یخچال صنعتی یکی از کلیدی ترین تجهیزات سرمایشی در محیطهای حرفهای و پرمصرف مانند رستورانها، هتلها، آشپزخانههای صنعتی و فروشگاههای زنجیرهای است. این دستگاهها با بهرهگیری از کمپرسورهای قدرتمند، عایقکاری پیشرفته و سیستمهای سرمایشی دقیق، مواد غذایی خام و آماده را در دمایی پایدار و بهینه نگهداری کرده و مانع هرگونه فساد یا افت کیفیت میشوند.
یخچال های صنعتی در مدلهای ایستاده، کابینتی و صندوقی طراحی و تولید می شوند تا متناسب با فضای موجود و نوع کاربرد، بهترین عملکرد را ارائه دهند. استفاده از این تجهیزات نه تنها دوام و تازگی مواد غذایی را تضمین میکند، بلکه به مدیریت حرفهای موجودی و کاهش ضایعات نیز کمک شایانی خواهد کرد.
یخچال صنعتی چیست؟
یخچال صنعتی دستگاهی برای حفظ و ذخیره سازی حجم بالای مواد غذایی و دارویی در دمای کنترل شده است که با استفاده از کمپرسور قدرتمند، عایق کاری ضخیم و سیستم های گردش هوای پیشرفته، دما را در محدوده ای پایدار حتی تحت بارگذاری سنگین یا باز و بسته شدن مکرر درب نگه می دارد و در محیط های حرفه ای مانند رستوران ها، هتل ها، آشپزخانه های صنعتی، داروخانه ها و کارخانجات غذایی به کار می رود.
این محصول در حالتهای تک درب، دو درب، سه درب، 4 درب، 5 و 6 و… تولید میشوند که هر کدام مخصوص محیطی هستند و ویژگیهای خاص خود را دارند.
ویژگیهای یخچال صنعتی
- ظرفیتهای بالا: معمولاً یخچالهای صنعتی ظرفیت بالایی دارند و می توان مقدار زیادی مواد غذایی و سایر موادی که دمای محیط سبب خراب شدنشان میشود، در آنها قرار داد.
- تنظیم دما و رطوبت: یخچالهای صنعتی قابلیت تنظیم دما و رطوبت را دارند و برای نگهداری مواد غذایی، شرایط مناسبی فراهم می کنند تا خراب نشوند.
- ساختار مقاوم: یخچالهای صنعتی معمولآً از جنس فولاد ضد زنگ، استیل یا پلاستیک بسیار مقاوم هستند و دوام بالایی دارند، به همین دلیل گزینه ای مناسب برای استفاده در محیطهای سخت صنعتی می باشند.
- بخشهای متحرک و جدا شدنی: بخشهای مختلف این یخچال ها طوری طراحی شده اند که به آسانی جدا شده و می توان آنها را تمیز کرد، این امر از نظر بهداشتی بسیار حائز اهمیت است.
- کمپرسورهای کارآمد: یخچالهای صنعتی دارای کمپرسورهای پرقدرت با توان بالا هستند و سردی مطلوبی در داخل یخچال ایجاد می کنند.
- پنل کنترل دما و عیب یابی: اغلب این یخچال ها دارای پنل کنترل دما هستند و دمای داخلی آنها قابل تنظیم است، همچنین در صورت وقوع مشکلات هشدار میدهند.
- مخزن سرما و انجماد: یخچالهای صنعتی جایگاهی جهت فریزر کردن مواد غذایی (کاربرد بعنوان فریزر صنعتی)، نوشیدنی ها و… دارند این جایگاه برای نگهداری موادی مثل یخ و بستنی که نیاز به دمای بسیار پایین تری دارند، بسیار مناسب است.
انواع یخچالهای صنعتی
- یخچالهای صنعتی صندوقی: این مدل، با تعداد دربهای مختلف طراحی میشوند و برای نگهداری مواد غذایی در مکانهایی مثلهایپرمارکت ها، بستنی فروشی ها و رستوران ها مناسبند. درب این دسته از یخچال ها می تواند از نوع شیشه ای، فلزی یا ترکیبی از هر دو باشد.
- یخچالهای صنعتی ایستاده: معمولاً این مدل مخصوص نگهداری گوشت، مرغ و مواد پروتئینی در سوپرمارکت ها، فروشگاهها و رستوران ها هستند. یخچالهای صنعتی ایستاده نیز می توانند با تعداد دربهای مختلف (یک تا 6 درب) طراحی شوند. این سیستمهای برودتی، دستگاهی ایده آل برای نگهداری مواد غذایی و سایر مواد در سردخانهها و انبارهای بزرگ به شمار می روند. یخچالهای صنعتی ایستاده به قفل ها و سیستمهای امنیتی مجهز شده اند تا مواد درون آن ها، با اطمینان کامل نگهداری شود.
- یخچال صنعتی کابینتی: این مدل یخچال صنعتی برای استفاده در مکانهایی که از فضای کمی برخوردارند بسیار مناسب است و به عنوان بخشی از تجهیزات آشپزخانه تجاری مورد استفاده قرار می گیرد.
- یخچالهای فریزر: این دستگاهها دارای سیستم خنک کننده و منجمد کننده قدرتمندی هستند و برای نگهداری مواد غذایی در دماهای بسیار پایین بسیار مناسبند. برای مثال می توان از آنها جهت نگهداری بستنی، میوهها و سبزیجات استفاده کرد.
قطعات تشکیل دهنده یخچال صنعتی
- کمپرسور: کمپرسور کاربردی در این دستگاهها، نقش ایجاد فشار و فشردن گاز مبرد را بر عهده دارد. این قطعه، گاز را فشرده کرده و برای ایجاد سرمای مورد نیاز، گاز را به یک محیط سردتر هدایت می کند.
- ترموستات: برای کنترل دمای داخلی از ترموستات استفاده شده که بعنوان سنسور عمل نموده و میزان دما را بطور اتوماتیک اندازه گیری و تنظیم می کند. این قطعه کمپرسور را به طور خودکار روشن یا خاموش می کند تا دما در محدوده مورد نظر باقی بماند.
- قفسهها: در این یخچال ها برای نگهداری مواد غذایی، از قفسهها و صفحات متحرکی استفاده شده که قابل تنظیم هستند. به طوری که به راحتی می توان آنها را جابجا کرد و فاصله بین قفسهها را به دلخواه تنظیم کرد.
- درب و بدنه: درب یخچال صنعتی الکترواستیل معمولاً از جنس شیشه یا فلز است و دسترسی به داخل را برای کاربر آسان می کنند. همانطور که ذکر شد، این یخچال ها را می توان بصورت تک درب و یا تعداد درب بیشتر طراحی کرد. جنس بدنه داخلی را نیز می توان از نوع پلاستیک مستحکم یا فلز انتخاب کرد.
- سیستم خنک کننده: یخچال صنعتی ایستاده ویترینی شامل مبدلهای حرارتی، فنهای خنک کننده و لولههای گردشی، برای گردش گاز مبرد است. سیستم خنک کننده با ایجاد فشار و فشرده کردن گاز مبرد، حرارت را جابجا نموده و برای خنک کردن بخش داخل مورد استفاده قرار می گیرد.
کاربردهای یخچال صنعتی
- صنایع غذایی: یخچالهای صنعتی، برای نگهداری مواد غذایی در کارخانههای تولید فرآوردههای غذایی مانند گوشت، مرغ، ماهی، لبنیات، سبزیجات و میوهها استفاده میشوند. این وسیله از دماهای مختلف برای نگهداری مواد غذایی استفاده می کنند، از جمله دمای منجمد، خنک یا حتی دمای مخصوص برای نگهداری مواد خام (کاربرد بعنوان سردخانه صنعتی)
- خدمات بسته بندی: یخچالهای صنعتی در صنایع بسته بندی گوشت، بسته بندی مرغ، میوه و سبزیجات، برای نگهداری مواد پس از بسته بندی و قبل از حمل و انتقال به بازار، استفاده میشوند تا از فاسد شدن آنها جلوگیری گردد.
- رستوران ها و هتل ها: این یخچال ها در رستوران ها و هتل ها، برای نگهداری انواع مواد غذایی نظیر سس، مربا و نوشیدنی ها، گوشت، شیر و… مورد استفاده قرار می گیرند همچنین برای نگهداری غذاهای آماده، دسرها و خوراکیهای سرد بهره وری میشوند.
- فروشگاهها و سوپرمارکت ها: این نوع یخچال ها در فروشگاهها و سوپرمارکت ها، برای نگهداری فرآوردههای لبنی، گوشت، مرغ، ماهی، انواع کنسرو، نوشیدنی ها، آب بستنی و… به کار می روند البته یخچال کاربردی در این محیط ها، بهتر است از نوع ویترینی باشد تا محصولات داخلی به راحتی قابل دیده شدن باشد و مشتری به راحتی بتواند محصول مورد نظر خود را انتخاب کند.
- صنایع دارویی: یخچالهای فوق در صنایع دارویی، برای نگهداری داروها، واکسن ها، نمونههای آزمایشگاهی و مواد شیمیایی استفاده میشوند. این یخچال ها به طور دقیق دما را کنترل می کنند تا از فساد مواد جلوگیری شود.
راهنمای خرید یخچال صنعتی
هنگام خرید یخچال صنعتی ایستاده و…، برخی نکات را باید در نظر داشته باشید تا انتخاب بهتری داشته باشید. در ادامه، برخی از مهمترین نکاتی که در خرید این نوع یخچال باید مد نظر قرار دهید آورده شده است:
- قدرت کمپرسور: قدرت کمپرسور از نکات حیاتی در خرید یخچال صنعت است. کمپرسور پر قدرت، عملکرد بهتری دارد و دمای داخلی یخچال را ثابت تر نگه می دارد، در نتیجه مواد با کیفیت بهتری نگهداری میشوند.
- ظرفیت و ابعاد: قبل از خرید، ابعاد و ظرفیت مورد نیاز خود را متناسب با فضای محیط و میزان موادی که قصد نگهداری آن را دارید مشخص کنید.
- مصرف انرژی: در نظر داشته باشید که یخچالی که انتخاب می کنید، مصرف انرژی بهینه داشته و دارای برچسب انرژی A باشد تا انرژی مصرفی کاهش یابد.
- مواد ساختاری: از مرغوب و مقاوم بودن قطعات یخچال مطمئن شوید، زیرا این امر در دوام و طول عمر مفید دستگاه بسیار تاثیرگذار است.
- گارانتی و خدمات پس از فروش: اطمینان حاصل کنید که یخچال خریداری شده، گارانتی معتبر دارد و بعد از فروش نیز پشتیبانی میشود تا در صورت بروز هر گونه مشکل برای قطعات، اقدامات لازم جهت تعمیر و یا تعویض صورت گیرد.
- توجه به نیازهای خاص: اگر نیازهای خاصی مانند نیاز به دمای خاص یا سیستمهای مانیتورینگ و کنترلی دارید، اطمینان حاصل کنید که یخچال انتخابی شما این ویژگی ها را دارد.
- برند معتبر: بهتر است یخچال صنعتی را از برندهای معتبر انتخاب کنید؛ چون یخچالهای شناخته شده کیفیت و کارایی لازم را دارند. از سوی دیگر شرکتهای سازنده معروف، از بهترین قطعات و مواد در ساخت یخچال ایستاده، یخچال کابینتی، صندوقی و… استفاده می کنند.
- قابلیت نگهداری آسان: مطمئن شوید یخچال مورد نظر، قابلیت نگهداری و تمیز شدن آسان را دارد تا با خیال بتوانید مواد غذایی را داخل آن قرار دهید و شرایط بهداشتی رعایت گردد.
تفاوت یخچال صنعتی و خانگی
معمولاً یخچالهای صنعتی ابعاد بزرگتری دارند و مخصوص محیطهای تجاری و صنعتی هستند، در حالی که یخچالهای خانگی ابعاد کوچکتری داشته و برای استفاده در خانهها و محیطهای خانگی طراحی شده اند.
یخچالهای صنعتی دارای کمپرسور قدرتمندتری هستند و در نگهداری مواد غذایی در دماهای پایین، بهترین عملکرد را ارائه میدهند؛ در حالی که یخچالهای خانگی دارای کمپرسور کوچکتری هستند. یخچالهای صنعتی نسبت به نوع خانگی، برق بیشتری مصرف می کنند و دلیل این امر، استفاده از قطعاتی با ابعاد بزرگتر و قدرت بالاتر است.
نوع صنعتی با مواد مقاوم تری ساخته شده اند و برای استفاده در محیطهای تجاری و صنعتی مناسبند. در حالی که مواد کاربردی در یخچالهای خانگی، نسبت به نوع صنعتی مقاومت کمتری دارند.
قیمت یخچال صنعتی
یخچالهایی با ظرفیت بالا و ابعاد بزرگ، معمولاً قیمت بالاتری دارند؛ چون در ساخت آنها از مواد باکیفیت تر و امکانات بیشتری استفاده شده است. یخچال ویترینی برند که در ساخت آن از مواد مقاوم و مرغوب استفاده شده، معمولاً قیمت بالاتری دارد. استفاده از فناوری پیشرفته و نوع عایق بندی نیز می تواند به افزایش قیمت منجر شود.
ویژگیهای اضافی مانند سیستمهای خنک کننده پیشرفته، صفحه نمایش لمسی، سیستمهای هشدار و کنترل دما هم می توانند قیمت یخچال را افزایش دهند. برندهای معروف و شناخته شده نیز قیمتهای بالاتری دارند؛ چرا که اغلب ارزش افزوده از نظر کیفیت و خدمات پس از فروش ارائه میدهند که ممکن است قیمت پرداختی را بالا ببرد.
موقعیت جغرافیایی از دیگر عوامل تاثیرگذار در قیمت یخچال است، قیمت ها در مناطق مختلف و حتی در مغازههای مختلف متفاوت می باشد. قیمت یخچال صنعتی دست دوم، ارزان تر از نوع دست اول است؛ اما این ریسک را قبول نکنید چون ممکن است بخشهای خنک کننده و اصلی یخچال آسیب دیده و تعمیر شده باشد و شما از این موضوع بی خبر باشید.
محاسبه ظرفیت یخچال صنعتی مورد نیاز
برای برآورد ظرفیت دقیق، ابتدا مصرف روزانه هر گروه مواد (کیلوگرم در روز) را مشخص کرده و در روزهای نگهداری هدف ضرب کنید تا موجودی موردنیاز به دست آید. سپس با در نظر گرفتن چگالی تقریبی (پروتئین ≈ 0.85kg/L، سبزی ≈ 0.45kg/L، لبنیات ≈ 0.95kg/L) حجم خالص را محاسبه کنید.
این حجم باید بر ضریب بهرهبرداری قفسهها (حدود 0.6) تقسیم و با ضریب ایمنی 15 تا 20% اصلاح شود تا حجم ناخالص کابین مشخص گردد. برای مثال، اگر مجموع حجم خالص حدود 480 لیتر باشد، حجم مورد نیاز یخچال صنعتی نزدیک به 1000 لیتر خواهد بود.
در ظرفیتهای بالاتر از 2000 تا 3000 لیتر یا زمانی که نیاز به زونهای دمایی متعدد (0 تا 2 درجه سانتیگراد برای پروتئین، 1 تا 4 درجه سانتیگراد برای سبزی و لبنیات) دارید، استفاده از اتاق سرد یا چند کابین مجزا توصیه میشود. علاوه بر حجم، عواملی مانند گردش هوای فندار، عایقکاری مناسب، تحمل وزن قفسهها و سهولت شست و شو در انتخاب مدل ایستاده، کابینتی یا صندوقی اهمیت حیاتی دارد.
سئوالات متداول:
◀︎ یخچال صنعتی کبابی رستوران یا فروشگاهی باید چه ویژگیهایی داشته باشد؟
بهتر است یخچالی با ظرفیت مناسب را انتخاب کنید که قابلیت دسترسی به مواد غذایی آسان باشد. همچنین یخچال مورد نیاز این مکان ها، باید به سیستم خنک کننده قدرتمند مجهز گردد.