آنتی اسکالانت یک ماده شیمیایی ضد رسوب است که در صنعت آب، فاضلاب، نفت و گاز استفاده می شود و به دستگاه های تصفیه آب اسمز معکوس، آب شیرین کننده ها و دستگاه های دیگر تزریق می شود.
سیستم های اسمز معکوس بعد از مدتی دچار رسوب و گرفتگی می شوند زیرا آب تصفیه نشده مملو از املاح معدنی و نمک است. برای جلوگیری از انتقال این رسوب به ممبران و کاهش عملکرد و راندمان آن، آنتی اسکالانت به آب ورودی به اسمز معکوس تزریق می شود و مانع نشست این رسوبات بر روی ممبران می شود.
امروزه آنتی اسکالانت به یکی از اصلی ترین و مهم ترین اجزای دستگاه های تصفیه آب و آب شیرین کننده های صنعتی تبدیل شده است.
آنتی اسکالانت رسوباتی نظیر کربنات کلسیم، سولفات استرونیوم، سولفات باریم و سولفات کلسیم را از بین می برد، از پوسته پوسته شدن غشاها جلوگیری می کند، از فیلترها و منافذ محافظت می کند و عمر ممبران را افزایش می دهد.
انواع آنتی اسکالانت
آنتی اسکالانت ها دارای 2 نوع می باشند: پایه فسفاته و پایه پلیمری.
آنتی اسکالانت پایه فسفاته
این نوع از آنتی اسکالانت ها دارای ساختارهای مولکولی هستند که شامل فسفات و اسید کربوکسیلیک می باشند. به طور کلی مدلهای ترکیبی از نوع تک مولکولی بهتر عمل می کنند و نتیجه عالی تری را رقم می زنند. به همین دلیل نوع دارای پایه فسفاته بهترین نوع این ماده برای جلوگیری از تشکیل رسوب و از بین بردن رسوبات ممبران می باشد.
آنتی اسکالانت پایه پلیمری
این نوع از آنتی اسکالانت ها وزن مولکولی بالاتری نسبت به نوع پایه فسفاته دارند و می توانند انواع رسوبات کربناته و سولفاته را از بین ببرند. از آنتی اسکالانت پایه پلیمری بیشتر برای آب های دارای سختی زیاد استفاده می شود مانند آب دریاها، آب چاه ها و آب های شور.
آنتی اسکالانت پایه پلیمری غلظت بالایی دارد و اجازه رسوب به هیچ نوع ماده ای نمی دهد. این ماده همچنین غیر سمی است و برای انسان مشکلی ایجاد نمی کند. با استفاده از مدل پایه پلیمری دیگر نیازی نیست که خیلی زود به زود ممبران شسته شود و می توان در فاصله های طولانی آن را شستشو داد.
نحوه عملکرد آنتی اسکالانت
آنتی اسکالانت به آلاینده های موجود در آب می چسبد و از ورود رسوب و چسبیدن آن به سطح ممبران جلوگیری می کند. این ماده شیمیایی تمام املاح معدنی و نمک های موجود در آب را از ممبران عبور می دهد و اجازه نمی دهد در سطح ممبران نفوذ کنند. آنتی اسکالانت روی مواد تشکیل دهنده رسوب تاثیر مستقیم می گذارد و باعث می شود رسوب تشکیل شده به سطح ممبران نفوذ نکند.
استفاده نکردن از آنتی اسکالانت باعث می شود طول عمر دستگاه و سیستم تصفیه آب کاهش یابد و آب خروجی بی کیفیت و از نظر حجمی کم باشد. این عدم استفاده همچنین به ممبران، فیلترها و غشاها صدمه می زند و هزینه های گزافی به وجود می آورد.
مقدار دوز مشخص شده آنتی اسکالانت برای دستگاه تصفیه آب و آب شیرین کن را باید با مقداری آب تصفیه شده ترکیب و رقیق کرد و سپس توسط پمپ دوزینگ به داخل سیستم تزریق نمود. محل دقیق تزریق این ماده شیمیایی، بعد از فیلتر شنی و قبل از فیلتر میکرونی می باشد.
ترکیبات آنتی اسکالانت
آنتی اسکالانت ها با توجه به نوع خود (هر دو نوع پایه فسفاته و پایه پلیمری) از ارگانوفسفات و یا آکریلیک اسید تشکیل شده اند و گروهی از مواد شیمیایی هستند. فرمول شیمیایی آنتی اسکالانت Na3PO4 می باشد.
مزایا و معایب آنتی اسکالانت
آنتی اسکالانت دارای مزایای زیادی است و به همین دلیل از آن استفاده های گسترده ای می شود. در زیر مزایای این ماده ارائه شده است:
- آنتی اسکالانت از زیاد شدن رسوب جلوگیری می کند.
- تا حد بسیار زیادی خوردگی و از بین رفتن منافذ و تجهیزات داخلی دستگاه تصفیه آب و آب شیرین کن را کنترل می کند.
- از غشا محافظت می کند و باعث افزایش عمر فیلترها می شود.
- عملکرد و راندمان سیستم تصفیه آب و آب شیرین کن را بهبود می بخشد و بالا می برد.
- مقرون به صرفه است و هزینه زیادی ندارد.
- استفاده از آن بسیار راحت و آسان است.
- از داخل سیستم تصفیه آب به بیرون نفوذ نمی کند و برای محیط زیست خطری ندارد.
اگر از آنتی اسکالانت مرغوب و باکیفیت استفاده نکنید، قطعا دچار مشکل می شوید. در زیر به چند مورد از معایب آنتی اسکالانت نامرغوب اشاره کردیم:
- اگر از آنتی اسکالانت بی کیفیت استفاده شود، عمر ممبران کاهش می یابد.
- در صورت استفاده از نوع نامرغوب این محصول ، مجبور به تعویض زود به زود ممبران خواهید شد. همچنین تعداد دفعات شستشوی ممبران افزایش پیدا خواهد کرد و در نتیجه عمر آن کم خواهد شد.
کاربردهای آنتی اسکالانت
آنتی اسکالانت به دلیل افزایش عمر سیستم تصفیه آب و بالا بردن عمر مفید ممبران و فیلترهای دستگاه از اهمیت زیادی برخوردار است و طرفداران زیادی دارد. این ماده به یکی از اصلی ترین و کاربردی ترین مواد در صنعت آب و فاضلاب تبدیل شده است.
آب تصفیه نشده هنگام ورود به سیستم تصفیه آب و دستگاه آب شیرین کن دارای املاح معدنی نظیر کلسیم و منیزیم و نمک های محلول در آب می باشد. این املاح و نمک ها هنگام عبور آب از ممبران و غشاها، روی آنها رسوب می کنند و می نشینند و به مرور زمان باعث خرابی آنها و کاهش راندمان سیستم و دستگاه می شوند.
اگر رسوبات روی ممبران و ته نشین شده در غشاها از بین نروند، غشاها پاره می شوند و منافذ باز می شود. همچنین کیفیت و میزان آب تصفیه شده خروجی کاهش می یابد.
برای از بین بردن این املاح و نمک ها از ماده ای شیمیایی به نام آنتی اسکالانت استفاده می شود. اگر از این ماده استفاده نشود، سیستم و دستگاه تصفیه آب خراب می شود . در نتیجه جریان آب خروجی کاهش پیدا خواهد کرد. همچنین انرژی بیشتری مصرف می شود و هزینه ها افزایش پیدا می کند.
تعیین مقدار دوز آنتی اسکالانت
تعیین مقدار دوز آنتی اسکالانت به عوامل زیادی نظیر حجم آب تصفیه نشده و خام ورودی، دما، PH، نوع ممبران و مقدار TDS آب ورودی بستگی دارد. معمولا مقدار دوز تزریق آنتی اسکالانت، بین 1 تا 6 ppm است.
فرمولی کلی نیز برای محاسبه مقدار دوز آنتی اسکالانت تزریقی برای یک روز وجود دارد. این فرمول عبارت است از:
میزان حجم ورودی به دستگاه تصفیه آب در 24 ساعت × دوز مصرفی پیشنهادی در زیر = مقدار آنتی اسکالانت مورد نیاز برای 24 ساعت.
دوزهای پیشنهادی برای تزریق آنتی اسکالانت به شرح زیر است:
- برای آب دریاها و آب های شور: هر 1 لیتر از این ماده شیمیایی رسوب زدا به 10 لیتر آب خام ورودی تزریق می شود.
- برای آب های شور حجم بالا و آب های دارای سختی زیاد: هر 1 لیتر آنتی اسکالانت به 20 لیتر آب خام ورودی تزریق می شود.
خرید و قیمت آنتی اسکالانت
قیمت آنتی اسکالانت با توجه به شرکت تولید کننده آن متغیر است و نمی توان قیمت دقیقی برای آن مشخص کرد. هرچند که هر چقدر برای تهیه این هزینه کنید ضرری ندارد و به نفع شما است. زیرا استفاده از آن باعث افزایش عمر ممبران، غشا و فیلترهای سیستم شما می شود.
سعی کنید حتما آنتی اسکالانت باکیفیت و مرغوب خریداری کنید زیرا نوع ارزان قیمت، کیفیت و مرغوبیت پایینی دارد و برای شما مشکل ساز خواهد شد و به ممبران و سیستم شما آسیب جدی وارد می کند. اگر به سیستم تصفیه آب شما و ممبران آن آسیب وارد شود، باید چند برابر برای تعمیر و یا تعویض آن هزینه کنید. هر چقدر برای تهیه محصول مرغوب و دارای کیفیت هزینه کنید، در هزینه های مربوط به تعویض ممبران صرفه جویی کرده اید.
نکات مهم هنگام استفاده از آنتی اسکالانت
هنگام استفاده و یا حمل کردن آنتی اسکالانت بهتر است نکاتی را رعایت کنید:
- این ماده را حتما در جای خشک و خنک نگه دارید و دمای محیط متعادل باشد.
- هنگام استفاده از این ماده شیمیایی رسوب زدا حتما از ماسک، دستکش، محافظ صورت و عینک مخصوص استفاده نمایید.
- از تماس مستقیم آن با پوست جلوگیری کنید زیرا باعث التهاب پوستی می شود.
- ماده نباید با چشم تماس پیدا کند زیرا باعث سوختگی چشم و آسیب جدی به آن می شود.
- بو کردن و استنشاق آن باعث التهاب بینی، سرفه و گلو درد می شود.
- در صورت بلعیده شدن آنتی اسکالانت مشکلاتی جدی برای معده و دستگاه گوارش به وجود می آید و باعث سوزش معده می شود.
- هنگام استفاده از این ماده شیمیایی حتما نکات ایمنی را رعایت کنید. زیرا مواد ضد رسوب به شدت برای جسم افراد مضر هستند و ممکن است باعث خسارات جبران ناپذیری شوند.
سلام از لطف شما متشکرم رضایی خرمشهر بسیار مفید و اموزنده بود
خواهش میکنم.