منبع تحت فشار یا مخزن تحت فشار با ذخیره سازی آب با فشار مناسب، نیاز به روشن و خاموش شدن های مکرر پمپ را کاهش می دهد. هر چه حجم این مخزن بیشتر باشد تعداد دفعات روشن و خاموش پمپ کاهش بیشتری خواهد داشت.
از مزیتهای برخورداری از منبع تحت فشار، کاهش هزینه برق مصرفی، کاهش استهلاک پمپ، کاهش استهلاک شبکه آبرسانی ساختمان با مهار ضربات مکانیکی ناشی از روشن و خاموش شدن پمپ و… می باشد.
منبع تحت فشار به دو دسته تیوپ دار و بدون تیوپ یا دیافراگمی تقسیم می شود:
- مخزن تحت فشار دیافراگمی: در این مخازن غشا و یا دیافراگمی محل ذخیره آب و هوای فشرده را از هم جدا می کند.
- مخزن تحت فشار تیوپی: در این مخازن به جای دیافراگم، تیوپی داخل مخزن، آب و هوای فشرده را از هم جدا می کند.
منبع تحت فشار تیوب دار بهتر است یا دیافراگمی؟
معمولاً طول عمر منبع دیافراگمی بیشتر از تیوپ دار است ولی در عوض قیمت آن بسیار بیشتر بوده و تعمیر آن نیز دشوارتر است. همچنین به دلیل نبود قطعات و خدمات پس از فروش برای منابع دیافراگمی در صورت خرابی، احتمالاً مجبور به خرید یک منبع جدید خواهید بود .ضمن اینکه پیدا کردن یک منبع دیافراگمی اصل در بازار کار بسیار دشواری است و به احتمال زیاد یک منبع تیوپ دار به اسم دیافراگمی به شما تحویل داده شود.
شرایط نگهداری منبع تحت فشار
فشار ماکسیمم و مینیمم تنظیم شده برای پمپ باید متناسب با فشار ماکسیمم و فشار اولیه منبع تحت فشار باشد. با انتخاب درست توان پمپ و حجم منبع تحت فشار و تنظیم صحیح فشار مینیمم و ماکسیمم پمپ، مانع از روشن و خاموش شدن های متوالی پمپ شوید. این مسئله به شدت از عمر تیوپ منبع و پمپ می کاهد. با استفاده از لرزه گیر منبع را در برابر ضربات چکشی آب محافظت کنید.
مواد معلقی مانند براده های بسیار ریز زنگ آهن (در آب شهری وجود دارند) و سایر مواد رسوب کننده مانند منگنز می توانند با رسوب روی تیوپ کشسانی آن را کاهش دهند و از عمر آن بکاهند. پیشنهاد می شود قبل از مخزن ذخیره و پمپ حتمی از فیلترهایی استفاده کنید که این ذرات را از آب جدا می کنند. همچنین وجود کلر زیاد نیز تاثیر مخربی روی تیوپ خواهد داشت.
عیب یابی منبع تحت فشار تیوپی
پمپ را خاموش کنید. شیر فلکه آب ورودی به پمپ را ببندید. نزدیکترین شیر تخلیه بعد از پمپ را باز کنید به گونه ای که به صورت ثقلی آب داخل پمپ، مخزن تحت فشار و لوله ها تخلیه شود، شیر را باز بگذارید. مخزن تحت فشار را کمی تکان دهید. اگر داخل آن آب است تیوپ شما ترکیده و نیاز به تعویض دارد.
با کمک فشار سنج فشار باد منبع را اندازه بگیرید. اگر فشار بیش از 2psi کمتر از فشار استارت پمپ بود با کمک کمپرسور آن را باد کنید. اگر فشار باد بیش از فشار استارت پمپ بود باد آن را با تخلیه به اندازه 2psi پایینتر از فشار استارت پمپ برسانید. با کمک کف صابون هر گونه نشتی هوا را در محل شارژ باد مخزن بررسی فرمایید. در صورتی که تیوپ دچار پارگی یا پنچری باشد پمپ به تناوب روشن و خاموش می شود. (این مسئله به شدت از عمر پمپ خواهد کاست)
توجه: مخزن تحت فشار در هنگام نصب در هر پروژه ساختمانی نیاز به تنظیم مجدد فشار باد دارد. به صورت پیش فرض فشار باد مخزن تحت فشار می تواند 2 بار یا 29 پی اس آی باشد. فشار باد مخزن می بایست همیشه کمی کمتر از میزان فشار استارت پمپ باشد. (2psi یا 0.14 بار). یا حداکثر ده درصد کمتر از فشار استارت پمپ. به خاطر داشته باشید این کار را قبل از ورود آب به مخزن تحت فشار انجام دهید و یا پس از تخلیه کامل آب از داخل مخزن تحت فشار.
مثال: فرض کنید اتومات پمپ در ساختمان شما به گونه ای تنظیم شده که وقتی فشار آب داخل لوله های ساختمان به 2 بار یا 29 پی اس ای و کمتر برسد، پمپ استارت می کند. در این حالت فشار باد منبع تحت فشار می بایست روی حدود 27 پی اس ای یا 1.86 بار تنظیم شده باشد. یکی از دلایل نوسان فشار آب هنگام مصرف (روشن و خاموش شدن متناوب پمپ) مربوط به تنظیم نبودن فشار باد مخزن تحت فشار است.
توجه: در صورتی که فشار باد مخزن تحت فشار بیش از حد کم باشد ساییدگی تیوپ به دیواره مخزن بیشتر شده و موجب کوتاه شدن عمر تیوپ و پاره شدن زود هنگام آن می گردد. در صورت نصب غیر تراز منبع تحت فشار هم بحث ساییدگی تیوپ به دیواره مخزن فلزی باعث پارگی زودهنگام آن می شود.
همچنین در صورتی که فشار باد منبع تحت فشار بیش از حد کم باشد تیوپ منبع تحت فشار بیش از حد از آب پر می شود. ولی به دلیل فشار هوای ناکافی در مخزن در هنگام مصرف تنها بخش کوچکی از آب منبع تحت فشار به شبکه تزریق می شود.
در این شرایط در هر زمانی که یک مصرف کننده شیر آب را باز کند پمپ آب در سیکل های کوتاه روشن و خاموش می گردد و این امر موجب می شود تا پمپ بیش از حد گرم شود و احتمال سوختن آن نیز افزایش یابد. البته اگر فشار هوای منبع تحت فشار بیش از اندازه زیاد باشد هم همین اتفاق می افتاد و شما همیشه حجم بسیار کمی آب تحت فشار که قابل تزریق به شبکه لوله کشی ساختمان باشد را در اختیار دارید و پمپ مکررا روشن و خاموش می شود.
بررسی و تنظیم فشار باد مخزن تحت فشار
برای بررسی میزان فشار داخل منبع انبساط بسته و یا شارژ دوباره آن به یک فشارسنج و یک پمپ هوا یا کمپرسور نیاز دارید. این وسایل در همه آپاراتی ها موجود است. البته اولین کاری که باید انجام دهید این است که اطمینان حاصل کنید فشاری را که در آن نقطه پمپ روشن می شود را می دانید.
مطمئن شوید که درجه (نشان دهنده میزان فشار) در سیستم پمپ آب به درستی کار می کند. شاید لازم باشد با انگشت خود به آرامی به صفحه فشارسنج ضربه بزنید تا خیالتان راحت شود که عقربه آن گیر نکرده باشد. شارژ اولیه هوای منبع تحت فشار باید 2 پی اس آی یا حداکثر 10 درصد کمتر از فشاری باشد که در آن نقطه پمپ روشن می گردد (فشار مینیمم یا استارت پمپ).
تشخیص سوراخ شدن تیوب منبع تحت فشار
در حالی که سیستم پمپ آب به خوبی در فشار حداکثری خود است (فشار ماکسیمم)، سراغ شیر هوای بالای منبع انبساط بسته بروید. معمولا روی این شیرهای سوزنی یک درپوش سیاه رنگ قرار دارد. درپوش را بردارید و پین وسط شیر سوزنی را فشار دهید و ببینید چه چیزی از آن خارج می شود. اگر فقط هوا از آن خارج شود به احتمال زیاد تیوپ منبع تحت فشار سالم است. اگر از شیر سوزنی آب خارج شد، تیوپ منبع انبساط بسته سوراخ شده و یا ترکیده است و نیاز است که آن را تعویض نمایید.
اگر از عمر تیوپ منبع تحت فشار چند سال گذشته باشد و دیگر به خوبی روز اول کار نکند البته تعویض آن اورژانسی نیست و می توان تا موقعی که بودجه تعویض تیوپ منبع انبساط بسته تامین شود صبر کنید. هنگامی که تیوپ منبع انبساط بسته سوراخ شود یا بترکد هوای منبع تحت فشار به وسیله آب جذب و حل می شود و در این هنگام پمپ آب به طور مکرر روشن و خاموش می گردد. در این حالت باید سریعا اقدام به تعویض و جایگزینی تیوپ منبع تحت فشار نمایید.