قطعات برج خنک کننده شامل کلیه وسایل و تجهیزاتی است که در قالب یک بدنه منسجم از جنسهای مختلف (فایبرگلاس، بتن، چوب و گالوانیزه) به راه اندازی سیستمی جهت دریافت دمای بالا دستگاه‌های صنعتی یا مبدلهای تهویه مطبوع و انتقال آنها به اتمسفر کمک میکند.
در سیستمهای تهویه مطبوع برای اینکه بتوان آب در گردش را خنک کرد به حضور یک سیستم خنک کننده نیاز خواهد بود و استفاده از آنها در فرایندهای صنعتی رایج است. نکته مهم برای کارکرد مناسب و پایدار این سیستم ها استفاده از قطعاتی است که در هنگام ساخت آنها مورد استفاده قرار می گیرد. دستگاه های خنک کاری اجزای مختلفی دارند که هر کدام از وظایف گوناگونی برخوردار هستند. در ادامه قصد داریم این تجهیزات و اجزا را معرفی کنیم؛ پس همراه ما باشید.
اساسی ترین قطعات برج خنک کننده
برج خنک کننده برای اینکه بتواند مکانیزم خاص خنک کنندگی خود را داشته باشد، نیاز به مونتاژ تعداد محدودی قطعه بصورت منسجم و در قالب یک سیستم بمنظور مکش هوای سرد به داخل مجموعه و برقراری بالاترین سطح تماس این هوای خنک با سیال فرآیندی و نهایت خنک کاری آن را دارد. این سیستم تشکیل شده از قطعات مختلف مکانیکی و الکتریکی، که هر کدام از این قطعات مسئولیت‌های متفاوتی برعهده دارند. در لیست زیر می‌توانید با اساسی‌ترین تجهیزات کولینگ تاور آشنا شوید.
پکینگ؛ مهترین قطعه در کولینگ تاور
یکی از مهمترین قطعات برج خنک کننده، پکینگ بعنوان قلب تپنده سیستم خنک کاری است. اهمیت این قطعه آنقدر بالا است که از آن تحت عنوان قلب سیستم خنک کننده یاد می‌شود. برای اینکه سطح تماس آب و هوا در یک بازه طولانی به بیشترین حد خود برسد، پکینگ‌ها وارد عمل می‌شوند. در واقع پکینگ‌ها از این قابلیت برخوردار هستند تا سطح تبخیر را در بیشترین میزان قرار دهند و از این طریق به نتیجه چشمگیری در زمینه خنک کردن آب دست پیدا کنند.
طراحی این قطعه می‌تواند در دو مدل مختلف انجام شود که شامل قطره‌ای و فیلمی هستند. نکته مهمی که می‌توانیم درباره پکینگ نام ببریم، جنس آن است. زمانی که تکنولوژی رشد چندانی نداشت، برای تولید این قطعه از چوب استفاده می‌شد؛ اما حالا می‌توانید ردپای فناوری را در لوازم برج خنک کننده نیز مشاهده کنید. امروزه به منظور تولید این قطعات از پلیمرها بهره برده می‌شود که یک انتخاب بسیار ایده‌آل به شمار می‌رود.
قطره گیر
از سایر قطعات برج خنک کننده می‌توانیم به قطره گیر اشاره کنیم. این تجهیز از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا اجازه پرتاب شدن آب از داخل سیستم خنک کاری به خارج از آن را نمی‌دهد. این در حالی است که هوا می‌تواند بدون هیچ مشکلی از سیستم به بیرون هدایت شود و مانعی برای این امر وجود ندارد. اگر قطره گیر وجود نداشته باشد، هوا و قطرات آب با یکدیگر از داخل سیستمهای خنک کننده خارج می‌شوند. آب خروجی املاح و سختی زیادی دارد؛ به همین علت بلافاصله پس از خروج تأثیر منفی بر محیط اطراف می‌گذارد و نتیجه‌ای جز آلودگی نخواهد داشت.
حوضچه
از سایر قطعات برج خنک کننده می‌توانیم به حوضچه یا بیسین اشاره داشته باشیم. این حوضچه در بخش زیرین برج جای گرفته است تا بتواند به راحتی آب سرد را جمع‌آوری کند. زمانی که آب سرد در حوضچه قرار می‌گیرد، فرایند مکش آغاز خواهد شد. آب مکش شده به سمت مبدل‌ها و ماشین‌آلات صنعتی حرکت می‌کنند تا بتوانند نسبت به خنک‌سازی آنها اقدام کنند.
این حوضچه‌ها که با نام تشت نیز خوانده می‌شوند، می‌توانند از جنسهای مختلفی ساخته شوند که شامل بتن، فایبرگلاس و فلزی هستند. برخی از برجهای خنک سازی دارای محفظه‌ای جدا برای حوضچه آب سرد و حوضچه مکش هستند. در این شرایط آب در ابتدا وارد حوضچه آب سرد شده و از آنجا به سمت تشت مکش حرکت خواهد کرد. در انتها نیز برای مأموریت اصلی، یعنی خنک‌سازی ماشین‌آلات، فرستاده خواهد شد.
شفت
از سایر اجزای کولینگ تاور می‌توانیم شفت را نام ببریم. در واقع شفت، نوعی محور گردان است. برای اینکه سیستم کار کند، باید نیرو از موتور به جعبه دهنده کاهنده منتقل شود. وظیفه این انتقال نیرو را شفت بر عهده دارد. این دسته از قطعات دقیقاً در بخش درونی (کانونی) دستگاه تعبیه شده‌اند؛ به همین علت دائماً در معرض رطوبت قرار خواهند داشت.
برای اینکه بتوان شفت‌ها را از آسیب‌هایی همچون زنگ‌زدگی و خوردگی در امان نگاه داشت، نیاز است از بهترین جنس برای تولید آنها بهره گرفته شود. کامپوزیت یا فولاد مقاوم می‌توانند بهترین انتخاب در این راستا باشند. لذا در واقع زمانی که شفت با کمک مواد مقاوم ساخته شود، تنش‌های محیطی کمترین تأثیر را روی آن خواهند داشت.
چوب اشباع
چوب اشباع نیز از دیگر قطعات برج خنک کننده به حساب می‌آید و وظایف منحصر به فرد خود را دارد. برای اینکه چوب به اشباع برسد، نیاز است تحت شرایط و فرایندهای خاصی قرار بگیرد. چوب اشباع شده در مقایسه با نمونه‌های معمولی طول عمر بیشتری دارند که این موضوع می‌تواند در مقرون به صرفه شدن هزینه‌ها تأثیرگذار باشد.
لازم به ذکر است برای افزایش طول عمر چوب می‌توان از اسید کرومات مس استفاده کرد. بعد از اینکه چوب به این ماده آغشته شد، باید آن را تحت فشار زیاد قرار داد. حالا چوب اشباع سیستم خنک کننده می‌توانند نسبت به ایفای نقش خود اقدام کند. برای اینکه سطح تماس آب و هوا درون دستگاه های خنک کننده افزایش پیدا کند، چوب اشباع می‌تواند یک انتخاب بسیار ایده‌آل باشد. با رسیدن سطح به بازه مناسب، فرایند خنک شدن آب نیز شروع خواهد شد.
کلگی توزیع آب
کلگی توزیع آب نیز یکی از مهمترین تجهیزات برج خنک کننده است. این قطعه با نام‌های دیگری نیز شناخته شده است که از جمله آنها می‌توانیم به آبگردان یا آب پخش‌کن یا اسپرینکلر اشاره داشته باشیم. برای تولید کلگی از آلومینیوم استفاده می‌شود. در قسمت مرکزی و فوقانی دستگاه‌های خنک کاری یک محفظه گردی وجود دارد که می‌توان کلگی را در آنجا قرار داد. زمانی که فشار پمپ افزایش پیدا میکند، کلگی نیز حرکت و چرخش خود را شروع خواهد کرد که نتیجه این امر توزیع آب بر روی پکینگ ها با شدت زیاد است.
فن استک
یکی دیگر از لوازم کولینگ تاور با نام فن استک خوانده می‌شود. جریان هوا باید در مسیری که برای آن تعبیه شده است، به خوبی هدایت شود. فن استک با ساختار منحصربه‌فرد خود می‌تواند کار هدایت هوا را انجام دهد. همچنین این قابلیت را دارد تا از فن یا پروانه محافظت به عمل آورد. تولیدکنندگان هنگام طراحی فن استک باید به نکات مختلفی توجه کنند.
به عنوان مثال این طراحی باید به گونه‌ای صورت بگیرد که فن استک بتواند اتلاف انرژی توسط سیستم را به کمترین حد خود برساند و همچنین حداقل میزان اصطکاک مشاهده شود. البته در صورتی که طراحی فن استک به خوبی انجام شود، این قابلیت را خواهد داشت تا کنترل سرعت و فشار هوا را به دست گیرد. برای تولید فن استک می‌توان از فایبرگلاس بهره برد؛ زیرا در کنار کیفیت خوب، وزن سبکی نیز دارد. لازم به ذکر است از فن استک با عناوین دیگری همچون تنوره فن یا فن رینگ نیز یاد می‌شود.
الکتروموتور؛ قطعه الکتریکی برج خنک کننده
بدون شک از مهمترین قطعات الکتریکی برجهای خنک کن، الکتروموتور است. هدف از به کارگیری الکتروموتور تبدیل انرژی مکانیکی به انرژی دورانی است. همین انرژی ایجاد شده می‌تواند پروانه دستگاه را به حرکت درآورد. نقطه عطف الکتروموتورها عایق بودن آنها است؛ به گونه‌ای که می‌توانند مقاومت بالایی از خود در برابر شرایط مختلف آب‌وهوایی و نور خورشید نشان دهند.
الکتروموتورها انواع مختلفی دارند؛ اما رایج‌ترین گزینه الکتروموتور کلاس F با درجه حفاظتی IP55 است. اگر آب باران وارد جعبه تقسیم الکتروموتور شود، احتمال سوختگی به شدت افزایش خواهد یافت؛ به همین علت ضروری است قبل از وصل کابل، نسبت به تهیه گلند کابل اقدام کرد. معتبرترین برند الکتروموتور کولینگ تاور موجود در بازارهای جهان، مارک زیمنس و در بازار ایران، موتوژن می باشد.
فن یا پروانه؛ اصلی ترین قطعه برج خنک کن
زمانی که صحبت از تجهیزات برج خنک کننده می‌شود، باید به فن نیز اشاره کنیم. زمانی که پروانه برج به دوران می‌افتد، جریان هوا وارد سیستم خنک کاری می‌شود. فن یا پروانه با حداقل 4 پره تا حداکثر 12 پره برای ایجاد کردن جریان هوا از دبی و فشار استاتیکی مشخصی باید استفاده کند. پروانه‌هایی که در این فن‌ها وجود دارند می‌توانند به دو شکل محوری یا سانتریفیوژ باشند. اگر فن خراب یا با مشکل روبه‌رو شود، در آن صورت عملکرد کل برج تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد. همین موضوع اهمیت بالای آن را به عنوان یکی از اصلی‌ترین قطعات کولینگ تاور ثابت میکند.
فن باید از ویژگی‌های مختلفی بهره‌مند باشد که یکی از آنها وزن پایین و همزمان مقاومت بسیار بالا است. زمانی که فن سبک‌وزن باشد، در آن صورت نیازی نیست برای به چرخش درآوردن آن از نیروی محرکه زیادی استفاده کرد. در کنار وزن پایین، فن‌ها باید بتوانند در برابر تنش و خستگی مقاومت بسیار بالایی از خود نشان دهند. این موضوع بسیار مهمی است که نباید از آن غافل شد. برای اینکه بتوان فن‌هایی با این ویژگی‌ها را تولید کرد، می‌توان از متریالی همچون آلومینیوم، استیل، فایبرگلاس و پلاستیک بهره برد.
پیشنهاد می نمائیم سری هم به صفحه اگزاست فن بزنید تا با انواع فن بیشتر آشنا شوید.
هیتر؛ قطعه ای اختیاری در کولینگ تاور
برخی از پروژه‌های صنعتی محدود به زمان و فصل خاصی نمی‌شوند. یعنی در تمام طول سال در حال اجرا هستند. در این شرایط ممکن است با رسیدن فصل سرما، برجهای خنک سازی با مشکل روبه‌رو شوند. یخ‌زدگی از جمله این مشکلات به شمار می‌رود. برای اینکه بتوان از این مشکل جلوگیری کرد، نیاز است نسبت به استفاده از قطعه‌ای به نام هیتر یا المنت اقدام کرد. با کمک هیتر، دیگر نگرانی خاصی درباره فرا رسیدن فصل زمستان نخواهید داشت.
لوور (کرکره ورودی هوا)
لوور یا کرکره ورودی هوا، یک قطعه مهم در تجهیزات خنک کننده است که وظیفه کنترل ورود هوا به داخل برج را بر عهده دارد. لوور از جنسهای مختلفی مانند فایبرگلاس، پلیمر، فلز گالوانیزه و یا استیل ضد زنگ ساخته می‌شود. انتخاب این قطعه از کولینگ تاورها باید با توجه به عوامل مختلفی مانند نوع، ظرفیت، شرایط آب و هوایی منطقه و بودجه انجام شود.
این قطعه دارای دو وظیفه اصلی زیر است:
- هدایت هوای ورودی به داخل برج: لوور با ایجاد یک جریان هوا با فشار مناسب، باعث می‌شود که آب موجود در برج به خوبی خنک شود.
- جلوگیری از پرتاب آب به بیرون دستگاه: لوور مانع از پرتاب آب به بیرون سیستم خنک کاری می‌شود.
لوور انواع مختلفی دارد که با توجه به نوع سیستم خنک سازی و محل قرارگیری آن، انتخاب می‌شود. دو نوع رایج این قطعه عبارتند از:
- لوور تیغه ای: این نوع لوور از تیغه‌های موازی تشکیل شده است که از فضای بین تیغه‌ها، هوا به داخل برج وارد می‌شود.
- لوور لانه زنبوری: این نوع لوور از محفظه‌هایی شبیه به لانه زنبور تشکیل شده است که هوا از بین این محفظه‌ها به داخل برج وارد می‌شود.
نازل (افشانک)
نازل یا افشانک، قطعه‌ای از برج خنک کننده است که آب گرم ورودی به برج را به روی پکینگ‌ها اسپری میکند. عمل توزیع آب باید به صورت الگوی یکنواخت و بدون ایجاد فضای خالی انجام شود. در حقیقت هنگام استفاده از نازل‌ها باید مطمئن شویم که آب گرم روی تمام سطوح پکینگ پاشیده می‌شود و تمام سطوح را خیس میکند.
نازل‌ها انواع مختلفی دارند که با توجه به نوع برج و شرایط کاری آن، انتخاب می‌شوند. برخی از انواع نازل‌ها عبارتند از:
- نازل ثابت: این نوع نازل‌ها به صورت ثابت روی پکینگ‌ها نصب می‌شوند و نمی‌توان زاویه پاشش آب را تنظیم کرد.
- نازل چرخشی: این نوع نازل‌ها به صورت چرخشی روی پکینگ‌ها نصب می‌شوند و می‌توان زاویه پاشش آب را تنظیم کرد.
- نازل جت: این نوع نازل‌ها آب را به صورت جت به روی پکینگ‌ها پاشش می‌کنند.
- نازل فواره ای: این نوع نازل‌ها آب را به صورت فواره به روی پکینگ‌ها پاشش می‌کنند.
نازل‌ها نقش مهمی در عملکرد صحیح کولینگ تاور و سختی گیر دارند. نازل‌های نامناسب می‌توانند باعث کاهش کارایی، افزایش مصرف انرژی و کاهش طول عمر دستگاه های خنک کاری شوند.
گیربکس
گیربکس یکی دیگر از تجهیزات این مدل سیستم های خنک کاری است که بین الکتروموتور و فن قرار می‌گیرد و با کاهش دور و افزایش گشتاور، نیروی مورد نظر برای چرخش فن را تأمین میکند.
گیربکس دارای دو وظیفه اصلی زیر است:
- کاهش دور فن: دور فن معمولاً بسیار بالا است. گیربکس با کاهش دور فن، باعث کاهش مصرف انرژی و کاهش سروصدای فن می‌شود.
- افزایش گشتاور فن: گشتاور فن برای چرخش پره‌های فن و ایجاد جریان هوا کافی برای خنک کردن آب، باید بسیار بالا باشد. گیربکس با افزایش گشتاور فن، باعث می‌شود که فن بتواند جریان هوا کافی برای خنک کردن آب را ایجاد کند.
گیربکس‌ها انواع مختلفی دارند که با توجه به نوع برج و ظرفیت آن، انتخاب می‌شوند. برخی از انواع این قطعه عبارتند از:
- گیربکس هلیکال: این نوع گیربکس‌ها از چرخ دنده‌های هلیکال تشکیل شده‌اند که اصطکاک کمتری نسبت به چرخ دنده‌های شیاردار دارند. بنابراین، گیربکس‌های هلیکال دارای عمر طولانی‌تری هستند.
- گیربکس خورشیدی: این نوع گیربکس‌ها از چرخ دنده‌های خورشیدی تشکیل شده‌اند که نسبت به گیربکس‌های هلیکال کوچکتر و سبک‌تر هستند. بنابراین، گیربکس‌های خورشیدی برای دستگاه های خنک سازی کننده کوچک و سبک مناسب هستند.
فلوتر (شناور)
فلوتر یا شناور، قطعه‌ای است که در بیسین کولینگ تاور نصب می‌شود و وظیفه کنترل سطح آب در بیسین را بر عهده دارد. فلوتر یک توپک پلاستیکی شناور بر روی آب است که با تغییر سطح آب حرکت کرده و موجب قطع و وصل شدن جریان آب جبرانی می‌گردد. فلوترها از جنسهای مختلفی مانند پلاستیک، پلیمر و فلز ساخته می‌شود. فلوترهای پلاستیکی ارزان‌تر هستند، اما فلوترهای فلزی بادوام‌تر هستند.
شناور دارای دو وظیفه اصلی زیر است:
- کنترل سطح آب در بیسین: فلوتر با تنظیم سطح آب در بیسین، از خشک شدن پکینگ‌ها و آسیب دیدن آنها جلوگیری میکند.
- جلوگیری از سرریز آب از بیسین: فلوتر با قطع جریان آب جبرانی در صورت بالا رفتن سطح آب، از سرریز آب از بیسین جلوگیری میکند.
شناورها انواع مختلفی دارند که با توجه به نوع برج و شرایط کاری آن، انتخاب می‌شوند. برخی از انواع فلوترها عبارتند از:
- فلوتر دیافراگمی: این نوع فلوتر از یک دیافراگم لاستیکی برای کنترل سطح آب استفاده میکند.
- فلوتر شناور: این نوع فلوتر از یک توپک پلاستیکی شناور برای کنترل سطح آب استفاده میکند.
- فلوتر الکترونیکی: این نوع فلوتر از یک سنسور الکترونیکی برای کنترل سطح آب استفاده میکند.
قطعات جانبی برج خنک کننده
مواردی که در بالا اشاره کردیم، اساسی‌ترین قطعات برج خنک کننده بودند؛ اما یک سری از تجهیزات نیز وجود دارند که در دسته‌بندی قطعات جانبی جای داده می‌شوند. البته وجود این قطعات نیز ضروری است و اگر یکی از آنها درست کار نکند، عملکرد کل دستگاه را تحت تأثیر قرار می‌دهد. از جمله این لوازم جانبی می‌توانیم به اینورتر، کنترلر، سنسور دما، تابلو برق، شیر برقی و اتصالات اشاره کنیم.
راهنمای خرید قطعات کولینگ تاور
سیستم های خنک کننده برای اینکه بتواند نیاز پروژه‌های صنعتی را برآورده کنند باید از بهترین قطعات ساخته شده باشد. در واقع این سیستمهای پرکاربرد متشکل از لوازم و تجهیزات مختلفی است که هرکدام از آنها می‌توانند ویژگی‌های متعددی از خود به نمایش بگذارند. چنانچه با انواع قطعات برج خنک کننده آشنا شده اید و قصد انتخاب و خرید هر یک از این تجهیزات را دارید حتما با همکاران ما در واحد فروش گروه صنعتی ناب زیست ملل تماس بگیرید. همچنین اگر سؤال دیگری ذهن شما را درباره لوازم یدکی کولینگ تاور درگیر کرده است، می‌توانید با واحد فنی مجموعه ناب زیست در تماس باشید. کارشناسان به خوبی شما را راهنمایی خواهند کرد.
در انتهای مطلب شاید علاقمند باشید به صفحه تجهیزات تهویه مطبوع ناب زیست هم سر بزنید و از سایر محصولات این دسته مطلع شوید.