال، حل شدن گاز کلر در فاضلاب، میزان ذرات اکسید کننده در آن را افزایش خواهد داد که به سبب آن، آلاینده ها و باکتری های موجود در آب به مرور زمان از بین رفته و کاهش پیدا می کنند.
مقدار استاندارد شاخص ORP
شاخص ORP مانند تمام شاخص ها و معیار های دیگر که در آب اندازه گیری می شوند، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و با توجه به گفته های قبلی، نشان دهنده میزان مواد اکسید کننده است. هر شاخص آب دارای استاندارد هایی است که میزان وجود مواد خاصی را در آب آشامیدنی و یا سایر مایعات دیگر نشان می دهد. شاخص ORP نیز استاندارد های خاص مربوط به خود را دارد که در سطح جهانی تعیین شده اند و رعایت کردن این شاخص های به ویژه برای تهیه آب آشامیدنی و یا تصفیه کردن فاضلاب، ضروری و حیاتی است.
همانطور که قبل تر به آن اشاره کردیم، شاخص ORP برای تمام مایعات قابل اندازه گیری است و اندازه گیری آن به ویژه در آب آشامیدنی و فاضلاب بسیار مهم است. برای هر نوع از مایع، میزان خاصی از شاخص ORP به عنوان استاندارد در نظر گرفته شده است. به طور کلی، واحد استاندارد برای اندازه گیری شاخص ORP میلی ولت است. استاندارد شاخص ORP در آب های آشامیدنی سالم، چیزی حدود 400 میلی ولت مثبت است. این مقدار، میزان ذرات و یون های موجود در آب را نشان می دهد که خاصیت اکسید کنندگی دارند و وجود آن ها برای سلامت بدن مهم و ضروری است. به عنوان مثال، میزان استاندارد شاخص ORP در مایعات دیگر، شامل 460 ولت متر مثبت در آب استخر، 100 ولت متر منفی در چای سبز و… است.
استاندارد های گوناگونی برای سنجش معیار ORP در پکیج تصفیه فاضلاب و به دست آوردن آب آشامیدنی وجود دارد. با توجه به این که تصفیه فاضلاب یک فرآیند چند مرحله ای است، استاندارد های ORP در هر مرحله از آن متفاوت هستند. به طور کلی، استاندارد مناسب برای هر مرحله از تصفیه فاضلاب، به میزان حداکثری از بین بردن آلاینده ها و باکتری های موجود در آب بستگی دارد. به عنوان مثال، گاز ازن درون دستگاه ازن ژنراتور و کلر درون دستگاه کلرزن از جمله گاز هایی هستند که برای تصفیه فاضلاب مورد استفاده قرار می گیرند و با افزوده شدن به آب، میزان ORP را افزایش می دهند. افزایش میزان ORP، به معنای کاهش میزان آلاینده های موجود در فاضلاب است که در نهایت، منجر به ایجاد آبی پاکیزه تر خواهد شد.
شاخص های مرتبط با شاخص ORP
همانطور که می دانید، شاخص های مختلفی برای سنجش مواد گوناگون موجود در آب یا میزان کیفیت آن وجود دارند. برخی از این شاخص ها، با یکدیگر ارتباط داشته و بر روی یکدیگر تأثیر گذار هستند. شاخص ORP یا همان پتانسیل کاهش اکسیداسیون نیز از این قائده مستثنی نیست. از جمله مهم ترین شاخص هایی که با شاخص ORP ارتباط دارد، شاخص PH آب است. رابطه بین شاخص ORP و شاخص PH معکوس است. به عبارت دیگر، هر چه میزان PH آب کمتر باشد (آب خاصیت اسیدی داشته باشد)، میزان شاخص ORP بیشتر خواهد بود. مواد اکسید کننده موجود در آب، خاصیت اسیدی دارند و PH کمتر نیز نشان دهنده اسیدی بودن آب است؛ بنابراین می توان نتیجه گرفت که شاخص ORP آب به دلیل میزان بالای ذرات اکسید کننده در آب، بالا است.
از جمله شاخص های مهم دیگری که با شاخص ORP در ارتباط است، دما و انرژی گرمایی آب و مایعات است. هر چه دمای آب یا مایعات بالا تر باشد، به این معنی است که ذرات تشکیل دهنده آن ها با سرعت بیشتری حرکت می کنند و از این رو، میزان حل شدن گاز ها در آب به شکل قابل توجهی کاهش پیدا می کند. کلر، از جمله گاز هایی است که هنگام حل شدن با آب، خاصیت اکسید کنندگی دارد و سبب افزایش میزان شاخص ORP آب خواهد شد. در نتیجه، هر چه دمای آب بالا تر باشد، میزان گاز کلری که در آن حل شده است کاهش پیدا می کند و در نهایت، میزان شاخص ORP نیز کاهش خواهد یافت. به عبارت دیگر، رابطه بین دما و شاخص ORP معکوس است و با افزایش دما، میزان ORP کاهش پیدا خواهد کرد.
نحوه اندازه گیری شاخص ORP
اندازه گیری شاخص ORP به ویژه در آب و فرآیند تصفیه فاضلاب از اهمیت بالایی برخوردار است. همانطور که قبل تر به آن اشاره شد، استاندارد های خاصی برای میزان ORP در آب تعیین شده اند و با توجه به این استاندارد ها، نیاز است که به صورت دوره ای میزان شاخص ORP موجود در آب یا فاضلاب به شکل دقیق اندازه گیری شوند. ابزاری که برای اندازه گیری این معیار مورد استفاده قرار می گیرد، با عنوان ORP متر شناخته می شود. کمی قبل تر گفتیم که این شاخص با واحد ولت متر اندازه گیری می شود. مواد اکسید کننده موجود در آب یا فاضلاب، دارای خاصیت رسانایی الکتریکی هستند و از همین طریق، می توان میزان این ذرات را در نمونه آب یا فاضلاب جمع آوری شده با استفاده از ORP متر اندازه گیری کرد. این دستگاه، می تواند میزان رسانایی الکتریکی مایع را دریافت کند و با توجه به آن، شاخص ORP را به شکل دقیق مشخص کند.
به طور کلی، شاخص ORP از جمله مهم ترین شاخص هایی است که باید در مایعات اندازه گیری شود. مقدار این شاخص در بررسی کیفیت آب آشامیدنی بسیار مهم است. در این مطلب، به این مورد اشاره شد که شاخص ORP می تواند نشان دهنده میزان پیشرفت و سرعت گندزدایی در فرآیند تصفیه فاضلاب نیز باشد. مراکزی که در آن ها فاضلاب تصفیه می شود، نیازمند دستگاه های ORP متر هستند تا بتوانند به صورت دقیق و لحظه ای میزان مواد اکسید کننده موجود در فاضلاب را تعیین کنند و با استاندارد های موجود مقایسه کنند. میزان ORP غیر استاندارد در آب آشامیدنی، می تواند برای بدن خطرساز باشد؛ از این رو اندازه گیری آن در مراکز تصفیه آب از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
با توجه به کاربرد منهول پلی اتیلن و اکسید آلومینیوم در جمع آوری و تصفیه فاضلاب پیشنهاد می نمائیم حتما صفحه این محصول را نیز مطالعه فرمائید.
