ضوابط ملاک عمل پمپ تأمین آب آتشنشانی

در این مقاله براساس ضوابط ملاک عمل اعلام شده توسط سازمان آتش نشانی ایران، به بررسی محاسبات و اجرای پمپ تأمین آب آتشنشانی پرداخته شده است.

برای اطلاعات کامل درباره پمپهای اطفای حریق میتوانید صفحه بوستر پمپ آتشنشانی را مطالعه کنید.

طراحی و محاسبات پمپ تأمین آب آتشنشانی

• پمپ آب آتشنشانی باید بر اساس دبی مورد نیاز سیستم در شرایط حریق و فشار مورد نیاز دورترین مصرف کننده از نظر هیدرولیکی انتخاب شود.
• حداقل ظرفیت آبدهی پمپ آب آتشنشانی برای ساختمانهای کلاس S1و S2باید برابر با دبی موردنیاز سیستم اسپرینکلر و برای ساختمانهای کلاس S3باید برابر با جمع دبی سیستم اسپرینکلر با سیستم لوله ایستاده کلاس چهار در نظر گرفته شود. آبدهی این پمپها باید مطابق با یکی از اعداد جدول 2-1-1باشد.

جدول -2-1-1میزان آبدهی پمپهای آتشنشانی

تذکر: سنجش و انتخاب پمپ آب آتشنشانی بر اساس توان الکتریکی الکتروموتور (کیلووات، اسب بخار و غیره) غیراصولی است.

• برای هر سیستم آتشنشانی آبی، باید دو پمپ اصلی در نظر گرفته شود. هرکدام از دو پمپ باید توان تأمین ظرفیت سیستم را به طور کامل داشته و یکی از پمپها رزرو دیگری است.
• در صورتیکه بنا به دلایلی، پمپ اول از کار بیفتد، پمپ دوم باید به صورت خودکار وارد مدار شود.
• در صورت استفاده از پمپ آب آتشنشانی فهرست شده، در نظر گرفتن یک پمپ کافی است.
• در سیستم آتشنشانی آبی، علاوه بر دو پمپ اصلی، باید مجهز به یک پمپ جوکی جهت تأمین افت فشارهای جزئی شبکه لوله کشی باشد.
• فشار پمپ جوکی باید هم اندازه پمپهای اصلی و دبی آن باید کمتر از جریان خروجی از یک اسپرینکلر در سیستم، در نظر گرفته شود.
• در ساختمانهای گروه ،S3پمپ آتشنشانی باید به صورت پکیج مورد تائید سازمان آتشنشانی باشد.
• در ساختمانهایی که مطابق دستورالعمل ملزم به اجرای سیستم تأمین توان اضطراری (دیزل ژنراتور) هستند، باید توان مورد نیاز حداقل یکی از پمپها در انتخاب و طراحی دیزل ژنراتور لحاظ شود.
• در کلیه شرایط، پمپ/پمپهای آتشنشانی باید هم توسط سیستم برق شهری و هم توسط سیستم برق اضطراری تغذیه شوند. در غیر این صورت باید محرک یکی از پمپها، موتور دیزل باشد.
• در صورت تغذیه پمپ/پمپهای آتشنشانی از دیزل ژنراتور، مسیر تغذیه و تابلوی فرمان پمپها باید از یکدیگر مستقل بوده و از مسیر امن عبور داده شود. در این شرایط هر دو تابلوی فرمان پمپ/پمپها، باید به صورت خودکار هم از سیستم برق اصلی و هم از طریق دیـزل ژنـراتور تغذیه شود. نحوه اجـرای سیستم برقرسانی در این شـــرایط باید مطابق با شکل 11-1-1 باشد.

شکل -11-1-1نحوه اجرای سیستم برق رسانی پمپ از دیزل ژنراتور

• حجم مخزن سوخت پمپ یا ژنراتور دیزل باید به ازای هر کیلووات توان پمپ، 1لیتر در نظر گرفته شده و برای مقدار نهایی محاسبه شده %12ضریب اطمینان نیز لحاظ شود.
• کابلهای ارتباطی بین پمپها و مولد نیرو باید از نوع مقاوم حریق یا MICCباشند.
• باتریهای موتور دیزل باید از نوع بی نیاز به نگهداری Maintenance Freeباشند.
• سایز خطوط مکش و دهش پمپ باید بر اساس کاتالوگ و مشخصات فنی سازنده پمپ انتخاب شود.
• سایز کلکلتور خروجی پمپ باید بر اساس رایزرهای متصل به آن انتخاب شده و یک سایز از بزرگترین رایزر بیشتر انتخاب شده و حداقل 1اینچ در نظر گرفته شود. درصورتیکه تعداد رایزرهای متصل به کلکتور خروجی بیش از 3عدد باشد میتوان از رابطه ذیل استفاده نمود.
  ?????????? = (?12 + ?22 + ?32 + ⋯ )1⁄2
• سایز کلکلتورهای ورودی پمپ باید یک سایز بیشتر از کلکتور خروجی در نظر گرفته شده و حداقل 1اینچ باشد. انشعاب میان مخزن و کلکتور ورودی پمپ باید هم سایز با کلکتور لحاظ شود.
• جهت اطلاع از وضعیت آماده بهکار بودن پمپ آتشنشانی، باید تمهیداتی در نظر گرفته شود هرگونه اختلال یا قطعی در سیستم مدار تغذیه برق شهر پمپها، منجر به نمایش هشدار خطا بر روی پانل اعلام حریق شود.
• پمپ آتشنشانی، همواره باید در تراز ارتفاعی پایینتر نسبت به مرکز مخزن ذخیره آب قرار گیرد. مگر آنکه پمپ مذکور، به منظور مکش آب از تراز پایینتر نسبت به مخزن، فهرست شده باشد، نظیر پمپهای Vertical Shaft Turbine.
• محل نصب پمپ آتشنشانی باید به گونهای انتخاب شود که دارای ابعاد مناسب بوده و دسترسی به آن آسان و امکان تعمیرات و نگهداری آن فراهم باشد.
• محل نصب پمپ آتشنشانی باید به شبکه بارنده مناسب مجهز باشد.
• محل نصب پمپهای آتشنشانی و سایر ادوات مربوطه نظیر پانل کنترلی آن و قسمت تغذیه برق، باید در برابر آسیب فیزیکی، آبگرفتگی، آتش، حرارت زیاد، وزش شدید باد، یخ بستگی و سایر شرایط مخرب محیطی، بهطور مناسب محافظت شود.
• درصورتیکه پمپ در قسمتی از ساختمان واقع شود که احتمال وقوع آتش سوزی در آن وجود دارد، این فضا باید با مصالح مقاوم در برابر حریق به طور مناسب، از سایر قسمتهای ساختمان تفکیک شود.
• در صورت نصب پمپهای آتشنشانی داخل فضای موتورخانه و در مجاورت تجهیزات قابل اشتعال دیگر، محل نصب آن باید توسط مصالح بنایی مناسب، از سایر قسمتهای موتورخانه به طور کامل جدا و حوزه بندی شود.
• نصب تجهیزات توزیع آب بهداشتی ساختمان، در کنار پمپهای آتشنشانی، مجاز است.
• شاسی پمپها باید مستحکم بوده و ضمن تحمل وزن و ارتعاشات پمپ، بهگونهای نصب و اجرا شود که از انتقال این ارتعاشات به سازه ساختمان تا حد ممکن اجتناب شود.
• پمپهای آتشنشانی باید دارای برچسب مشخصات باشند. این برچسب باید خوانا بوده و در برابر خوردگی و آسیب فیزیکی مقاوم باشد.
• پمپ آتشنشانی باید توسط رنگ، علائم و یا نشانه های مناسب از سایر پمپهای ساختمانی مجزا شده و به سادگی قابل تشخیص باشد.

پیشنهاد برای شما: پارامترهای انتخاب بوستر پمپ

نصب و اجرای پمپ تأمین آب آتشنشانی

• اتاق پمپ یا ژنراتور دیزل باید به تهویه مناسب مجهز باشد.
• برق رسانی به پمپهای آتشنشانی، باید بعد از کنتور برق بهصورت جداگانه و توسط فیوز مخصوص آتشنشانی صورت پذیرد.

شکل -2-2-1برق رسانی سامانه های ایمنی و آتشنشانی

• بر روی کلکتور خروجی باید متعلقات کنترل و پایش مناسب، نظیر پرشرسوئیچ، مانومتر فشار، شیر تست و تخلیه و اتصال مخزن دیافراگمی در نظر گرفته شود.
• سایز شیر تست و تخلیه پمپ، باید مطابق با بند 22-3-1باشد.
• محدوده فشار مانومتر نصبشده روی کلکتور خروجی، باید متناسب با فشار نامی پمپ انتخاب شود.
• بر روی کلکتور خروجی پمپ، باید یک انشعاب آب شهر با سایز حداقل 1اینچ در نظر گرفته شود.
• در کلیه قسمتهایی که شبکه آب آتشنشانی به نحوی با آب مصرفی در ارتباط است، نظیر انشعاب آب شهر و اتصال مخزن مشترک به کلکتور ورودی پمپ، باید از شیر یکطرفه دوتایی استفاده شود.
• در قسمت مکش پمپ، باید یک شیر قطع کن جریان از نوع دروازهای و یک صافی مناسب نصب شود. در ساختمانهای کلاس S2و S3شیر قطع کن خط مکش باید از نوع OS&Yباشد.
• در قسمت دهش پمپ، باید یک شیر یکطرفه و یک شیر قطع کن جریان نصب شود.
• جهت تست و تخلیه سیستم، شیر تست با سایز حداقل 2اینچ باید در نظر گرفته شود. لوله خروجی شیر تست باید به نحو مناسب به شبکه درین سیستم اطفای حریق متصل شود.
• جهت جلوگیری از ضربات و فشارهای ناشی از عملکرد پمپها، باید یک منبع دیافراگمی با ظرفیت مناسب، متصل به کلکتور خروجی در نظر گرفته شود.
• تابلوی برق پمپها باید دارای IPحداقل 11باشد.
• تنظیم پرشر سوئیچهای پمپ آتشنشانی باید به گونهای باشد که پمپها به درستی وارد مدار شوند. از کار افتادن و قطع شدن سوییچ پمپ اصلی نباید منجر به ازکارافتادن احتمالی سوییچهای بعدی شود.
• پرشرسوئیچ پمپهای آتشنشانی برای ساختمانهای گروه S1و S2باید از نوع استاندارد و برای ساختمانهای گروهS3 از نوع فهرست شده باشد.
• در هنگام لوله کشی قسمت مکش پمپ، باید ارتفاع مکش پمپ محاسبه شده و در انتخاب پمپ لحاظ شود.